Yalın yay
Yalın yay (barebow), modern bir disiplin ve okçuluk tarzıdır. Bu stilde yay, nişangah, dengeleyici ya da diğer teknik yardımcılar olmadan kullanılır; bu da geleneksel atış becerilerini ve içgüdüsel nişan almayı ön plana çıkarır.[1] Dünya Okçuluk Federasyonu'nun (World Archery) resmi yarışma kategorilerinden biridir ve Dünya Okçuluk Arazi Şampiyonası ile Dünya Oyunları gibi uluslararası organizasyonlarda yer alır.[2]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Yalın yayın kökenleri, avcılık ve savaşta kullanılan geleneksel okçuluk uygulamalarına dayanır. Avrupa'da Orta Çağ'ın sonlarına kadar süslenmemiş, basit yaylar standarttı. Modern yalın yay ise 20. yüzyılın sonlarında Dünya Okçuluk tarafından bu stil için özel kuralların kodifiye edilmesiyle ayrı bir yarışma disiplini olarak tanınmaya başladı.[3]
Roger Ascham'ın *Toxophilus* (1545) adlı eseri, okçuluk üzerine yazılmış en eski kitaplardan biridir ve teknik yardımcılar olmadan atış yapmayı tartışarak teknik ve içgüdünün önemini vurgulamıştır.[4]
Ekipman
[değiştir | kaynağı değiştir]Yalın yay ekipmanı, ek dengeleyiciler, tıklayıcılar veya büyütmeli nişangahların bulunmamasıyla tanımlanır:
- Yay – genellikle olimpik stildeki klasik yayın gövde ve kollarına benzeyen, ancak dengeleyicisiz kullanılan recurve yaylar.
- Oklar – olimpik yayda kullanılanlarla aynı olup genellikle alüminyum, karbon veya ahşaptan yapılır.
- Teknikler – nişangah olmadan hedefi ayarlamak için string walking ve face walking yöntemleri kullanılır.[5]
Dünya Okçuluk kuralları, yalnızca basit bir denge ağırlığının (gövdenin 12 cm dışına çıkmamak şartıyla) ve standart bir ok desteğinin kullanılmasına izin verir.[1]
Yarışmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Yalın yay; arazi okçuluğu, 3D okçuluk ve giderek artan şekilde salon hedef yarışmalarında yapılmaktadır. Dünya Okçuluk Arazi Şampiyonası'nda, yalın yay; klasik yay ve makaralı yay ile birlikte üç resmi kategoriden biridir. 2017 Dünya Oyunları'ndan (Wrocław) itibaren yalın yay bireysel yarışmaları da resmi programa dahil edilmiştir.[2]
Puanlama standart Dünya Okçuluk hedef puanlamasına dayanır, ancak sporcular genellikle değişken ve işaretsiz mesafelerde yarışır; bu da uyum sağlama ve içgüdüsel atış becerilerini sınar.[6]
Önemli sporcular
[değiştir | kaynağı değiştir]- Cinzia Noziglia (İtalya) – çok kez Dünya Oyunları ve Dünya Şampiyonu.
- Alicia Baumert (Fransa) – 2025 Dünya Oyunları şampiyonu.
- Erik Jonsson (İsveç) – arazi okçuluğunda yalın yayın öncülerinden.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Barebow Archery – World Archery". World Archery. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2025.
- ^ a b "Barebow at The World Games". The World Games. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2025.
- ^ Harding, David (2013). Traditional Archery and Barebow. Routledge. ISBN 9781138784123.
- ^ Ascham, Roger (1545). Toxophilus. University of California Press.
- ^ Bergman, Christopher (2007). "The evolution of barebow aiming techniques". Journal of Archery Studies. 12 (2): 45-61.
- ^ "World Archery Rulebook – Barebow division". World Archery. 7 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2025.