Yusuf Kemal Tengirşenk
| Yusuf Kemal Tengirşenk | |
|---|---|
| |
| Türkiye Adalet Bakanı | |
| Görev süresi 27 Eylül 1930 - 25 Mart 1933 | |
| Başbakan | İsmet İnönü |
| Yerine geldiği | Mahmut Esat Bozkurt |
| Yerine gelen | Şükrü Saracoğlu |
| Türkiye'nin Birleşik Krallık Büyükelçisi | |
| Görev süresi 1 Ocak 1924 - 8 Temmuz 1924 | |
| Cumhurbaşkanı | Mustafa Kemal Atatürk |
| Yerine geldiği | Yeni makam |
| Yerine gelen | Zekai Apaydın |
| TBMM Hariciye Vekili | |
| Görev süresi 16 Mayıs 1921 - 25 Ekim 1922 | |
| TBMM Reisi | Mustafa Kemal Atatürk |
| Yerine geldiği | Ahmet Muhtar Mollaoğlu |
| Yerine gelen | İsmet İnönü |
| TBMM Adliye Vekili | |
| Görev süresi 30 Mart 1921 - 19 Mayıs 1921 | |
| TBMM Reisi | Mustafa Kemal Atatürk |
| Yerine geldiği | Celalettin Arif |
| Yerine gelen | Refik Şevket İnce |
| Türkiye Büyük Millet Meclisi 1., 2., 3., 4., 5., 6., 7., 8. Dönem Milletvekili | |
| Görev süresi 23 Nisan 1920 - 24 Mart 1950 | |
| Seçim bölgesi | 1920 – Kastamonu 1923 – Sinop 1927 – Sinop 1931 – Sinop 1935 – Sinop 1939 – Sinop 1946 – Sinop |
| Meclis-i Mebûsan 3. ve 6. Dönem Mebusu | |
| Görev süresi 12 Ocak 1920 - 18 Mart 1920 | |
| Seçim bölgesi | 1919 – Kastamonu |
| Görev süresi 17 Aralık 1908 - 18 Ocak 1912 | |
| Seçim bölgesi | 1908 – Kastamonu |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Yusuf Kemal 1878 Boyabat, Sinop |
| Ölüm | 15 Nisan 1969 (91 yaşında) Ankara, Türkiye |
| Partisi | Cumhuriyet Halk Partisi Demokrat Parti Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi |
| Bitirdiği okul | İstanbul Hukuk Mektebi |
| Mesleği | Akademisyen, Siyasetçi |
| Dini | İslam |
| Ödülleri | 
|
Yusuf Kemal Tengirşenk (ismi bazı kaynaklarda Tengirşek şeklinde geçer) (1878, Boyabat, Sinop - 15 Nisan 1969, Ankara) Osmanlı Meclis-i Mebûsan'ında ve TBMM'nin ilk dönemlerinde milletvekilliği, İstanbul Barosu başkanlığı, ayrıca farklı hükûmetlerde İktisat, Hariciye ve Adliye Vekilliği görevleri yürütmüş, 91 yıllık ömrünün son 40 yılını akademisyen olarak sürdürmüş bir siyasetçidir.
Gençliği ve Eğitim Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Kadı naibi Hasan Raci Efendinin oğludur. Kuleli Askeri İdadisi'ne girdiyse de sağlık nedenleri ile Askeri Tıbbiye'ye geçti. Burada öğrenimine devam ederken rejime muhalif bazı arkadaşlarını ele vermediği için hapsedildi. Fizan'a sürülmek üzereyken sakatlığı ve bazı girişimler üzerine çürüğe ayrıldı. Bir süre memleketinde kaldıktan sonra tekrar İstanbul'a gelerek İstanbul Hukuk Mektebi'ne girdi. 1904 yılında mezun oldu. Daha sonra Paris Hukuk Fakültesi Siyasi ve İktisadi Bilimler Bölümü'nde doktorasını verdi.
Memurluk Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]1898 yılında Boyabat Mal Müdürü Refikliğine tayin edildiyse de, 1899 yılında istifa etti. Hukuk Fakültesi'nden mezun olduktan sonra 1904 yılında avukatlığa başladı. Aynı zamanda fakültede Ceza Hukuku muallim muavinliğine, daha sonra da muallimliğe tayin edildi. 1908 yılında II. Meşrutiyet'in ilanı ile Kastamonu mebusu seçildi. Ancak kısa bir süre sonra, 7 Kasım 1908 tarihinde mebusluktan istifa etti. 1908-1909 yılları arası İstanbul Barosu başkanlığında, 30 Eylül 1909 - 31 Ağustos 1914 tarihleri arasında Avrupa'da Talebe Müfettişliği görevinde bulundu. 1 Haziran 1915 tarihinde Umumi Müfettişliğe, 23 Kasım 1915 tarihinde Adliye Nezareti Müsteşarlığı'na tayin edildi.
Siyasi Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]I. Dünya Savaşı'nın sona ermesiyle toplanan Son Osmanlı Mebusan Meclisi'ne tekrar Kastamonu Mebusu olarak seçildi. İstanbul'un işgal edilmesi üzerine Ankara'ya gelerek Büyük Millet Meclisine katıldı. Hariciye Vekili Bekir Sami Bey ile birlikte delege olarak Moskova'ya gitti. Daha sonra TBMM Delege Heyeti Başkanı olarak, Ali Fuat Paşa ve Dr. Rıza Nur ile birlikte tekrar Moskova'ya giderek TBMM Hükûmeti adına 16 Mart 1921 tarihinde Moskova Antlaşması'nı imzaladı. TBMM mebusları tarafından 30 Mart 1921 tarihinde Adliye Vekili, 15 Mayıs 1921 tarihinde Hariciye Vekili seçildi. 2 Ekim 1922 tarihinde vekillik görevinden istifa etti. 1923'te Türkiye'nin Birleşik Krallık büyükelçisi olarak atandıysa da büyükelçilik ile milletvekilliğinin bir arada yapılamayacağına dair alınan karar üzerine milletvekilliğini tercih etti. 1930 yılında ikinci defa Adliye Vekilliği'ne tayin edildi. 1933 yılında istifa etti.
1946 seçimlerinde Demokrat Parti listesinden TBMM'de VIII. Dönem Sinop Milletvekili seçildi. 6 Ağustos 1946'da Kâzım Karabekir'e karşı Demokrat Parti'nin Meclis Başkanlığı adayı olarak 58 oy aldı.[1] 1948'de Demokrat Parti idare heyetinden ve az sonra Parti'den tamamıyla ayrılmış, bağımsız duruma girmiştir.[2]
Akademik hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]1950 yılında siyaseti bıraktı. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde Ekonomi Profesörü oldu. Bu görevden emekli oldu.[3] 6 Ocak 1961 - 25 Ekim 1961 tarihleri arasında Temsilciler Meclisinde Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi Temsilcisi olarak görev yaptı.
15 Nisan 1969 tarihinde Ankara'da öldü.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Ahmet Emin Yalman (1997). Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim. 4 (2 bas.). İstanbul: Pera Turizm ve Ticaret A.Ş. s. 1365.
- ^ Ahmet Emin Yalman (1997). Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim. 4 (2 bas.). İstanbul: Pera Turizm ve Ticaret A.Ş. ss. 1418 - 1419.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 3 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Haziran 2012.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Dışişleri Bakanlığı 13 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Mahmut Esat Bozkurt |
Türkiye Adalet Bakanı 27 Eylül 1930 - 25 Mart 1933 |
Sonra gelen: Şükrü Saracoğlu |
| Önce gelen: Ahmet Muhtar Mollaoğlu |
TBMM Hariciye Vekili 16 Mayıs 1921 - 25 Ekim 1922 |
Sonra gelen: İsmet İnönü |
| Önce gelen: Celalettin Arif |
TBMM Adliye Vekili 30 Mart 1921 - 19 Mayıs 1921 |
Sonra gelen: Refik Şevket İnce |
| TBMM İktisat Vekilleri (1920-1923) |  | |
|---|---|---|
| TC Ekonomi Bakanları (1923-1924) | ||
| TC Ekonomi Bakanları (1928-1949) | ||
| TC Ekonomi ve Ticaret Bakanları (1949-1960) | ||
| TC Dış Ekonomik İlişkiler Bakanları (Mart 1971 - Aralık 1971) | ||
| TC Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanları (1983-2011) | ||
| TC Ekonomi Bakanları (2011-2018) | ||
.svg)
 Türkiye'nin Birleşik Krallık büyükelçileri  | |
|---|---|
|
- Türkiye'nin Birleşik Krallık büyükelçileri
- 1878 doğumlular
- 1969'da ölenler
- İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinde öğrenim görenler
- İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyeleri
- İstanbul Barosu başkanları
- Boyabat doğumlular
- Sinop ili doğumlu siyasetçiler
- 1908-1912 Osmanlı Meclis-i Mebusanı Kastamonu üyeleri
- Son Osmanlı Meclis-i Mebusanı (1920) Kastamonu üyeleri
- TBMM 1. dönem Kastamonu milletvekilleri
- Kırmızı-yeşil şeritli İstiklâl Madalyası sahipleri
- TBMM 2. dönem Sinop milletvekilleri
- TBMM 3. dönem Sinop milletvekilleri
- TBMM 4. dönem Sinop milletvekilleri
- TBMM 5. dönem Sinop milletvekilleri
- TBMM 6. dönem Sinop milletvekilleri
- TBMM 8. dönem Sinop milletvekilleri
- TBMM 1961 Kurucu Meclis CKMP temsilcisi
- Türk hukuk akademisyenleri
- TBMM Anayasa Komisyonu
- Ankara ilinde ölenler
- Demokrat Parti (1946) mensubu siyasetçiler
- 20. yüzyıl Türk siyasetçileri
- 20. yüzyıl Türk avukatları
- Türkiye ekonomi bakanları
- Kuleli Askerî Lisesinde öğrenim görenler
- Türkiye adalet bakanları
- Türkiye dışişleri bakanları
- 1. İcra Vekilleri Heyeti
- 2. İcra Vekilleri Heyeti
- 3. İcra Vekilleri Heyeti
- 4. İcra Vekilleri Heyeti
- 6. Türkiye Hükûmeti
- 7. Türkiye Hükûmeti
- 1948 Türkiye İktisat Kongresi'ne katılanlar