Zeynelâbidîn
| İmam Zeynelâbidîn | |
|---|---|
| |
| Üçüncü Mustali/Nizari, Dördüncü Zeydi/Karmatî/İsnâaşeriyye Şîʿa İslâm İmâmı | |
| Şia İmamı | |
| Görev süresi 669-680 | |
| Yerine geldiği | Hüseyin bin Ali |
| Yerine gelen | Muhammed el-Bakır |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Ali bin Hüseyin 659 Medine, Raşidun Halifeliği |
| Ölüm | Aralık 712 Medine, Emevi Devleti |
| Ölüm nedeni | Zehirlenme (iddia) |
| Defin yeri | Baki Mezarlığı, Medine |
| Milliyeti | Arap |
| Çocuk(lar) | Muhammed el-Bakır |
| Ebeveyn(ler) | Hüseyin bin Ali Şehr-i Bânû Gazele |
| Mesleği | İmam |
| Dini | İslâm |
| Makale serilerinden |
 |
Zeynelâbidîn (Arapça: زين العابدين), Ali bin Hüseyin veya Ali el-Asgar (659; Medine - Aralık 712;[2] Medine), İslam peygamberi Muhammed'in torunu olan Hüseyin'in oğullarından biridir. Annesi ise İran'ın fethinden sonra Müslüman olup, Hüseyin ile evlenen son Sasani İmparatoru III. Yezdigirt'in kızı olan Sasani-Pers prensesi Şehri Bânû Gazele'dir.[3][4][5] İsnâaşeriyye'nin dördüncü ve İsmâiliyye'nin üçüncü imamı kabul edilir, tâbiîndendir.
Ailesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Zeynelâbidîn, İslam peygamberi Muhammed'in damadı Ali'nin oğlu olan Hüseyin'in iki oğlundan birisidir. Diğer oğlu Ali (el-Ekber) ile aynı isme sahip olup karışmaması için literatürde Ali el-Asgar ismiyle daha çok da Zeynelâbidîn lakabıyla anılır. 'Zeynelâbidîn' Arapçada 'ibadet edenlerin süsü, değerlisi' anlamına gelir.
Annesi ise İran'ın fethinden sonra Müslüman olup, Hüseyin bin Ali ile evlenen son Sasani İmparatoru III. Yezdigirt'in kızı olan Sasani-Pers prensesi Şehr-i Bânû Gazele'dir.
Kerbela Olayı
[değiştir | kaynağı değiştir]Zeynelâbidîn, Kerbela Olayı'na ağır hasta olduğu için katılmamıştır. Emevi askerleri tarafından öldürülmek istense de komutan Ömer bin Sa'd tarafından kurtarıldı. Diğer Ehl-i Beyt fertleriyle beraber Şam'a Yezid'in yanına gönderildi. Burada Yezid tarafından iyi karşılandı ve dilerse yanında kalabileceği söylendi. Ama o Medine'ye dönmeyi tercih etti.
Medine yaşamı ve ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]Buradan Medine'ye dönen Zeynelâbidîn, burada Yezid'e karşı ayaklanan Medinelilere katılmayarak olaylardan uzak durdu. Tüm 'fitne'lerin siyasi menfaatlerden kaynaklandığını düşündüğünden Emevilere de onlara karşı ayaklanan gruplara da hep mesafeli durmuştur. Ömrünü ibadetle geçiren Zeynelâbidîn Aralık 712 yılında Medine'de ölmüştür. Baki Mezarlığı'ndaki amcası Hasan'ın mezarının yanına defnedildi.[6] Şii kaynaklarında Emevi halifesi I. Velîd tarafından zehirletilerek öldüğü yer alır.[7]
Çocukları
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynaklarda on beş çocuğu olduğu geçmektedir.[8] Bu çocuklarından Muhammed el-Bakır Şiilerin beşinci imamıdır. Diğer çocuklarının isimleri: Abdullah, Hasan, Hüseyin El-Ekber El-Müsellem, Ömer, Hüseyin El-Asğar, Abdurrahman, Süleyman, Ali, Muhammed Esger, Abbas El-Eftam, Hatice, Fatıma, Aliyye, Ümm-ü Gülsüm.
Şiîlikteki önemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Başlıca Şia mezhepleri onun imâmetini kabul eder; On İki İmâmlar'ın dördüncü imamıdır. Diğer imamlar da olduğu gibi 'İmam Ali Zeynelâbidîn' Şia için önemli bir kişidir. Tabiin'den olan birçok tanınmış sahabeyi görmüştür.
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sahife-i Seccadiye
- Risâletü'l-Hukuk
- ez-Zühd ve'l-vasıyye
- Duâü'l-cevâhiri'l-kebîr
- Belâġatü'l-İmâm Alî b. Hüseyn
- Dîvân-ı Eş'âr
- Müsnedü'l-İmâm es-Seccâd
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- https://islamansiklopedisi.org.tr/zeynelabidin 19 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "İmam-ı Zeyd". sorularlarisale. 7 Temmuz 2007. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2007.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022.
- ^ WOFIS (2001). A Brief History of the Fourteen Infallibles (3.3yayıncı= World Organization for Islamic Services bas.). Tahran.
- ^ İbn Hallikân. Ibn Khallikan's biographical dictionary. 2. s. 209.
- ^ Tabataba'i, Muhammad Husayn (1979). Shi'ite Islam. State University of New York Press. s. 201.
- ^ Keşf’ul-Ğumme, c. 2, s. 294.
- ^ "استشهاد الامام زين العابدين (عليه السلام) الخامس والعشرون من شهر محرم الحرام". imamhussain.org. 29 Kasım 2013. 4 Ekim 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2025.
- ^ İrşad, c. 2, s. 155.
