İkincil ağızlılar - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Sınıflandırma ve sistematik
    • 1.1 İç ve dış sistematiği
  • 2 Kaynakça
  • 3 Dış bağlantılar

İkincil ağızlılar

  • Afrikaans
  • Alemannisch
  • العربية
  • مصرى
  • Asturianu
  • Azərbaycanca
  • Башҡортса
  • Беларуская
  • Беларуская (тарашкевіца)
  • Български
  • Bosanski
  • Català
  • Čeština
  • Чӑвашла
  • Deutsch
  • Zazaki
  • Ελληνικά
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • Eesti
  • Euskara
  • فارسی
  • Suomi
  • Français
  • Nordfriisk
  • Frysk
  • Gaeilge
  • Galego
  • עברית
  • हिन्दी
  • Hrvatski
  • Magyar
  • Bahasa Indonesia
  • Ilokano
  • Íslenska
  • İtaliano
  • 日本語
  • ქართული
  • Taqbaylit
  • Қазақша
  • 한국어
  • Latina
  • Limburgs
  • Ligure
  • Lietuvių
  • Latviešu
  • Bahasa Melayu
  • Plattdüütsch
  • Nederlands
  • Norsk bokmål
  • Occitan
  • Polski
  • Português
  • Română
  • Русский
  • Scots
  • Simple English
  • Slovenčina
  • Anarâškielâ
  • Српски / srpski
  • Svenska
  • தமிழ்
  • Tagalog
  • Українська
  • Oʻzbekcha / ўзбекча
  • Tiếng Việt
  • Winaray
  • 吴语
  • 中文
  • 閩南語 / Bân-lâm-gí
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikitür
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Deutrostomia
Yaşadığı dönem aralığı: 540-0 myö
Fanerozoyik-Günümüz[1] 
PreЄ
Є
O
S
D
C
P
T
J
K
Pg
N
İkincil ağızlı örnekleri, sol üstten sağ aşağıya; bir kordalı (Vulpes vulpes), bir yarı sırtipli (Glossobalanus), †Saccorhytus ve bir derisi dikenli (Fromia indica).
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Alt âlem: Bilateria
İnfra alem: Deuterostomia
Grobben, 1908
Şubeler[2]
  • †Vetulicolia
  • †Saccorhytida?
  • Chordata - Kordalılar
  • Ambulacraria
    • Echinodermata - Derisi dikenliler
    • Hemichordata - Yarı sırtipliler
İlkin (üstte) ve ikincil ağızlıların (altta) embriyonik gelişimi

İkincil ağızlılar (Deuterostomia, Yunancada "ikinci ağız"), hayvanlar aleminin bir üst şubesidir. Bilateria kladının Protostomia'ya (ilkin ağızlılar) girmeyen hayvanlarını kapsar.[2][3]

Gelişim aşamalarındaki farklılık; ağzın embriyonik gelişim sırasında blastoporun bulunduğu kısmın aksi tarafında yeni bir delik açılmasıyla oluşmasıdır. Blastopor anüsü oluştururken, ağız karın tarafının ön ucuna yakın bir yerden ikincil olarak oluşur. Mezoderm ve sölom oluşumu Protostomia'dan farklıdır.[3]

Sınıflandırma ve sistematik

[değiştir | kaynağı değiştir]

İkincil ağızlılar, Animalia içinde Bilateria adı verilen daha büyük bir grupta ilkin ağızlıların kardeş taksonu olarak sınıflandırılırlar. Vücutlarına göre sol ve sağ taraflarla iki yanlı (bilateral) bakışımlıdır.[3]

Açıkça bu, denizyıldızı gibi yetişkin derisidikenliler için doğru değildir ve bazı ışınsal (radyal) bakışımlı canlılar da bu gruptadır. Bunun nedeni, embriyonun gelişiminde yatmaktadır. Embriyonik bir deniz yıldızının gelişiminde, canlı yaşamına iki yanlı başlar ancak olgunlaştıkça ışınsal bakışıma geçer.[3]

İç ve dış sistematiği

[değiştir | kaynağı değiştir]
Bilateria
 

Xenacoelomorpha

 
Nephrozoa
Deuterostomia
 

Chordata

525 myö
Ambulacraria
 

Echinodermata

 
 

Hemichordata

 
 
 
Protostomia
 

Ecdysozoa

 
 

Spiralia

 
610 myö
650 myö
 

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Scientists find 'oldest human ancestor'". BBC News (İngilizce). 30 Ocak 2017. 30 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2021. 
  2. ^ a b Holland, Linda Z. (15 Şubat 2015). Anderson, Peter A. V. (Ed.). "Evolution of basal deuterostome nervous systems". Journal of Experimental Biology. 218 (4): 637-645. doi:10.1242/jeb.109108. ISSN 0022-0949. 
  3. ^ a b c d "Introduction to the Deuterostomia". ucmp.berkeley.edu. 16 Ağustos 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2021. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Wikimedia Commons'ta İkincil ağızlılar ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
  • Vikitür'de Deuterostomia ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
  • UCMP-Deuterostomes30 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • g
  • t
  • d
Yaşayan Hayvan şubeleri
Üst âlem
Arkea
Bacteria
Eukaryota
(Üstgrup
Plant
Hacrobia
Heterokont
Alveolata
Rhizaria
Excavata
Amoebozoa
Opisthokonta
Animal
Fungi)
Animalia
  • Porifera (süngerler)
Eumetazoa
(Diploblasts)
  • Ctenophora (taraklılar)
ParaHoxozoa
(Planulozoa)
  • Placozoa (Trichoplax)
  • Cnidaria (knidliler)
Bilateria (Triploblasts)
  • (aşağıya bakınız↓)
Bilateria
Bilateria
  • Xenacoelomorpha
  • Chordata (kordalılar)
Ambulacraria
  • Echinodermata
  • Hemichordata
Protostomia
Ecdysozoa
Scalidophora
  • Kinorhyncha
  • Priapulida
N+L+P
Nematoida
  • Nematoda
  • Nematomorpha (horsehair worms)
L+P
  • Loricifera
Panarthropoda
  • Onychophora
Tactopoda
  • Arthropoda
  • Tardigrada
Spiralia
Gnathifera
  • Chaetognatha
  • Gnathostomulid
M+S
  • Micrognathozoa (Limnognathia)
  • Syndermata
    • Rotifera
    • Acanthocephala
Platytrochozoa
R+M
Rouphozoa
  • Platyhelminthes
  • Gastrotricha
Mesozoa
  • Orthonectida
  • Dicyemida veya Rhombozoa
  • Monoblastozoa (Salinella)†
Lophotrochozoa
  • Cycliophora (Symbion)
  • Annelida
M+K
  • Mollusca
Kryptotrochozoa
  • Nemertea
Lophophorata
Bryozoa s.l.
  • Entoprocta veya Kamptozoa
  • Ectoprocta
Brachiozoa
  • Brachiopoda
  • Phoronida

Şubedeki
büyük gruplar
  • Süngerler
    • Demosponge
    • Hexactinellid
    • Calcareous sponge
  • Cnidaria
    • Anthozoans
    • Medusozoans
    • Myxozoans
  • Chordate
    • Lancelets
    • Tunicate
    • Vertebrate
  • Echinoderm
    • Crinozoa
    • Asterozoans
    • Echinozoans
  • Hemichordate
    • Enteropneusta
    • Pterobranchs
  • Nematode
    • Chromadorea
    • Enoplea
    • Secernentea
  • Arthropods
    • Chelicerates/Arachnids
    • Myriapods
    • Crustacean
    • Hexapods/Insects
  • Platyhelminths
    • Turbellaria
    • Trematoda
    • Monogenea
    • Cestoda
  • Bryozoans
    • Phylactolaemata
    • Stenolaemata
    • Gymnolaemata
  • Annelid
    • Polychaete
    • Clitellata
    • Sipuncula
  • Molluscs
    • Gastropods
    • Cephalopod
    • Bivalves
    • Chiton
    • Tusk shell
Şubesi ≥1000 tükenmiş türler kalınlaştırılmıştır
Potansiyel şüpheli şube †
Filogenetik Bilateria; ayrıca bakınız
Nephrozoa
Deuterostomia
Xenambulacraria
Takson belirleyicileri
  • Vikiveri: Q150866
  • ADW: Deuterostomia
  • BioLib: 14961
  • EoL: 8814528
  • Fossilworks: 67145
  • ITIS: 914156
  • NCBI: 33511
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=İkincil_ağızlılar&oldid=35766078" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • İkincil ağızlılar
  • Üst şubeler
Gizli kategoriler:
  • Türkçe Vikipedi ile Vikiveride aynı resim olan maddeler
  • Commons kategori bağlantısı Vikiveri'de tanımlı olan sayfalar
  • Webarşiv şablonu wayback bağlantıları
  • Sayfa en son 08.54, 5 Ağustos 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
İkincil ağızlılar
Konu ekle