Âlem (biyoloji)

Biyolojik sınıflandırma hiyerarşisinin sekiz ana taksonu. Aradaki küçük sınıflandırmalar gösterilmemektedir.

Ernst Haeckel'den üç âlemi gösteren hayat ağacı (Plantae, Protista, Animalia) Generelle Morphologie der Organismen -(1866).

Âlem (Latince: Regnum), taksonomide organizmaların bilimsel sınıflandırmasında kullanılan en üst sınıflandırma taksonudur.

Modern sınıflandırmanın temeli Carolus Linnaeus'a kadar uzanır. O zamandan bu yana çeşitli sınıflandırma yöntemleri önerilmiştir. Bunlar;

Linnaeus 1735 iki âlemli	Haeckel 1866 üç âlemli	Chatton 1937 iki bölüm	Copeland 1956 dört âlemli	Whittaker 1969 beş âlemli	Woese et al. 1977 altı âlemli	Woese et al. 1990 üç âlemli
(ele alınmadı)	Protista	Prokaryota	Monera	Monera	Eubacteria	Bacteria
					Archaebacteria	Archaea
		Eukaryota	Protoctista	Protista	Protista	Eukaryota
Vegetabilia	Plantae			Fungi	Fungi
			Plantae	Plantae	Plantae
Animalia	Animalia		Animalia	Animalia	Animalia

Günümüzde Whittaker'in beş âlemden oluşan sistemi, genel olarak değişmemiş olmakla birlikte sürekli iyileştirilmiş olduğundan yaygın olarak kullanılmaktadır.

Whittaker'ın sınıflandırması

• Âlem (Monera)
• Âlem (Protista) (Mikroskobik canlılar)
• Âlem (Fungi) (Mantarlar)
• Âlem (Plantea) (Bitkiler)
• Âlem (Animalia) (Hayvanlar)

Canlıların hepsi hücrelerden oluşmuştur. Hücrenin ilkelliğine göre Prokaryotik (ilkel) ve Eukaryotik (Ökaryotik) (gelişmiş) canlılar olmak üzere ikiye ayrılırlar.

İlk zamanlar sınıflandırma şöyle yapılmıştır; öncelikle canlılar "bitkiler" ve "hayvanlar" diye ikiye ayrılmaktaydı. Sonradan bakteriler gibi tek hücreli canlılar keşfedilip ne bitki ne hayvan özellikleri gösterdikleri fark edilince üçüncü grup olarak "tek hücreliler" grubu ortaya çıktı (Haeckel 1894). Sonradan fark edilen ise bu tek hücrelilerin de prokaryotlar ve ökaryotlar olmak üzere iki çeşitli olduklarıydı. Dolayısıyla tek hücreliler grubu "monera" (prokaryotik) ve "Protista" (ökaryotik) olmak üzere ikiye bölündü. En son olarak da, daha önceden bitkiler grubunda yer alan mantarların aslında fotosentez yapamadıkları fark edildi; bitki sayılamayacakları düşünülerek onlara da ayrı bir grup açıldı (Whittaker 1959) ve bugünkü sınıflandırma sistemi elde edilmiş oldu.