1780'ler
Görünüm
| Binyıllar: | 2. binyıl |
|---|---|
| Yüzyıllar: | |
| Onyıllar: | |
| Yıllar: |
1780'ler, 1 Ocak 1780 günü başlayıp 31 Aralık 1789 günü sona eren onyıldır.
Olaylar
1780
- 29 Mayıs – Amerikan Bağımsızlık Savaşı – Waxhaw Katliamı: Albay Banastre Tarleton komutasındaki İngiliz kuvvetleri teslim olan Amerikan askerlerini öldürdü.
- 17 Temmuz – ABD'nin ilk bankası olan Pennsylvania Bankası kuruldu.
- 10-16 Ekim - Karayipler'de gerçekleşen kasırgada en az 22.000 kişi öldü.
- 28 Kasım – Saint Petersburg'da meydana gelen bir yıldırım düşmesi 11.000 evi yakan bir yangına yol açtı.
- 16 Aralık - Kōkaku Japonya imparatoru oldu.
1781
- 5 Ocak - Amerikan Bağımsızlık Savaşı: Richmond-Virginia, Benedict Arnold komutasındaki İngiliz deniz kuvvetleri tarafından yakıldı.
- 13 Mart - Astronom William Herschel, İngiltere'nin Bath şehrinde, kendi inşa ettiği teleskobuyla yeni bir gök cismi keşfetti. Gördüğünün yeni bir Kuyruklu yıldız olduğunu düşündü, fakat daha sonraki gözlemler, bu cismin yeni bir gezegen olduğunu ortaya çıkardı. Gezegene Uranüs adı verildi.
- Mason'luğun bu yılda doğduğu kabul edilmektedir.
- 9 Nisan - Astronom Charles Messier Sombrero Gökadası'nı keşfetti.
1782
- 18 Haziran - İsviçre'de Anna Göldi büyücülükten ölüm cezasına çarptırıldı (bu son yasal büyücülük cezasıdır).
- 16 Temmuz – Mozart'ın Saraydan Kız Kaçırma operası ilk olarak Viyana'da icra edildi.
- 21 Ağustos - İstanbul'da akşam saatlerinde çıkan ve iki buçuk gün süren bir yangın binlerce binayı ve şehrin yarısını yok etti. Yüzlerce insan öldü.
- 14 Aralık - Montgolfier Kardeşler ilk kez Fransa'da bir sıcak hava balonunu yaklaşık 2 km uçurdu.
1783
- 8 Nisan – 1441'den beri varlığını sürdüren Kırım Hanlığı, II. Katerina'nın emriyle Rus İmparatorluğu tarafından ilhak edildi.
- 27 Ağustos - Jacques Charles ile Robert kardeşler tarafından tasarlanan hidrojenle dolu ilk gaz balonunun ilk uçuşu gerçekleştirildi.
- 3 Eylül – Paris Antlaşması ile Büyük Britanya, Amerika Birleşik Devletleri'nin bağımsızlığını tanıdı.
1784
6 Ocak - Osmanlı İmparatorluğu, Rusya'nın Kırım'ı ilhakını kabul etti.
1785
- 7 Ocak - Fransız Jean-Pierre Blanchard ve Amerikalı John Jeffries, bir hidrojen gazı balonuyla İngiltere'nin Dover kentinden Fransa'nın Calais kentine seyahat ederek Manş Denizi'ni hava yoluyla geçen ilk kişiler oldular.
- 28 Aralık - NGC 2022 bulutsusu Frederick William Herschel tarafından keşfedildi.
1786
- 27 Nisan - İngiliz astronom William Herschel keşiflerinin ilk listesini içeren Bin Yeni Nebula Kataloğu ve Yıldız Kümeleri'ni yayınladı.
- 1 Mayıs – Mozart'ın Figaro'nun Düğünü operasının galası Viyana'da yapıldı.
- 10 Haziran - Çin'in Siçuan eyaletindeki Dadu Nehri üzerindeki bir baraj, bir depremin neden olduğu heyelan nedeniyle çökerek 100.000 kişinin ölümüne neden oldu.
- 23 Ekim - Hicri 13. yüzyıl, hicri takvime göre 1 Muharrem 1201'de başladı.
1787
- Bağımsızlıklarını ilan eden koloniler, içişlerinde serbest eyaletlerden oluşan ABD'yi (Amerika Birleşik Devletleri) kurmuşlardır.
- 7 Aralık - Delaware Amerika Birleşik Devletleri anayasasını onaylayan 1. eyalet oldu.
- 12 Aralık - Pensilvanya Amerika Birleşik Devletleri anayasasını onaylayan 2. eyalet oldu.
- 18 Aralık - New Jersey Amerika Birleşik Devletleri anayasasını onaylayan 3. eyalet oldu.
1788
- 1 Ocak - Londra'nın en eski gazetesi The Times yayımlanmaya başladı.
- 2 Ocak - Georgia Amerika Birleşik Devletleri anayasasını onaylayan 4. eyalet oldu.
- 9 Ocak - Connecticut Amerika Birleşik Devletleri anayasasını onaylayan 5. eyalet oldu.
- 6 Şubat - Massachusetts Amerika Birleşik Devletleri anayasasını onaylayan 6. eyalet oldu.
- 28 Nisan - Maryland Amerika Birleşik Devletleri anayasasını onaylayan 7. eyalet oldu.
- 23 Mayıs - Güney Karolina Amerika Birleşik Devletleri anayasasını onaylayan 8. eyalet oldu.
- 21 Haziran - New Hampshire Amerika Birleşik Devletleri anayasasını onaylayan 9. eyalet oldu.
- 25 Haziran - Virginia Amerika Birleşik Devletleri anayasasını onaylayan 10. eyalet oldu.
- 26 Temmuz - New York (eyalet) Amerika Birleşik Devletleri anayasasını onaylayan 11. eyalet oldu.
- Rus kuvvetleri, Özi Kalesini Osmanlı kuvvetlerinden aldı.
1789
- 4 Şubat - George Washington, ABD'nin ilk başkanı olarak seçildi.
- 7 Mayıs - III. Selim Osmanlı tahtına çıktı.
- 14 Temmuz - Paris hapishanesi Bastille düştü. Bu olay Fransız Devrimi'nin başlangıcı kabul edilir.
- 26 Ağustos - Fransa Meclisi, İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi'ni kabul etti.
- 21 Kasım - Kuzey Karolina, Amerika Birleşik Devletleri anayasasını onaylayan 12. eyalet oldu.
Tarihi bilinmeyenler
[değiştir | kaynağı değiştir]- İlk anayasa ABD'de kabul edildi.
- Lavoisier'nin, 33 elementi sıraladığı ve bu elementlerin adlandırılması ile ilgili modern sistemi sunduğu Traité Élémentaire de Chimie yayımlandı.
Doğumlar
1780 * 1 Ocak - Artin Hindoğlu, Osmanlılı kökenbilimci ve sözlük yazarı
- 1 Şubat - David Porter), Amerika Birleşik Devletleri Donanması'nda görev yapmış bir amiral (ö. 1843).
- 29 Nisan - Jean-Charles-Emmanuel Nodier, Fransız yazar (ö. 1844).
- 4 Nisan - Edward Hicks, Amerikalı ressam ve din adamı (ö. 1849).
- 14 Mayıs - Jules Auguste Armand Marie de Polignac, Fransız siyasetçi (ö. 1847).
- 1 Haziran - Carl Philipp Gottlieb von Clausewitz, Prusyalı general ve entelektüel (ö. 1831).
- 19 Ağustos - Pierre-Jean de Béranger, Fransız şair
- 29 Ağustos - Jean Auguste Dominique Ingres, Fransız ressam (ö. 1867).
- 18 Eylül - Élie Louis Decazes (ve Glücksberg Dükü), Fransız siyasetçi (ö. 1860).
1781
- 5 Ekim - Bernhard Bolzano, İtalyan asıllı bir Çek filozof ve matematikçi
1782
- 5 Aralık - Martin Van Buren, 8. ABD başkanı (ö. 24 Temmuz 1862).
1783 * 3 Nisan - Washington Irving, Amerikalı yazar
- 24 Temmuz - Simón Bolívar, Güney Amerikalı El Liberdator -veya Liberator- lakaplı aristokrat, devrim önderi, on bir yıl boyunca yönettiği Büyük Kolombiya'nın kurucusu ve ilk devlet başkanı
- 8 Eylül - N. F. S. Grundtvig, Danimarkalı filozof, din bilgini, öğretmen, tarihçi ve şair (ö. 1872)
1784
1785
- 4 Ocak - Jacob Grimm, Alman hukukçu ve dilbilimci.
- 10 Şubat - Claude-Louis Navier, Fransız mühendis ve fizikçi.
- 27 Mart - XVII. Louis, Kral XVI. Louis ile Kraliçe Marie Antoinette'nin ikinci oğlu. XVI. Louis'in idam edilmesinin ardından kralcılar tarafından tahtın vârisi olarak ilan edilmiş ve 1793'ten ölümüne değin Fransa Kralı unvanı taşımıştır (ö. 1795)
- 26 Nisan - John James Audubon, Amerikalı ornitolog, doğa bilimci, avcı ve ressam.
- 20 Temmuz - II. Mahmut, 30. Osmanlı padişahı (ö. 1839)
- 17 Ekim - José Miguel Carrera, Güney Amerikalı millî kahraman ve Şilili politikacıdır.
- Nicholas Aylward Vigors, Zoological Society of London'ın ortak-kurucusu.
1786
1787 * 26 Ağustos - (Prens) Aleksandr Menşikov, Kırım Savaşı'nın ilk iki yılında Rus kuvvetlerinin komutanı (ö. 1869).
- Abbas Mirza Kaçar, Kaçarlar hükümdarı (ö. 1833).
- Basmacı Abdi Efendi, Osmanlı Devleti bestekârı (ö. 1851).
1788
- 22 Ocak - George Gordon Byron, daha sonra Noel, 6. Baron Byron FRS, Anglo-İskoç şair ve romantizm akımının önde gelen figürlerindendi (ö. 1824).
- 22 Şubat - Arthur Schopenhauer, Alman filozof ve düşünür (ö. 1860).
- 10 Mart - Joseph Freiherr von Eichendorff (Joseph Karl Benedikt von Eichendorff), Alman romantizm'in önemli lirik şair ve düzyazı yazarlarındandır (ö. 1857).
- 24 Haziran - Silvio Pellico, İtalyan yurtsever, şair ve oyun yazarı (ö. 1854).
- 10 Ekim - Johann Jakob Nöggerath, Alman mineralog ve jeolog (ö. 1877)
- 6 Kasım - Giuseppe Donizetti (Donizetti Paşa), İtalyan müzisyen (ö. 1856).
1789
- 6 Ağustos - Friedrich List, Alman ekonomist (ö. 1849)
- Kavalalı İbrahim Paşa, Mısır ve Sudan valisi (ö. 1848)
Ölümler
1780 * 22 Haziran - Erzurumlu İbrahim Hakkı, Osmanlı Devleti fikir adamı (d. 1703)
- Damat Abdullah Paşa, Osmanlı Devleti valisi ve hattat (d. ?)
- Feyzullah Abid, Osmanlı Devleti Divan edebiyatı şairi (d. ?)
1781
- Abılay Han, Kazak Türkleri önderi Orta Cüz Hanı
1783
- 18 Eylül - Leonhard Euler, İsviçreli matematikçi ve fizikçi.
- 27 Temmuz - Johann Kirnberger, Alman besteci ve kuramcı.(d. 1721)
1785
- 3 Ocak – Baldassare Galuppi, İtalyan besteci (d. 1706)
- 20 Şubat - Halil Hamid Paşa, Osmanlı sadrazamı (d. 1736)
- 28 Ağustos – Jean-Baptiste Pigalle, Fransız heykeltıraş (d. 1714)
Ölüm günü ve ayı bilinmeyenler

- Denis Çiçerin - Çiçerin ailesi mensubu Rus korgeneral, Sibirya Krallığı valisi. (d. 1720)
- Faustina Pignatelli, İtalyan matematikçi (d. 1705)
1786
- 17 Ağustos – II. Friedrich, Prusya kralı
1787
- Şahin Giray, Son Kırım hanı.
1788
- 8 Mart - Carl Philipp Emanuel Bach, Alman besteci (d. 1714).
Öldüğü ay ve gün bilinmeyenler
- Esma Sultan (III. Ahmet'in kızı), Osmanlı padişahı III. Ahmet'in kızıydı (d. 1726).
- Süleyman Sadeddin Efendi, Osmanlı bilgini (d. 1719).
1789
- 28 Mart - I. Abdülhamid, Osmanlı padişahı (d. 1725)