2022 Peru kendi kendine darbe girişimi

7 Aralık 2022'de Peru Devlet Başkanı Pedro Castillo, yasama organı tarafından yaklaşan görevden alma işlemleri karşısında Kongre'yi feshetmeye çalıştı, derhal sokağa çıkma yasağı çıkardı, olağanüstü bir hükümet kurdu ve bir kurucu meclis çağrısında bulundu.^[1]^[2] Eylem politikacılar, Peru Anayasa Mahkemesi ve medya tarafından bir darbe olarak kabul edildi ve bazıları bunu 1992 Peru'nun kendi kendine darbesi sırasında Alberto Fujimori'nin otogolpesiyle karşılaştırdı.^[3]^[4]^[5] Castillo hükûmetinin çok sayıda üyesi, Kongre'nin feshedildiğini açıklamasından kısa bir süre sonra görevlerinden istifa etti ve Peru Silahlı Kuvvetleri de onun eylemlerini desteklemeyi reddetti.^[5]^[6]

Castillo aynı gün görevden alındı ve Anayasa Mahkemesi'nin Kongre'yi feshetmesini reddetmesinin ardından cumhurbaşkanı oldu.^[7]^[8]^[9] Castillo'nun başkan yardımcısı Dina Boluarte, günün ilerleyen saatlerinde yeni başkan olarak yemin etti.^[10]

Kaynakça

^ "Presidente Pedro Castillo disuelve temporalmente el Congreso de Perú". CNN (İspanyolca). 7 Aralık 2022. 14 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2022.
^ Rodrigo Chillitupa Tantas (7 Aralık 2022). "Presidente de Perú disuelve Congreso, declara "gobierno de excepción" y llama a elecciones". Voz de América (İspanyolca). 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2022.
^ Spinetto (7 Aralık 2022). "Peru Constitutional Court Calls Castillo's Dissolution of Congress a Coup". Bloomberg.com. 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2022.
^ "Pedro Castillo disuelve el Congreso, anuncia que intervendrá el PJ y decreta Estado de Excepción". Perú.21 (İspanyolca). 7 Aralık 2022. 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2022.
^ ^a ^b Marco Aquino (7 Aralık 2022). "Peru's Castillo threatens to dissolve Congress as political crisis deepens". Reuters (İngilizce). 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2022.
^ "Pedro Castillo cierra el Congreso, en vivo: disolución, mensaje del presidente y últimas noticias". Diario AS (İspanyolca). 8 Aralık 2022. 13 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2022.
^ Claudia Rebaza,Tara John,Stefano Pozzebon (7 Aralık 2022). "Peru lawmakers impeach Castillo after he attempts to dissolve Congress". CNN (İngilizce). 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2022.
^ "Peru's Congress votes to remove president Castillo in impeachment trial". Reuters (İngilizce). 7 Aralık 2022. 8 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2022.
^ "Congresso do Peru destitui presidente que tentou golpe". O Antagonista (Portekizce). 7 Aralık 2022. 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2022.
^ "Peru's President Pedro Castillo replaced by Dina Boluarte after impeachment". BBC News (İngilizce). 7 Aralık 2022. 8 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2022.

[:0-1] "Presidente Pedro Castillo disuelve temporalmente el Congreso de Perú". CNN (İspanyolca). 7 Aralık 2022. 14 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2022.

[:2-2] Rodrigo Chillitupa Tantas (7 Aralık 2022). "Presidente de Perú disuelve Congreso, declara "gobierno de excepción" y llama a elecciones". Voz de América (İspanyolca). 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2022.

[3] Spinetto (7 Aralık 2022). "Peru Constitutional Court Calls Castillo's Dissolution of Congress a Coup". Bloomberg.com. 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2022.

[4] "Pedro Castillo disuelve el Congreso, anuncia que intervendrá el PJ y decreta Estado de Excepción". Perú.21 (İspanyolca). 7 Aralık 2022. 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2022.

[:3-5] Marco Aquino (7 Aralık 2022). "Peru's Castillo threatens to dissolve Congress as political crisis deepens". Reuters (İngilizce). 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2022.

[:4-6] "Pedro Castillo cierra el Congreso, en vivo: disolución, mensaje del presidente y últimas noticias". Diario AS (İspanyolca). 8 Aralık 2022. 13 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2022.

[7] Claudia Rebaza,Tara John,Stefano Pozzebon (7 Aralık 2022). "Peru lawmakers impeach Castillo after he attempts to dissolve Congress". CNN (İngilizce). 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2022.

[8] "Peru's Congress votes to remove president Castillo in impeachment trial". Reuters (İngilizce). 7 Aralık 2022. 8 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2022.

[9] "Congresso do Peru destitui presidente que tentou golpe". O Antagonista (Portekizce). 7 Aralık 2022. 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2022.

[10] "Peru's President Pedro Castillo replaced by Dina Boluarte after impeachment". BBC News (İngilizce). 7 Aralık 2022. 8 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

g t d 1991'den beri yaşanmış darbeler, kendi kendine darbeler ve darbe girişimleri
Darbeler ve darbe girişimleri listesi ülkesine göre 2010'dan beri
1990'lar	Mali (1991)^c Lesotho (1991)^c Tayland (1991)^c Sovyetler Birliği (1991) Haiti (1991)^c Gürcistan (1991–1992)^c Venezuela (1992) Peru (1992)^‡^c Sierra Leone (1992)^c Cezayir (1992) Guatemala (1993)^‡ Azerbaycan (1993)^c Rusya (1993)^‡^c Libya (1993) Burundi (1993) Nijeria (1993)^c Gambiya (1994)^c Lesotho (1994)^‡ Azerbaycan (1995) Katar (1995)^c São Tomé ve Príncipe (1995) Irak (1996) Burundi (1996)^c Nijer (1996)^c Katar (1996) Kamboçya (1997)^c Türkiye (1997)^c Zambiya (1997) Lesotho (1998) Kongo Cumhuriyeti (1998) Nijer (1999)^c Pakistan (1999)^c Fildişi Sahili (1999)^c
2000'ler	Fiji (2000)^c Ecuador (2000)^c Burundi (2001) Orta Afrika Cumhuriyeti (2001) Venezuela (2002) Orta Afrika Cumhuriyeti (2003) Moritanya (2003) Filipinler (2003) Gine-Bissau (2003) São Tomé ve Príncipe (2003) Çad (2004) Haiti (2004)^c Ekvador Ginesi (2004) Moritanya (2005)^c Filipinler (2006) Çad (2006) Tayland (2006)^c Madagaskar (2006) Fiji (2006)^c Laos (2007) Filipinler (2007) Türkiye (2007) Doğu Timor (2008) Moritanya (2008)^c Gine (2008)^c Madagaskar (2009)^c Honduras (2009)^c
2010'lar	Nijer (2010)^c Guinea-Bissau (2010)^c Ekvador (2010) Madagaskar (2010) Demokratik Kongo Cumhuriyeti (2011) Bangladeş (2011) Papua Yeni Gine (2012) Mali (2012)^c Malavi (2012) Gine-Bissau (2012)^c Fildişi Sahili (2012) Sudan (2012) Orta Afrika Cumhuriyeti (2012–13) Benin (2013) Libya (Nisan 2013) Komorlar (2013) Çad (2013) Mısır (2013)^c Libya (Ekim 2013) Güney Sudan (2013) Libya (2014) Tayland (2014)^c Lesotho (2014) Gambiya (2014) Yemen (2014–15)^c Sri Lanka (2015) Burundi (2015) Burkina Faso (2015) Türkiye (2016) Burkina Faso (2016) Karadağ (2016) Libya (2016) Gambia (2016–2017)^‡ Zimbabve (2017)^c Ekvador Ginesi (2017) Yemen (2018)^c Sri Lanka (2018)^‡ Gabon (2019) Sudan (2019)^c Etiyopya (2019)
2020'ler	Mali (2020)^c Orta Afrika Cumhuriyeti (2021) Myanmar (2021)^c Ermenistan (2021) Nijer (2021) Çad (2021^c Mali (2021)^c Tunus (2021)^‡ Gine (2021)^c Sudan (Eylül 2021) Sudan (Ekim 2021)^c Burkina Faso (Ocak 2022)^c Burkina Faso (Eylül 2022)^c Gine-Bissau (2022) São Tomé ve Príncipe (2022) Peru (2022)^‡ Gambiya (2022) Sudan (2023) Nijer (2023)^c Gabon (2023)^c Burkina Faso (2023) Sierra Leone (2023) Gine-Bissau (2023) Kongo Demokratik Cumhuriyeti (2024) Bolivya (2024) Güney Kore (2024)^‡ Benin (2025)
^c Başarılı darbe · ^‡ Kendi kendine darbe · Darbe girişimleri için herhangi bir işaret kullanılmamıştır