2023 Gabon askerî darbesi

2023 Gabon darbesi
	; Harita üzerinde Gabon
Tarih	30 Ağustos 2023
Bölge	Gabon
Sonuç	Darbe başarılı Başkan Ali Bongo Ondimba ve hükümeti devrildi.; Ordu kontrolü devraldı, General Brice Clotaire Oligui Nguema geçici başkan olarak ilan edildi.; 2023 Gabon genel seçimlerinin sonuçları iptal edildi; Tüm devlet kurumları feshedildi ve uluslararası sınırlar üç gün süreyle kapatıldı;
Taraflar
Kurumların Geçişi ve Restorasyonu Komitesi	Gabon Hükümeti
Komutanlar ve liderler
Brice Clotaire Oligui Nguema	Ali Bongo Ondimba; Rose Christiane Raponda; Alain Claude Bilie By Nze;

30 Ağustos 2023'te, Gabon Cumhuriyeti'nde başkan Ali Bongo Ondimba'nın 26 Ağustos'ta yapılan genel seçimlerdeki zaferinin ilan edildiği günde Brice Clotaire Oligui Nguema liderliğindeki Gabon ordusu tarafından darbe gerçekleştirildi. Darbe ile birlikte Bongo ailesinin Gabon'daki 56 yıllık hakimiyetine son verildi.

Olaylar

Seçimlerin gidişatına ilişkin artan inceleme ve yaygın protestoların ortasında, Gabon Silahlı Kuvvetleri 30 Ağustos'ta şafak öncesi bir darbe başlattı. Üst düzey subayların liderliğindeki askerler, başkent Libreville'deki önemli hükûmet binalarının, iletişim kanallarının ve stratejik noktaların kontrolünü ele geçirdi.^[1]^[2]^[3] Kentte de silah sesleri duyuldu.^[4]

Darbe, Gabon seçim komisyonu tarafından Bongo'nun %64,27 oyla yeniden seçileceğinin sabah 03:30'da ilan edilmesinden sadece birkaç dakika sonra gerçekleşti. Libreville'deki Başkanlık Sarayı'ndan^[5] devlet kanalı Gabon 24'te yayınlanan bir sabah konuşmasında yaklaşık bir düzine askerî personel mevcut rejimin sona erdiğini duyurdu ve bir askeri sözcü Kurumların Geçişi ve Restorasyonu Komitesi adına konuştuğunu iddia etti. "Sosyal uyumun sürekli bozulmasına yol açan ve ülkeyi kaosa sürükleme riski taşıyan sorumsuz, öngörülemez yönetime" atıfta bulunarak darbeyi ilan etti.^[6]^[7]^[8]

Kaynakça

^ Agence France-Presse [@AFP] (30 Ağustos 2023). "#BREAKING 'We are putting an end to the current regime,' Gabon soldiers say on TV" (İngilizce). Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023 – X vasıtasıyla.
^ "Gabon: après l'annonce de la réélection d'Ali Bongo, des militaires proclament l'annulation du scrutin". RFI. 30 Ağustos 2023. 30 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023.
^ "Gabon: coup d'État en cours, les militaires annoncent la fin du régime". africanews. 30 Ağustos 2023. 30 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023.
^ Agence France-Presse [@AFP] (30 Ağustos 2023). "#BREAKING Gunfire heard in Gabon capital Libreville: @AFP journalists" (İngilizce). Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023 – X vasıtasıyla.
^ Diekhans, Antje. "Nach Präsidentschaftswahl: Militär stürzt Regierung in Gabun". tagesschau (Almanca). 30 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023.
^ Kwon, Jake; Yeung, Jessie; Stambaugh, Alex; Kennedy, Niamh; Halasz, Stephanie; Noor Haq, Sana (30 Ağustos 2023). "Gabon military officers claim to have seized power after election". CNN (İngilizce). 30 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2023.
^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; bfm isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
^ "Au Gabon, des militaires proclament l'annulation des élections après l'annonce de la victoire d'Ali Bongo". Le Monde. 30 Ağustos 2023. 30 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023.

[1] Agence France-Presse [@AFP] (30 Ağustos 2023). "#BREAKING 'We are putting an end to the current regime,' Gabon soldiers say on TV" (İngilizce). Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023 – X vasıtasıyla.

[rfi-2] "Gabon: après l'annonce de la réélection d'Ali Bongo, des militaires proclament l'annulation du scrutin". RFI. 30 Ağustos 2023. 30 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023.

[3] "Gabon: coup d'État en cours, les militaires annoncent la fin du régime". africanews. 30 Ağustos 2023. 30 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023.

[4] Agence France-Presse [@AFP] (30 Ağustos 2023). "#BREAKING Gunfire heard in Gabon capital Libreville: @AFP journalists" (İngilizce). Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023 – X vasıtasıyla.

[5] Diekhans, Antje. "Nach Präsidentschaftswahl: Militär stürzt Regierung in Gabun". tagesschau (Almanca). 30 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023.

[cnn-6] Kwon, Jake; Yeung, Jessie; Stambaugh, Alex; Kennedy, Niamh; Halasz, Stephanie; Noor Haq, Sana (30 Ağustos 2023). "Gabon military officers claim to have seized power after election". CNN (İngilizce). 30 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2023.

[bfm-7] Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; bfm isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)

[8] "Au Gabon, des militaires proclament l'annulation des élections après l'annonce de la victoire d'Ali Bongo". Le Monde. 30 Ağustos 2023. 30 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

g t d 1991'den beri yaşanmış darbeler, kendi kendine darbeler ve darbe girişimleri
Darbeler ve darbe girişimleri listesi ülkesine göre 2010'dan beri
1990'lar	Mali (1991)^c Lesotho (1991)^c Tayland (1991)^c Sovyetler Birliği (1991) Haiti (1991)^c Gürcistan (1991–1992)^c Venezuela (1992) Peru (1992)^‡^c Sierra Leone (1992)^c Cezayir (1992) Guatemala (1993)^‡ Azerbaycan (1993)^c Rusya (1993)^‡^c Libya (1993) Burundi (1993) Nijeria (1993)^c Gambiya (1994)^c Lesotho (1994)^‡ Azerbaycan (1995) Katar (1995)^c São Tomé ve Príncipe (1995) Irak (1996) Burundi (1996)^c Nijer (1996)^c Katar (1996) Kamboçya (1997)^c Türkiye (1997)^c Zambiya (1997) Lesotho (1998) Kongo Cumhuriyeti (1998) Nijer (1999)^c Pakistan (1999)^c Fildişi Sahili (1999)^c
2000'ler	Fiji (2000)^c Ecuador (2000)^c Burundi (2001) Orta Afrika Cumhuriyeti (2001) Venezuela (2002) Orta Afrika Cumhuriyeti (2003) Moritanya (2003) Filipinler (2003) Gine-Bissau (2003) São Tomé ve Príncipe (2003) Çad (2004) Haiti (2004)^c Ekvador Ginesi (2004) Moritanya (2005)^c Filipinler (2006) Çad (2006) Tayland (2006)^c Madagaskar (2006) Fiji (2006)^c Laos (2007) Filipinler (2007) Türkiye (2007) Doğu Timor (2008) Moritanya (2008)^c Gine (2008)^c Madagaskar (2009)^c Honduras (2009)^c
2010'lar	Nijer (2010)^c Guinea-Bissau (2010)^c Ekvador (2010) Madagaskar (2010) Demokratik Kongo Cumhuriyeti (2011) Bangladeş (2011) Papua Yeni Gine (2012) Mali (2012)^c Malavi (2012) Gine-Bissau (2012)^c Fildişi Sahili (2012) Sudan (2012) Orta Afrika Cumhuriyeti (2012–13) Benin (2013) Libya (Nisan 2013) Komorlar (2013) Çad (2013) Mısır (2013)^c Libya (Ekim 2013) Güney Sudan (2013) Libya (2014) Tayland (2014)^c Lesotho (2014) Gambiya (2014) Yemen (2014–15)^c Sri Lanka (2015) Burundi (2015) Burkina Faso (2015) Türkiye (2016) Burkina Faso (2016) Karadağ (2016) Libya (2016) Gambia (2016–2017)^‡ Zimbabve (2017)^c Ekvador Ginesi (2017) Yemen (2018)^c Sri Lanka (2018)^‡ Gabon (2019) Sudan (2019)^c Etiyopya (2019)
2020'ler	Mali (2020)^c Orta Afrika Cumhuriyeti (2021) Myanmar (2021)^c Ermenistan (2021) Nijer (2021) Çad (2021^c Mali (2021)^c Tunus (2021)^‡ Gine (2021)^c Sudan (Eylül 2021) Sudan (Ekim 2021)^c Burkina Faso (Ocak 2022)^c Burkina Faso (Eylül 2022)^c Gine-Bissau (2022) São Tomé ve Príncipe (2022) Peru (2022)^‡ Gambiya (2022) Sudan (2023) Nijer (2023)^c Gabon (2023)^c Burkina Faso (2023) Sierra Leone (2023) Gine-Bissau (2023) Kongo Demokratik Cumhuriyeti (2024) Bolivya (2024) Güney Kore (2024)^‡ Benin (2025)
^c Başarılı darbe · ^‡ Kendi kendine darbe · Darbe girişimleri için herhangi bir işaret kullanılmamıştır