Afyon yöresi halk kültürü

Afyonkarahisar yöresi Ege Bölgesi'nden İç Anadolu Bölgesi'ne geçiş noktasında bulunmaktadır. Bu yüzden bu bölge halkında oldukça çeşitlilik mevcuttur. Bu çeşitlilik yörenin kültürüne de yansımış ve oldukça zengin bir kültür oluşturmuştur.

Kente hâkim bir konumda bulunan tarihî Afyonkarahisar Kalesi

Yiyecek ve içecekler

Ege Bölgesinde bulunan yöre mutfak açısından daha çok İç Anadolu Bölgesine benzemektedir. Et yemekleri, sebze yemekleri ve hamur işi Afyon mutfağında önemli yer tutmaktadır. Afyon kaymağı ve sucuğu ile de oldukça meşhur bir yöredir. Afyon kaymağı yöre ekonomisine oldukça önemli katkı sağlamaktadır. Afyon yöresi yemekleri aşağıdaki gibidir;

Afyon Sucuğu
Kaymaklı Şeker
Ekmek Kadayıfı
Özbek Pilavı
Paçık
Haşlama
Afyon Salatası
Patlıcan Böreği
Sırt Dolması
Haşhaş Helvası
Mercimekli Bükmesi
Ağzı açık
Haşaşlı Yaprak sarması
Afyon Lokumu
Afyon Kaymak'i

El sanatları

Afyon ilinde kilimcilik oldukça gelişmiştir. Kilimciliğin yanı sıra ilçe ve köylerde genç kızların çeyizleri için yaptıkları el işleri de bulunmaktadır.

Keçecilik
Koşumculuk
At Arabacılığı
Demircilik
Yemencilik
Kilimcilik
Hasır Örücülüğü
Mermercilik
Halıcılık
Örgücülük
Dantel ve Oyalar
Kaşıkçılık
Bastonculuk
Süpürgecilik

Türküler

A Gız Senin Adın Dudu
Afiyon'un Ortasında Galesi Var
Ahmet Ahmet Diye
Al Fadimem
Allı Gelin Taş Başını Yol Eder
Arpalıktan Arpa Biçer
Attım Tabancamı Ateş Almadı
Ayşe'nin Evleri Yayla Yolunda
Ben Giderim Oduna
Cevizin Yaprağı Dal Arasında
Çamlıbel'Den De Baktı Köroğlu
Çay Kenarında İnadına Bitiyor Kestane
Çayır Değil Çimenlikte Evim Var
Çekin Kır Atımı Nalbant Nallasın
Çemberim Dalda Kaldı
Dam Başına Asa Goymuş Galbırı
Dertli Kerem Der Ki Çalın Sazları
Emirdağı Birbirine Ulalı
Erzurum'dan Çevirdiler Yolumu
Evim Kireç Dutmuyor
Evlerinin Önü Bir Kötü Yokuş
Fadime'mi Doru Tay'a Bindirdim
Ferace'm De Dört Duvarda
Harmana Sererler Sarı Samanı
Hatçam Çıkmış Gül Dalına
Haydi Güzelim Kundurana Tek Tek Bas
Haydin Arkadaşlar Kına Yakalım
Haydin Güzelim At Olur Da Depmez Mi
Hezin Hezin Gir Kapıdan
Hüseyni Semahı
İki De Derviş Gelir Posdu Posdundan
İslamoğlu Kale Yapar Taşınan
Kaçındasın Gelin Ümmü Kaçında
Kapı Ardına Asa Koymuş Eleği
Kara Da Goçun Boynuzu
Kara Koçun Boynuzu
Karahisar Kalesi Yıkılır Gelir
Karahisar Oyun Havası
Sandıklı Karanfil Dallanır Mı
Kınası Karılır Tasta
Kırmızı Gülden Dal Kestim
Köprünün Altı Pınar
Kumalar Dağından Göç Katar Katar
Mahpushane Dedikleri Bir Derin Guyu
Merduvanın Başındayım
Molla Ahmed
Nazilli'nin Hanları
Oyun Havası
Ördek Suya Dal Da Gel
Öte Yakanın Buludu
Sahan Sahan Höşmerim
Uzun Olur Fesligenin Dalları
Köyü Üç Guşuduk Uçarıdık Havada
Ümmüm Seni Hanaylardan Atarlar
Vardım Pınar Başına
Yassıya Varmadan Güveyi Koyarlar
Yeşil Olur Sandıklının Biberi
Zalım Poyraz Gıcım Gıcım Gıcılar
Misket Oyun Havası

Afyonkarahisar Halk oyunları

Afyon zeybeği (Çaykenarı zeybeği, Sandıklı zeybeği)
Arpalıktan arpa biçer
Bas bas zeybeği
Bolvadin havası (Acem kızı, Bak şu kaşa)
Buhurcular ağır zeybeği (Oyun havası, Bengi)
Cemilem (Meşeli)
Çember
Çiğil Çiğil
Dabandan
Dambaşı
Denizkızı zeybeği (Tavas kırması)
Develi zeybeği
Düz oyun (Asbab serdim sicime)
Efelerin uşağı (Efeler)
Gaydalama, (Çorabını ördüğüm,)
Harman yeri
Harmandalı
Hatçam
Haydi güzelim
Hazin hazin (Usul yavaş, Gökte yıldız, Fadik)
İğde dalları
Kadılar zeybeği (Kadılar yolu, Keklik)
Karahisar oyun havası
Kız saçların
Minarenin alemi
Osmanlı zeybeği (Ağır zeybek)
Penceresi kanat kanat (Penceresi yeşil perde)
Sandıklının biberi (Yeşil olur)
Tespihimin mercanı (Balık suda yan gider, Aşgına, Bülbül yuva yapmış)
Turnalar (Turna)
Yayla yolları (Teke zortlatması)

Kaynakça

T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı24 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Afyonkarahisar Valiliği 27 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Türkü Sitesi2 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
[1]