Alaçam, Kestel
| Alaçam | |
|---|---|
 Köyün camisi (Mayıs 2018) | |
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Bursa | |
Koordinatlar: 40°07′33″N 29°17′27″E / 40.1257°K 29.2907°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Bursa |
| İlçe | Kestel |
| Coğrafi bölge | Marmara Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Rakım | 930 m |
| Nüfus (2024)[1] | 519 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0224 |
| İl plaka kodu | 16 |
| Posta kodu | 16450 |
Alaçam, Bursa ilinin Kestel ilçesine bağlı bir mahalledir. Uludağ'ın güney yamaçlarında kurulu olan yerleşim; doğası, kanyonu ve şelalesi ile tanınmaktadır. Tarihsel kayıtlarda Saadet ve Teşvikiye isimleriyle de anılmaktadır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Alaçam'ın kuruluşu, 93 Harbi (1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı) sonrasındaki göç hareketlerine dayanmaktadır. Köy halkı, Gürcistan'ın Acara bölgesinden (tarihi kayıtlarda Acara-i Ulya / Yukarı Acara) ve özellikle Civane nahiyesinden göç eden Gürcü ailelerden oluşmaktadır. Muhacirler ilk etapta İnegöl Emlak-ı Hümayun İdaresi'ne (Padişah mülklerini yöneten idare) bağlı olan ve ormanlık yapısı nedeniyle "Alaçam" olarak bilinen mevkide iskan edilmiştir.[2]
İsim Kökeni ve Yerleşim Değişikliği
[değiştir | kaynağı değiştir]Yerleşimin köy (karye) statüsü kazanmasının ardından, 1897 (Hicri 1315) yılında Osmanlı idaresi tarafından köye resmen Saadet ismi verilmiştir.[3] Resmi kayıtlarda Saadet, yerel kaynaklarda ise Teşvikiye adıyla anılan yerleşim, günümüzde coğrafi özelliklerinden (çam ormanları) dolayı Alaçam ismiyle resmiyet kazanmıştır.
Kuruluş yıllarında arazinin tarıma elverişsiz olması nedeniyle geçim sıkıntısı yaşanmış, bu sebeple nüfusun bir kısmı daha elverişli olan "Pazaralan" mevkiine nakledilmiştir.[4] Köy, erken Cumhuriyet dönemine kadar idari ve ekonomik olarak İnegöl orman işletmelerine bağlı kalmış, daha sonra Kestel ilçesine bağlanmıştır.
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]
Bursa il merkezine 45 km, Kestel ilçe merkezine 28 km uzaklıktadır. Köyün rakımı ortalama 930 metredir. Uludağ'ın güney yamacında yer alması nedeniyle engebeli bir arazi yapısına ve zengin bir orman örtüsüne sahiptir. Köy sınırları içerisinde Alaçam Şelalesi ve kanyonu bulunmaktadır.
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Mahallenin ekonomisi tarihsel süreçte ormancılık ve madenciliğe dayanmıştır. Günümüzde ise turizm ve bahçe tarımı ön plandadır.
Tarihsel Faaliyetler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ormancılık: Bölge Osmanlı döneminde "Emlak-ı Hümayun" statüsünde olduğu için kereste üretimi önemli bir geçim kaynağı olmuştur. 20. yüzyılın başlarında köyde hızarhanelerin (kereste atölyesi) bulunduğu bilinmektedir.[5] Cumhuriyetin ilk yıllarında da (1928) bölge ormanları Bozüyük Kereste Fabrikası tarafından işletilmiştir.[6]
- Madencilik: Bölge yeraltı kaynakları açısından zengindir. 1919 yılına ait kayıtlarda köyde bakır, kurşun, çinko ve kalay madeni işletme ruhsatının Andon Cimri ve ortaklarına verildiği görülmektedir.[7]
Günümüz Ekonomisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Günümüzde köy ekonomisi bahçe tarımı (çilek, ahududu, böğürtlen) ve doğa turizmine dayanmaktadır. Özellikle hafta sonları trekking grupları ve kampçılar tarafından sıkça ziyaret edilmektedir.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2023 | 544 |
| 2018 | 487 |
| 2013 | 584 |
| 1997 | 517 |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi, Fon Kodu: HH.İ..., Yer No: 101/86, Tarih: H-18-12-1313. Konu: Acara-i Ulya'ya bağlı Civane nahiyesinden hicret eden muhacirlerin Hüdavendigar vilayeti içerisindeki İnegöl Emlak-ı Hümayun İdaresi'ne bağlı olan Alaçam isimli yerde iskan edilmeleri.
- ^ T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi, Fon Kodu: İ..DH.., Yer No: 1351/7, Tarih: H-14-06-1315. Konu: Hüdavendiğar Vilayeti'nde Alaçam adlı mevkiide iskan edilen Gürcü Acara-i Ulya muhacirlerinden oluşturulan karyeye Saadet adı verilmesi.
- ^ T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi, Fon Kodu: HH.İ..., Yer No: 128/96, Tarih: H-22-12-1317. Konu: İnegöl Emlak-ı Hümayun İdaresi dahilinde Alaçam diye bilinen Saadet karyesinde iskan edilmiş olan Batum muhacirlerinin karye arazisi ziraata elverişli olmadığından boş bulunan Pazaralan mevkiine yerleştirildikleri.
- ^ T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi, Fon Kodu: ML.EEM., Yer No: 689/11, Tarih: R-05-05-1324. Konu: Süleyman Ağa'nın, İnegöl kazası Alaçam mevkiinde sahibi olduğu hızarhaneyi ağaçların uzaklığı ve sair sebeplerle daha yakın bir mevkiye nakletme hususundaki talebi.
- ^ T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi, Fon Kodu: 30-18-1-1, Yer No: 28.29.1, Tarih: 02.05.1928. Konu: İnegöl ilçesinin Kara, Ortaburun ve Alaçam Devlet ormanlarının işletilmek üzere Bozöyük Kereste Fabrikası sahibi İbrahim'e ihalesi.
- ^ T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi, Fon Kodu: 310-10-0-16, Yer No: 622.911.1, Tarih: 22.04.1919. Konu: Bursa Alaçam'da Andon Cimri ve ortaklarına verilen Bakır, Kurşun, Çinko ve Kalay madeni işletme ruhsatı.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Yerelnet 25 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.