Alevî Hanedanı

Alevî Hanedanı
سلالة العلويين الفيلاليين
Alevî Hanedanı; سلالة العلويين الفيلاليين
Ülke	Fas
Milliyet	Arap
Kuruluş	1631
Kurucu	I. Muhammed eş-Şerif
Son hükümdar	VI. Muhammed
Unvan(lar)	Sultan, Melik

Alevî Hanedanı veya Filalîler (Arapça: سلالة العلويين الفيلاليين, Sülalet'ül-Aleviyyin el-Filaliyyin), Fas kraliyet ailesi. Hanedan, soyunun Hasan bin Ali aracılığıyla İslam peygamberi Muhammed'e dayandığını ve bundan dolayı şerif olduklarını iddia eder.^[1] Ataları, 12. veya 13. yüzyılda Hicaz kıyısındaki Yenbu'dan, bugünkü Fas'ın Tafilalt bölgesine göç etmişlerdir.^[2]^[3]^[4]

Ali'nin soyundan geldiklerini iddia ettikleri için Alevî olarak adlandırılan hanedan 1630'lardan itibaren Fas'ta siyaset alanında etkili olmaya başladılar. I. Muhammed eş-Şerif 1631'de Tafilalt'ta hakimiyeti ele geçirdi. Bu tarihten itibaren topraklarını genişleterek Fas'ta hakimiyeti sağladılar ve hâlen Fas'ı yönetmeye devam etmektedirler.

Günümüzde Fas hükümeti resmi olarak anayasal bir monarşidir,^[5]^[6]^[7] ancak kral, son yıllardaki bazı siyasi reformlara rağmen devlet ve kamu işleri üzerinde güçlü otoriter bir güce sahiptir.^[8]^[7]^[9]^[10]^[11]

Alevî Hanedanı hükümdarları

I. Muhammed eş-Şerif (1631)
II. Muhammed (1635)
Reşid (1664)
İsmail (1672)
Ahmed (1727)
Abdullah (1729-1745)
III. Muhammed (1757)
Yezid (1790)
Hişam (1792)
Süleyman (1793)
Abdurrahman (1822)
IV. Muhammed (1859)
I. Hasan (1873)
Abdülaziz (1894)
Abdülhafız (1907)
Yusuf (1912)
V. Muhammed, birinci hükümdarlığı (1927)
Muhammed b. Arefe (1953)
V. Muhammed, ikinci hükümdarlığı (1955)
II. Hasan (1961)
VI. Muhammed (1999-günümüz)

Kaynakça

^ "العلويون/الفيلاليون في المغرب". www.hukam.net. 19 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2022-04-06.
^ Messier, Ronald A.; Miller, James A. (2015). The Last Civilized Place: Sijilmasa and Its Saharan Destiny (İngilizce). University of Texas Press. ISBN 978-0-292-76667-9.
^ Morrow, John Andrew (2020). Shi'ism in the Maghrib and al-Andalus, Volume One: History (İngilizce). Cambridge Scholars Publishing. s. 66. ISBN 978-1-5275-6284-4.
^ "ينـبع النـخـل .. لا نـبع ولا نـخل - أخبار السعودية | صحيفة عكاظ". 2019-11-04. 2019-11-04 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2022-04-06.
^ "Morocco | History, Map, Flag, Capital, People, & Facts | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 6 Ekim 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2022-09-20.
^ "Morocco; Government". The World Factbook. Central Intelligence Agency. 12 September 2022. 10 Ekim 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: September 21, 2022.
^ ^a ^b Daadaoui, M. (2011). Moroccan Monarchy and the Islamist Challenge: Maintaining Makhzen Power (İngilizce). Springer. s. 61. ISBN 978-0-230-12006-8. Sosyopolitik alanda monarşinin hakimiyeti, devlet otoritesini yürütme, yasama ve yargı olmak üzere üç ayrı erke dağıtan Fas anayasasında daha da kurumsallaştırılmıştır. Bu güçler ayrılığı batı tarzı bir yönetim anlayışından esinlenerek ortaya çıkmış olsa da, aslında tüm güçleri monarkın demir yumruğu altına sokuyor. Fas'ta anayasal monarşiyi ilan eden anayasanın 1. maddesi yanıltıcıdır, zira kral Faslılar için birlik sembolü olarak hareket eden bir kukla değildir. Aslında bağımsızlıktan bu yana beş kez değiştirilen anayasa, büyük ölçüde monarşinin geleneksel ayrıcalıklarına hizmet etmiştir.
^ Gilson Miller, Susan (2013). A History of Modern Morocco. Cambridge University Press. ss. 235–236. ISBN 9781139619110. The most important innovations, however, were the limitations on the king's ability to intervene in day-to-day politics. While the king's role as "supreme arbiter" of political life remained unquestioned, the new [2011] constitution enhanced the legislative powers of the parliament and increased the independence of the judiciary, moving at least in spirit toward a separation of powers. What it did not do was to unequivocally limit the king's preponderant influence over public affairs, or move Morocco closer to becoming a parliamentary monarchy; in other words, it stopped short of remaking Muhammad VI into "a king who reigns but does not rule."
^ Sater, James N. (2016). Morocco: Challenges to tradition and modernity (İngilizce). Routledge. s. 104. ISBN 978-1-317-57398-2. Recent reforms, including constitutional reform and the appointment of the PJD government in 2011, have only perpetuated the lack of meaningful political participation and supported authoritarianism. Ironically, reforms have multiplied the resources available to Morocco's monarchical institution to control the political sphere, creating the image of the Janus yet also an impasse.
^ "Analysis | Why Jordan and Morocco are doubling down on royal rule". Washington Post (İngilizce). 16 May 2017. ISSN 0190-8286. Erişim tarihi: 2022-09-20.
^ "Morocco: Freedom in the World 2022 Country Report". Freedom House (İngilizce). 2022. 14 Temmuz 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2022-09-21.

Resmî unvanlar
Önce gelen Sadi Hanedanı	Fas Kraliyet Ailesi 1666 - günümüz	Sonra gelen Görevde

[:8-1] "العلويون/الفيلاليون في المغرب". www.hukam.net. 19 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2022-04-06.

[:9-2] Messier, Ronald A.; Miller, James A. (2015). The Last Civilized Place: Sijilmasa and Its Saharan Destiny (İngilizce). University of Texas Press. ISBN 978-0-292-76667-9.

[:11-3] Morrow, John Andrew (2020). Shi'ism in the Maghrib and al-Andalus, Volume One: History (İngilizce). Cambridge Scholars Publishing. s. 66. ISBN 978-1-5275-6284-4.

[4] "ينـبع النـخـل .. لا نـبع ولا نـخل - أخبار السعودية | صحيفة عكاظ". 2019-11-04. 2019-11-04 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2022-04-06.

[:03-5] "Morocco | History, Map, Flag, Capital, People, & Facts | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 6 Ekim 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2022-09-20.

[:13-6] "Morocco; Government". The World Factbook. Central Intelligence Agency. 12 September 2022. 10 Ekim 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: September 21, 2022.

[:1-7] Daadaoui, M. (2011). Moroccan Monarchy and the Islamist Challenge: Maintaining Makhzen Power (İngilizce). Springer. s. 61. ISBN 978-0-230-12006-8. Sosyopolitik alanda monarşinin hakimiyeti, devlet otoritesini yürütme, yasama ve yargı olmak üzere üç ayrı erke dağıtan Fas anayasasında daha da kurumsallaştırılmıştır. Bu güçler ayrılığı batı tarzı bir yönetim anlayışından esinlenerek ortaya çıkmış olsa da, aslında tüm güçleri monarkın demir yumruğu altına sokuyor. Fas'ta anayasal monarşiyi ilan eden anayasanın 1. maddesi yanıltıcıdır, zira kral Faslılar için birlik sembolü olarak hareket eden bir kukla değildir. Aslında bağımsızlıktan bu yana beş kez değiştirilen anayasa, büyük ölçüde monarşinin geleneksel ayrıcalıklarına hizmet etmiştir.

[:46-8] Gilson Miller, Susan (2013). A History of Modern Morocco. Cambridge University Press. ss. 235–236. ISBN 9781139619110. The most important innovations, however, were the limitations on the king's ability to intervene in day-to-day politics. While the king's role as "supreme arbiter" of political life remained unquestioned, the new [2011] constitution enhanced the legislative powers of the parliament and increased the independence of the judiciary, moving at least in spirit toward a separation of powers. What it did not do was to unequivocally limit the king's preponderant influence over public affairs, or move Morocco closer to becoming a parliamentary monarchy; in other words, it stopped short of remaking Muhammad VI into "a king who reigns but does not rule."

[9] Sater, James N. (2016). Morocco: Challenges to tradition and modernity (İngilizce). Routledge. s. 104. ISBN 978-1-317-57398-2. Recent reforms, including constitutional reform and the appointment of the PJD government in 2011, have only perpetuated the lack of meaningful political participation and supported authoritarianism. Ironically, reforms have multiplied the resources available to Morocco's monarchical institution to control the political sphere, creating the image of the Janus yet also an impasse.

[:122-10] "Analysis | Why Jordan and Morocco are doubling down on royal rule". Washington Post (İngilizce). 16 May 2017. ISSN 0190-8286. Erişim tarihi: 2022-09-20.

[11] "Morocco: Freedom in the World 2022 Country Report". Freedom House (İngilizce). 2022. 14 Temmuz 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2022-09-21.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]