Anabolik steroid
 | Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Mart 2020) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
| Anabolik-androjenik steroidler | |
|---|---|
| İlaç sınıfı | |
 Doğal AAS testosteronun kimyasal yapısı (androst-4-en-17β-ol-3-one). | |
| Sınıf tanımlayıcıları | |
| Diğer adlar | Anabolik steroidler; Androjenler |
| Kullanım | Çeşitli |
| ATC kodu | A14A |
| Biyolojik hedef | Androjen reseptörü |
| Kimyasal sınıf | Steroidler; Androstanlar; Estranlar |
| Klinik veri | |
| Drugs.com | İlaç Sınıfları |
| Dış bağlantılar | |
| MeSH | D045165 |
| Hukuki durum | |
| Vikiveri | |
Anabolik steroidler ya da teknik adıyla anabolik-androjenik steroidler veya halk diliyle steroidler, vücutta testosteron veya daha etkin formu olan dihidrotestosteron (temel erkeklik hormonları) etkilerini taklit eden ilaçlardır.[1][daha iyi kaynak gerekli] Bu ilaçlar hücrelerde protein sentezini arttırarak dokuların gelişimini uyarırlar. Etkileri özellikle kas dokusunda belirgindir. Anabolik steroidler ayrıca seste kalınlaşma, vücut kıllarında artış, testislerde büyüme gibi erkeksi özellikleri (erkeksi sekonder seks karakterleri) geliştiren androjenik ve virilizan özelliklere sahiptirler.
Anabolik steroidler ilk kez 1930'larda bulunmuş ve sentezlenmiştir. Günümüzde hâlen kemik gelişimi, erkek ergenliğini uyarmak, kanser ve AİDS gibi kronik hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır. Bunların dışında çok geniş bir kullanım alanları mevcuttur. Ayrıca vücut gelişimi ve atletik performansın arttırılması gibi medikal olmayan durumlar için de kötüye kullanımı vardır. Bununla birlikte karaciğer hasarı, kolesterol seviyelerinde zararlı değişiklikler, kalp kası zararı, hipertansiyon gibi yan etkileri vardır. Ayrıca hormonal dengesizlikler sonucu jinekomasti ve testiküler atrofi de yapabilir.
Yan etkiler
[değiştir | kaynağı değiştir]Bilinen yan etkileri şunları içerir:[2][3][4][5]
- Dermatolojik/integumental: yağlı cilt, akne, akne conglobata, sebore, çatlaklar (hızlı kas büyümesi nedeniyle), hipertrikoz (aşırı vücut tüyü büyümesi), androjenik alopesi (saç dökülmesi; saç derisinde kellik), ödem.
- Üreme / endokrin: libido değişiklikleri, geri dönüşümlü kısırlık, hipogonadotropik hipogonadizm.
- Erkeğe özgü: spontan ereksiyonlar, gece emisyonları, priapizm, erektil disfonksiyon, jinekomasti, oligospermi / azospermi, testiküler atrofi, testis içi leiomiyosarkom, prostat hipertrofisi, prostat kanseri.
- Kadınlara özgü: erkekleşme, geri çevrilemez ses derinleşmesi, hirsutizm (yüz / vücutta aşırı tüylenme), adet bozuklukları (örn. Anovülasyon, oligomenore, amenore, dismenore), klitoral genişleme, meme atrofisi, uterus atrofisi, teratojenite (dişi fetüslerde).
- Çocuğa özgü: erken epifiz kapanması ve buna bağlı kısa boy, erkeklerde erken ergenlik, kızlarda ergenlik gecikmesi ve kontraseksüel erken gelişme.
- Psikiyatrik/nörolojik: duygudurum dalgalanmaları, sinirlilik, saldırganlık, şiddetli davranış, dürtüsellik/umursamazlık, hipomani/mani, öfori, depresyon, anksiyete, disfori, intihar, sanrılar, psikoz, Yoksunluk sendromu, bağımlılık, nörotoksisite, bilişsel bozukluk.[6][7]
- Kas-iskelet sistemi: kas hipertrofisi, kas gerilmeleri, tendon kopmaları, rabdomiyoliz.
- Kardiyovasküler: dislipidemi (örn. Artmış LDL seviyeleri, azalmış HDL seviyeleri, azalmış apo-A1 seviyeleri), ateroskleroz, hipertansiyon, sol ventrikül hipertrofisi, kardiyomiyopati, miyokardiyal hipertrofi, polisitemi / eritrositoz, aritmiler, tromboz (örn., Emboli) enfarktüs, ani ölüm.
- Hepatik: yüksek karaciğer fonksiyon testleri (AST, ALT, bilirubin, LDH, ALP), hepatotoksisite, sarılık, hepatik steatoz, hepatoselüler adenom, hepatosellüler karsinom, kolestaz, peliosis hepatis
- Böbrek: böbrek hipertrofisi, nefropati, akut böbrek yetmezliği (rabdomiyolize ikincil), fokal segmental glomerüloskleroz, renal hücreli karsinom.
- Diğerleri: glukoz intoleransı, insülin direnci, immün disfonksiyon.[8]
Kanser
[değiştir | kaynağı değiştir]DSÖ Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı (IARC) AAS'yi Grup 2A altında listeliyor: Muhtemelen insanlar için kanserojen.[9]
Türler
[değiştir | kaynağı değiştir]| Genel isim | Sınıf | Marka ismi | Uygulama yolu | Tanıtıldı |
|---|---|---|---|---|
| Androstanolone | DHT | Andractim | PO, IM, TD | 1953 |
| Boldenone undecylenate | Ester | Equipoise | IM | 1960lar |
| Danazol | Alkyl | Danocrine | PO | 1971 |
| Drostanolone propionate | DHT Ester | Masteron | IM | 1961 |
| Ethylestrenol | 19-NT Alkyl | Maxibolin | PO | 1961 |
| Fluoxymesterone | Alkyl | Halotestin | PO | 1957 |
| Mestanolone | DHT Alkyl | Androstalone | PO | 1950ler |
| Mesterolone | DHT | Proviron | PO | 1967 |
| Metandienone | Alkyl | Dianabol | PO, IM | 1958 |
| Metenolone acetate | DHT Ester | Primobolan | PO | 1961 |
| Metenolone enanthate | DHT Ester | Primobolan Depot | IM | 1962 |
| Methyltestosterone | Alkyl | Metandren | SL | 1936 |
| Nandrolone decanoate | 19-NT Ester | Deca-Durabolin | IM | 1962 |
| Nandrolone phenylpropionate | 19-NT Ester | Durabolin | IM | 1959 |
| Norethandrolone | 19-NT Alkyl | Nilevar | PO | 1956 |
| Oxandrolone | DHT Alkyl | Oxandrin | PO | 1964 |
| Oxymetholone | DHT Alkyl | Anadrol | PO | 1961 |
| Prasterone | Prohormone | Intrarosa | PO, IM, vaginal | 1970ler |
| Stanozolol | DHT Alkyl | Winstrol | PO, IM | 1962 |
| Testosterone cypionate | Ester | Depo-Testosterone | IM | 1951 |
| Testosterone enanthate | Ester | Delatestryl | IM | 1954 |
| Testosterone propionate | Ester | Testoviron | IM | 1937 |
| Testosterone undecanoate | Ester | Andriol | PO, IM | 1970ler |
| Trenbolone acetate | 19-NT Ester | Finajet | IM | 1970ler |
DHT = dihidrotestosteron; 19-NT = 19-nortestosteron
IM = Kas içi enjeksiyon; PO = Ağızdan (oral); TD = Transdermal; SL= Sublingual (dilaltı)
Yasal durum
[değiştir | kaynağı değiştir]AAS, Olimpiyat Oyunları, FIFA,,NBA, ATP, Major League Baseball, WWE, National Football League ve National Hockey League dahil olmak üzere tüm büyük spor kuruluşları tarafından yasaklanmıştır.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Anabolik steroidler". 4 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2012. (İngilizce)
- ^ Turillazzi, E.; Perilli, G.; Di Paolo, M.; Neri, M.; Riezzo, I.; Fineschi, V. (Mayıs 2011). "Side effects of AAS abuse: an overview". Mini Reviews in Medicinal Chemistry. 11 (5): 374-389. doi:10.2174/138955711795445925. ISSN 1875-5607. PMID 21443513. 22 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi22 Mayıs 2021.
- ^ Casavant, Marcel J.; Blake, Kathleen; Griffith, Jill; Yates, Andrew; Copley, LaRae M. (Ağustos 2007). "Consequences of use of anabolic androgenic steroids". Pediatric Clinics of North America. 54 (4): 677-690, x. doi:10.1016/j.pcl.2007.04.001. ISSN 0031-3955. PMID 17723870. 22 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi22 Mayıs 2021.
- ^ Pope, Harrison G.; Wood, Ruth I.; Rogol, Alan; Nyberg, Fred; Bowers, Larry; Bhasin, Shalender (Haziran 2014). "Adverse health consequences of performance-enhancing drugs: an Endocrine Society scientific statement". Endocrine Reviews. 35 (3): 341-375. doi:10.1210/er.2013-1058. ISSN 1945-7189. PMC 4026349
. PMID 24423981. 22 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi22 Mayıs 2021.
- ^ Nieschlag, Eberhard; Vorona, Elena (Ağustos 2015). "MECHANISMS IN ENDOCRINOLOGY: Medical consequences of doping with anabolic androgenic steroids: effects on reproductive functions". European Journal of Endocrinology. 173 (2): R47-58. doi:10.1530/EJE-15-0080. ISSN 1479-683X. PMID 25805894. 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi22 Mayıs 2021.
- ^ Hall, Ryan C. W.; Hall, Richard C. W.; Chapman, Marcia J. (Temmuz 2005). "Psychiatric complications of anabolic steroid abuse". Psychosomatics. 46 (4): 285-290. doi:10.1176/appi.psy.46.4.285. ISSN 0033-3182. PMID 16000671. 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi22 Mayıs 2021.
- ^ Qi, Meiyuan; Pan, Hui; Shen, Hongdou; Xia, Xianmeng; Wu, Chu; Han, Xiaoke; He, Xingyue; Tong, Wei; Wang, Xia; Wang, Qigang (13 Temmuz 2020). "Nanogel Multienzyme Mimics Synthesized by Biocatalytic ATRP and Metal Coordination for Bioresponsive Fluorescence Imaging". Angewandte Chemie (International Ed. in English). 59 (29): 11748-11753. doi:10.1002/anie.202002331. ISSN 1521-3773. PMID 32243658. 22 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi22 Mayıs 2021.
- ^ Brenu, E. W.; McNaughton, L.; Marshall-Gradisnik, S. M. (Mayıs 2011). "Is there a potential immune dysfunction with anabolic androgenic steroid use?: A review". Mini Reviews in Medicinal Chemistry. 11 (5): 438-445. doi:10.2174/138955711795445907. ISSN 1875-5607. PMID 21443507. 22 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi22 Mayıs 2021.
- ^ "Known and Probable Human Carcinogens". www.cancer.org (İngilizce). 21 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Anatomik Terapötik Kimyasal Sınıflandırma Sistemine dayalı olarak - Büyük ilaç grupları | |
|---|---|
| Gastrointestinal kanal / metabolizma (A) | |
| Kan ve kan yapıcı organlar (B) | |
| Kardiyovasküler sistem (C) | |
| Deri (D) | |
| Genitoüriner sistem (G) | |
| Endokrin sistem (H) | |
| Enfeksiyonlar ve enfestasyonlar (J, P, QI) | |
| Malign hastalıklar (L01-L02) | |
| Bağışıklık hastalıkları (L03-L04) | |
| Kaslar, kemikler ve eklemler (M) | |
| Beyin ve sinir sistemi (N) |
|
| Solunum sistemi (R) | |
| Duyu organları (S) | |
| Diğer ATC (V) | |
 | Farmakoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |