Anksiyolitik

Anksiyolitik
Anksiyolitik
İlaç sınıfı
	Paroksetin, SSRI gurubunda bir antidepresan
Sınıf tanımlayıcıları
Kullanım	Anksiyete bozukluğu
Hukuki durum
	Vikiveri

Anksiyolitik (ayrıca antipanik veya antianksiyete ajanı) anksiyeteyi azaltan ilaçlara verilen isimdir. Anksiyolitik ilaçlar, anksiyete bozukluklarına bağlı psikolojik ve fiziksel semptomların tedavisinde kullanılmaktadır.

İlaçlar

Barbitüratlar

Barbitüratlar güçlü anksiyolitiklerdir. Ancak kötüye kullanım ve bağımlılık riski yüksektir. Birçok uzman, bu ilaçların anskiyete tedavisi için kullanılmasına karşıdır.^[1]

Benzodiazepinler

Benzodiazepinler, panik atakları bastırmak için reçete edilir. Ayrıca diğer anksiyete bozuklukları için bir antidepresan ile birlikte kullanılabilirler. BZD kullanımı ani bir şekilde kesilirse benzodiazepin yoksunluğu sendromu riski vardır.^[2] Tolerans ve bağımlılık oluşabilir. Bu ilaç sınıfında kötüye kullanım riski, barbitüratlarınkinden daha küçüktür. Olumsuz bilişsel ve davranışsal etkiler BZD kullanımı sonucu ortaya çıkabilir.^[3]

Antidepresanlar

Antidepresan ilaçlar anksiyeteyi azaltabilir. SSRI ve SNRI'lar anksiyete bozukluklarının ilk basamak tedavisinde tercih edilen ilaçlardır.

Selektif seretonin geri alım inhibitörleri

Selektif serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI'lar), depresyon, anksiyete bozuklukları, obsesif-kompulsif bozukluk ve bazı kişilik bozukluklarının tedavisinde kullanılan bir ilaç sınıfıdır.^[4] SSRI'lar başlangıçta serotonerjik otoreseptörler aracılığıyla olumsuz geribildirim nedeniyle anksiyeteyi artırabilir, bu nedenle SSRI'nın anksiyolitik etkisi ortaya çıkana kadar eşzamanlı olarak bir benzodiazepin kullanılabilir.

Serotonin-norepinefrin geri alım inhibitörleri

Serotonin-norepinefrin geri alım inhibitörleri (SNRI'ler) venlafaksin ve duloksetin ilaçlarını içerir. Uzatılmış salınım formundaki venlafaksin ve duloksetin yaygın anskiyete bozukluğu tedavisi için etkilidir. SNRI'ler, anksiyete bozukluklarının tedavisinde SSRI'lar kadar etkilidir.

Trisiklik antidepresanlar

Trisiklik antidepresanlar, anksiyolitik etkilere sahiptir. Ancak yan etkileri genellikle daha rahatsız edici veya şiddetlidir, aynı şekilde doz aşımı durumunda ölümcül olabilir. Etkili olarak kabul edilirler, ancak genellikle daha az yan etkiye neden olan antidepresanlar tedavide tercih edilir.^[5]

Tetrasiklik antidepresan

Mirtazapin, nadiren anksiyeteye neden olurken, SSRI'lara benzer anksiyolitik etki göstermiştir. Mirtazapinin anksiyolitik etkisi, SSRI'lardan önemli ölçüde daha hızlı meydana gelmektedir.

Monoamin oksidaz inhibitörleri

Monoamin oksidaz inhibitörleri (MAOI'ler), anksiyete bozukluğu tedavisi için etkili birinci nesil antidepresanlardır, ancak diyet kısıtlamaları, sık yan etkileri ve daha yeni antidepresanların piyasaya sürülmesi kullanımlarını sınırlandırmıştır. Geri dönüşümlü monoamin oksidaz inhibitörleri yeme düzeninde bir değişiklik gerektirmediğinden klasik MOAI'lerin yerine kullanılabilir.^[6]

Diğerleri

Alkol

Etanol, genel olarak kendi kendini tedavi etmek amacıyla hastalar tarafından kullanılır. Etanolün kesin etki mekanizmasını tam olarak bilinmemektedir.

Beta Blokörler

Beta blokörler, kalp atış hızını azaltarak ve titremeyi önleyerek anksiyeteyi azaltır.^[7] Beta blokörlerine propranolol, oksprenolol ve metoprolol önek verilebilir.

Buspiron

Buspiron, yaygın anksiyete bozukluğunu tedavi etmek için kullanılan bir 5-HT1A reseptör agonistidir.^[8]

Pregabalin

Pregabalin, bir haftalık kullanımında benzodiazepinlere kıyaslanabilir seviyede anksiyolitik etkiye sahiptir. BZD'lerden farklı olarak uyku döngüsünü etkilemez, bilişsel veya davranışsal etkilere neden olmaz.^[9]

Hidroksizin

Hidroksizin, 1956 yılında FDA tarafından klinik olarak kullanım için onaylanmış bir antihistamindir. Hidroksizin, anskiyeteyi iyileştirmeye yardımcı olan sakinleştirici bir etkiye sahiptir.^[10]

Fenibut

Fenibut, Rusya'da kullanılan bir anksiyolitiktir. Fenibut bir GABA-B reseptör agonistidir.^[11] İlaç, Amerika Birleşik Devletleri'nde kullanım için FDA tarafından onaylanmamıştır, ancak ilave gıda olarak internette satılmaktadır.

Etifoksin

Etifoksin, benzodiazepin ilaçları ile benzer anksiyolitik etkilere sahiptir, ancak aynı düzeyde sedasyon ve ataksiye sebep olmaz.^[12]

Kaynakça

^ Burchum, Jacqueline Rosenjack (2016). Lehne's pharmacology for nursing care (İngilizce). ISBN 978-0-323-32190-7. OCLC 890310283. 30 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2022.
^ Psychopharmacology of anxiety disorders https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3181684 30 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce.)
^ Lader, Malcolm; Tylee, Andre; Donoghue, John (1 Ocak 2009). "Withdrawing Benzodiazepines in Primary Care". CNS Drugs (İngilizce). 23 (1): 19-34. doi:10.2165/0023210-200923010-00002. ISSN 1179-1934.
^ Although antidepressants and anxiolytics are frequently used together to treat depression in the acute phase, how effective is the concomitant use of these drugs? https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC524966/ 30 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce.)
^ "Tricyclic antidepressants (TCAs)". Mayo Clinic (İngilizce). 7 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2022.
^ Tanghe, A.; Geerts, S.; Van Dorpe, J.; Brichard, B.; Bruhwyler, J.; Géczy, J. "Double-blind randomized controlled study of the efficacy and tolerability of two reversible monoamine oxidase A inhibitors, pirlindole and moclobemide, in the treatment of depression". Acta Psychiatrica Scandinavica (İngilizce). 96 (2): 134-141. doi:10.1111/j.1600-0447.1997.tb09918.x. ISSN 0001-690X. 30 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi30 Temmuz 2022.
^ Hayes, Peggy E.; Schulz, S. Charles (1 Eylül 1987). "Beta-blockers in anxiety disorders". doi:10.1016/0165-0327(87)90017-6. 27 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi30 Temmuz 2022.
^ Prior benzodiazepine use and buspirone response in the treatment of generalized anxiety disorder https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10732655/ 18 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce.)
^ "Journals on the Web". journals.prous.com. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2022.
^ Llorca, Pierre-Michel; Spadone, Christian; Sol, Olivier; Danniau, Anne; Bougerol, Thierry; Corruble, Emmanuelle; Faruch, Michel; Macher, Jean-Paul; Sermet, Eric; Servant, Dominique (1 Kasım 2002). "Efficacy and Safety of Hydroxyzine in the Treatment of Generalized Anxiety Disorder: A 3-Month Double-Blind Study". The Journal of Clinical Psychiatry (İngilizce). 63 (11): 6165. ISSN 0160-6689. 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi30 Temmuz 2022.
^ Phenibut (β‐Phenyl‐GABA): A Tranquilizer and Nootropic Drug https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6494145/ 30 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce.)
^ An update on the anxiolytic and neuroprotective properties of etifoxine: from brain GABA modulation to a whole-body mode of action https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6615018/ 30 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce.)

[1] Burchum, Jacqueline Rosenjack (2016). Lehne's pharmacology for nursing care (İngilizce). ISBN 978-0-323-32190-7. OCLC 890310283. 30 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2022.

[2] Psychopharmacology of anxiety disorders https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3181684 30 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce.)

[3] Lader, Malcolm; Tylee, Andre; Donoghue, John (1 Ocak 2009). "Withdrawing Benzodiazepines in Primary Care". CNS Drugs (İngilizce). 23 (1): 19-34. doi:10.2165/0023210-200923010-00002. ISSN 1179-1934.

[4] Although antidepressants and anxiolytics are frequently used together to treat depression in the acute phase, how effective is the concomitant use of these drugs? https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC524966/ 30 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce.)

[5] "Tricyclic antidepressants (TCAs)". Mayo Clinic (İngilizce). 7 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2022.

[6] Tanghe, A.; Geerts, S.; Van Dorpe, J.; Brichard, B.; Bruhwyler, J.; Géczy, J. "Double-blind randomized controlled study of the efficacy and tolerability of two reversible monoamine oxidase A inhibitors, pirlindole and moclobemide, in the treatment of depression". Acta Psychiatrica Scandinavica (İngilizce). 96 (2): 134-141. doi:10.1111/j.1600-0447.1997.tb09918.x. ISSN 0001-690X. 30 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi30 Temmuz 2022.

[7] Hayes, Peggy E.; Schulz, S. Charles (1 Eylül 1987). "Beta-blockers in anxiety disorders". doi:10.1016/0165-0327(87)90017-6. 27 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi30 Temmuz 2022.

[8] Prior benzodiazepine use and buspirone response in the treatment of generalized anxiety disorder https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10732655/ 18 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce.)

[9] "Journals on the Web". journals.prous.com. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2022.

[10] Llorca, Pierre-Michel; Spadone, Christian; Sol, Olivier; Danniau, Anne; Bougerol, Thierry; Corruble, Emmanuelle; Faruch, Michel; Macher, Jean-Paul; Sermet, Eric; Servant, Dominique (1 Kasım 2002). "Efficacy and Safety of Hydroxyzine in the Treatment of Generalized Anxiety Disorder: A 3-Month Double-Blind Study". The Journal of Clinical Psychiatry (İngilizce). 63 (11): 6165. ISSN 0160-6689. 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi30 Temmuz 2022.

[11] Phenibut (β‐Phenyl‐GABA): A Tranquilizer and Nootropic Drug https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6494145/ 30 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce.)

[12] An update on the anxiolytic and neuroprotective properties of etifoxine: from brain GABA modulation to a whole-body mode of action https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6615018/ 30 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

g t d Anatomik Terapötik Kimyasal Sınıflandırma Sistemine dayalı olarak - Büyük ilaç grupları
Gastrointestinal kanal / metabolizma (A)	Mide asidi Antiasitler H₂ antagonistleri Proton pompa inhibitörleri Antiemetikler Laksatifler Antidiyare ilaçları / Antipropulsifler Anti-obezite ilaçları Antidiyabetikler Vitaminler Mineraller
Kan ve kan yapıcı organlar (B)	Antitrombotikler Antiplateletler Antikoagülanlar Trombolitikler) Antihemorajikler Plateletler Koagülantlar Antifibrinolitikler
Kardiyovasküler sistem (C)	Kardiyak tedavisi / Antianjinallar Kardiyak glikozitler Antiaritmikler Kardiyak uyarıcılar Antihipertansifler Diüretikler Vazodilatörler Beta blokörler Kalsiyum kanal blokörleri Renin-anjiotensin sistemi ACE inhibitörleri Anjiotensin II reseptör antagonistleri Renin inhibitörleri Antihiperlipidemikler Statinler Fibratlar Safra asidi sekestranları
Deri (D)	Kremler Sikatrizanlar Antipruritikler Antipsoriatikler İlaçlı pansumanlar
Genitoüriner sistem (G)	Hormonal kontrasepsiyon Doğurganlık maddeleri Seçici östrojen reseptör modülatörleri Cinsiyet hormonları
Endokrin sistem (H)	Hipotalamik-hipofiz hormonları Kortikosteroidler Glukokortikoidler Mineralokortikoidler Cinsiyet hormonları Tiroid hormonları / Antitiroid ajanları
Enfeksiyonlar ve enfestasyonlar (J, P, QI)	Antimikrobiyaller: Antibakteriyeller (Antimikobakteriyeller) Antifungallar Antivirallar Antiparaziterler Antiprotozoallar Antihelmintikler Ektoparazitisitler İntravenöz immünoglobulin Aşılar
Malign hastalıklar (L01-L02)	Antikanser ajanları Antimetabolitler Alkilleme İğ zehirleri Antineoplastik Topoizomeraz inhibitörleri
Bağışıklık hastalıkları (L03-L04)	İmmünomodülatörler İmmünostimülanlar İmmünosupresanlar
Kaslar, kemikler ve eklemler (M)	Anabolik steroidler Antiinflamatuarlar Nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar Antiromatizmallar Kortikosteroidler Kas gevşeticiler Bisfosfonatlar
Beyin ve sinir sistemi (N)	Ağrı kesiciler Anestezikler Genel Lokal Anorektikler Anti-DEHB ajanları Bağımlılık önleyiciler Antikonvülzanlar Antidemans ajanları Antidepresanlar Antimigren ajanları Antiparkinson ajanları Psikoaktifler Antipsikotikler Anksiyolitikler Afrodizyaklar Depresanlar Entaktojenler Entojenler Öforantlar Halüsinojenler Psikedelikler Dissosiyatifler Deliryantlar Hipnotikler / Sakinleştiriciler Duygudurum dengeleyicileri Nöroprotektifler Nootropikler Nörotoksinler İştah uyarıcılar Serenikler Uyarıcılar Öjeroikler
Solunum sistemi (R)	Dekonjestanlar Bronkodilatörler Öksürük ilaçları H₁ antagonistleri
Duyu organları (S)	Oftalmolojikler Otolojikler
Diğer ATC (V)	Panzehirler Kontrast madde Radyofarmasötikler Pansuman Senoterapötikler
İlaçlar Farmakolojik sınıflandırma sistemleri ATC kodları