Antoninus vebası
Antoninus vebası, ayrıca bilinen diğer adıyla Galen'in vebası (adını Roma İmparatorluğunda yaşayan Yunan doktorun isminden almıştır), MS 165-180 yılları arasında yaşandığı tahmin edilen, Yakın Doğu'daki seferlerden Roma İmparatorluğu'na dönen askerler tarafından getirilmiş salgın bir hastalıktır. Akademisyenler bunun çiçek hastalığı ya da kızamık olduğundan şüphelenmiştir,[1][2][3] ancak gerçek sebebi belirsizliğini korumaktadır. Salgın, Roma imparatoru Lucius Verus'un (ö. 169) hayatını kaybetmesine sebep olmuştur. Verus, Marcus Aurelius Antoninus'un kral naibiydi. Bu ölüm, aile isimleri olan Antoninus'un salgınla ilişkili hale gelmesine sebep oldu. Salgın 9 yıl sonra yeniden ortaya çıktı, Romalı bir tarihçi olan Dio Cassius'a göre (155–235), salgın Roma'da günde 2000 kişinin ölmesine sebep olmuştur, bu sayı salgından etkilenenlerin çeyreği kadardı, bu hastalığa %25 öldürme oranı vermektedir.[4] Hastalıktan dolayı ölen kişi sayısının 5 milyon civarında olduğu tahmin edilmektedir,[5] ve hastalık bazı bölgelerde nüfusun üçte biri kadarını öldürdü ve Roma ordusunu harap etti.[6]
Eski kaynaklar salgının 165-166 kışında Seleusya kuşatması sırasında ilk defa ortaya çıktığını kabul eder.[7] Ammianus Marcellinus'a göre salgın Galya bölgesinden Ren'e kadar yayılmıştı. Eutropius, İmparatorluk tarihi boyunca ciddi bir nüfusun öldüğünü iddia etmektedir.[8]
Rafe de Crespigny'nin Çin kayıtlarına göre Doğu Han Çin'inde vebanın 166'dan önce de patlak vermiş olabileceği tahmin edilmektedir. Veba'nın Roma kültürü ve edebiyatı üzerinde bir etkisi oldu ve Hint Okyanusu'ndaki Hint-Roma ticaret ilişkilerini ciddi bir şekilde etkiledi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ H. Haeser's conclusion, in Lehrbuch der Geschichte der Medicin und der epidemischen Krankenheiten III:24–33 (1882), followed by Zinsser in 1935.
- ^ "There is not enough evidence satisfactorily to identify the disease or diseases" concluded J. F. Gilliam in his summary (1961) of the written sources, with inconclusive Greek and Latin inscriptions, two groups of papyri and coinage.
- ^ The most recent scientific data have eliminated this possibility. See Y. Furuse, A. Suzuki and H. Oshitani, “Origin of the Measles Virus: Divergence from Rinderpest Virus Between the 11th and 12th Centuries,” Virology 7 (2010), pp. 52–55.
- ^ Dio Cassius, LXXII 14.3–4; his book that would cover the plague under Marcus Aurelius is missing; this later outburst was the greatest of which the historian had knowledge.
- ^ "Past pandemics that ravaged Europe" 7 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC News, November 7, 2005
- ^ "Plague in the Ancient World". 6 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2017.
- ^ Sicker, Martin (2000). "The Struggle over the Euphrates Frontier". The Pre-Islamic Middle East (İngilizce). Greenwood. ss. 169. ISBN 0-275-96890-1.
- ^ Eutropius XXXI, 6.24.