At topu
Bir at topu karşılaşması | |
| Birlik | Uluslararası At Topu Federasyonu (1999) |
|---|---|
| İlk oynanış | 1930 (gayriresmî), 1970 (resmî, Fransa) |
| Özellikleri | |
| Temas | Yok |
| Takım üyeleri | Takım başına 4 (+2 yedek) |
| Kategori | Binicilik, top oyunu, takım sporu |
| Ekipman | At, top |
At topu, at üzerinde oynanan, topun elle kontrol edilip bir metre çapındaki çemberden geçirilmesiyle sayıların elde edildiği bir oyundur. Polo, ragbi, netbol ve basketbolun birleşiminden oluşan bu spor, Uluslararası Binicilik Federasyonu (FEI) tarafından resmen tanınan on disiplinden biridir. 1999'da kurulan Uluslararası At Topu Federasyonu (FIHB) günümüzde bu sporun uluslararası organizasyonlarını yürütmektedir.[1]
Kökenler
[değiştir | kaynağı değiştir]At topu, Fransız Ordusu'ndan binicilikte engel atlama dünya şampiyonu Yüzbaşı Clave tarafından icat edilmiştir. Kullanılan top ve kale tasarımı Arjantin’in millî sporu olan Pato’dan esinlenmiştir; ancak benzerlik bununla sınırlıdır. Oyun, biniciler ile atlar arasındaki uyumu geliştirmek amacıyla, standart bir binicilik sahasında oynanabilecek ve aynı zamanda eğlenceli olacak şekilde tasarlanmıştır. Sporun kuralları, Bordeaux’lu bir binicilik eğitmeni ve ragbi oyuncusu olan Jean Paul Depons’un başkanlığındaki Fransız bir grup tarafından geliştirilmiştir.
1970’lerin sonlarında Fransız Binicilik Federasyonu (FFE), at topunu bir disiplin olarak kabul etti ve oyun kısa sürede Fransa’da popüler hale geldi. 1990’ların başında ise uluslararası alana yayıldı. 1992’de Fransa, Belçika, Almanya, Büyük Britanya, İtalya ve Portekiz’in katılımıyla Uluslararası At Topu Komisyonu kuruldu. İlk Avrupa Kupası ise Aralık 1992’de Paris’te, Salon De Cheval etkinliğinde düzenlendi.[2]
Oyun kuralları
[değiştir | kaynağı değiştir]At topu, ragbi ve basketbolun karışımına benzeyen, at üzerinde oynanan bir binicilik sporudur. Hızlı tempolu bu takım oyununun amacı, rakip kaleye gol atmaktır. Her takımda dört oyuncu ve iki yedek bulunur. Bir gol atılmadan önce topun en az üç farklı oyuncu arasında paslaşması gerekir. Oyuncu değişiklikleri oyun durakladığında yapılabilir.
Kullanılan top, altı tutma halkası bulunan özel bir file içinde futbol topudur. Oyuncular topu en fazla 10 saniye tutabilir ve hücum sırasında pas vermek zorundadır. Top yere düştüğünde, oyuncular yalnızca hızlarını kesmeden veya attan inmeden topu alabilirler; bu hareket “ramassage” olarak adlandırılır.
Goller, sahanın iki ucunda yer alan, yerden 3,5 metre yüksekliğe asılmış ve sahaya doğru 1 metre taşan, 1 metre çapındaki dikey çemberlerden atılan toplarla yapılır. Oyun genellikle 65 x 25 metre boyutlarındaki dikdörtgen bir sahada oynanır. Maç süresi 20 dakikadır; iki devre halinde (10'ar dakika) oynanır ve devre arasında 3 dakikalık bir mola verilir. Maçı en çok gol atan takım kazanır.[2]
Uluslararası At Topu Federasyonu
[değiştir | kaynağı değiştir]Uluslararası At Topu Federasyonu (FIHB) 1999 yılında kurulmuştur.
1992'de Fransa, Belçika, Almanya, Birleşik Krallık, İtalya ve Portekiz'in katılımıyla Uluslararası At Topu Komisyonu oluşturulmuş, aynı yılın Aralık ayında Paris'te düzenlenen Salon De Cheval etkinliğinde ilk Avrupa Kupası yapılmıştır.
Uluslararası Binicilik Federasyonu (FEI) tarafından 2015 yılından beri tanınan FIHB, kuruluşundan bu yana Frederico Cannas'ın başkanlığında yönetilmektedir.
At topunun bir diğer esin kaynağı da, eski bir Afgan binicilik sporu olan Buzkaşi'dir.
Üyeler
[değiştir | kaynağı değiştir]Mart 2025 itibarıyla 18 ülke:
- Asya (2): Japonya, Kırgızistan (Eski üyeler: Pakistan, Çin)
- Okyanusya (1): Avustralya
- Amerika (7): Arjantin, Brezilya, Kanada, Amerika Birleşik Devletleri, Meksika, Uruguay, Şili (Eski üye: Cayman Adaları)
- Avrupa (8): Belçika, Avusturya, Fransa, Birleşik Krallık, İtalya, Hollanda, Portekiz, İspanya
- Afrika (0): (Eski üye: Cezayir)
Uluslararası Müsabakalar
[değiştir | kaynağı değiştir]FIHB, çeşitli uluslararası turnuvalar düzenlemektedir: Avrupa Şampiyonası, Dünya Şampiyonası ve kulüpler düzeyinde FIHB Şampiyonlar Ligi.[2]
Her yıl düzenlenen Avrupa Büyükler Şampiyonası, en eski uluslararası turnuvadır ve ilki 1992'de Paris'te yapılmıştır. Bu turnuva karma takımlar halinde oynanmaktadır. Avrupa Kadınlar Şampiyonası ise ilk kez 2003 yılında Abano Terme'de (İtalya) düzenlenmiştir. Avrupa 16 Yaş Altı Şampiyonası gençlik turnuvasıdır ve karma takımlarla oynanır; ilki 2004 yılında Lamotte-Beuvron'da (Fransa) yapılmıştır.
Dünya Şampiyonası karma büyükler takımları için ilk kez 2008'de Ponte de Lima'da düzenlenmiştir. Şampiyonada Arjantin, Avusturya, Belçika, Brezilya, Kanada, Fransa, Almanya, Birleşik Krallık, İtalya, Portekiz ve İspanya yer almıştır. Altın madalyayı Fransa kazanırken, gümüşü İspanya, bronzu ise Portekiz almıştır. Dünya Şampiyonaları her dört yılda bir yapılmaktadır. Bir sonraki turnuva 2025'te Arjantin'de düzenlenecektir.[5]
Kulüpler düzeyinde düzenlenen uluslararası turnuva ise FIHB Şampiyonlar Ligidir. Bu turnuva 2007'de Stockholm'de (İsveç) başlamış olup, Avrupa'nın en yüksek sıralamaya sahip dört ülkesinin kulüpleri arasında oynanmıştır. 2007'de şampiyonluğu Chambly Horse-Ball (Fransa) kazanırken, Sporting Clube de Portugal CEJC ikinci, Belçika'dan Caramel ise üçüncü olmuştur. 2024 Şampiyonlar Ligi, Le Mans'da düzenlenmiş ve sekiz farklı ülkeden gelen en iyi kulüpler katılmıştır.[6]
Etkinlikler
[değiştir | kaynağı değiştir]- FIHB Şampiyonlar Ligi – 2007'den itibaren Erkekler / 2014'ten itibaren Kadınlar [7]
- Fransa At Topu Şampiyonası – 1979'dan itibaren Karma / 1985'ten itibaren Kadınlar
- Dünya At Topu Şampiyonası – 2009'dan itibaren Karma / 2016'dan itibaren Kadınlar
- Avrupa At Topu Şampiyonası – 1992'den itibaren Karma / 2003'ten itibaren Kadınlar
- 21 Yaş Altı Avrupa At Topu Şampiyonası [8]
- 16 Yaş Altı Avrupa At Topu Şampiyonası
- 10 Yaş Altı FIHB At Topu Mücadelesi
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "International Horseball and University Sports Federations sign MOUs with FEI". FEI. 25 Kasım 2015. 7 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c "Fédération Internationale de Horseball - FIHB". fihb.net. 27 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Fédération Internationale de Horseball - FIHB". fihb.net. 27 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2025.
- ^ "Fédération Internationale de Horseball - FIHB". fihb.net. 7 Mart 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2025.
- ^ "2025 FIHB World Cup Preliminary Program" (PDF). 3 Ekim 2024 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi – FIHB vasıtasıyla.
- ^ "FIHB 2024 Champions League Preliminary Program" (PDF). 20 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi – FIHB vasıtasıyla.
- ^ "FIHB Champions League Under 16, Ladies and Pro Elite (FIHB WHR 3 stars competitions)" (PDF). fihb.net. 21 Nisan 2025 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "2025 FIHB WHR European Championships Under 16, Under 21 (FIHB WHR 4 stars competition) Under 10 FIHB Horseball Challenge (FIHB WHR 2 stars competition)" (PDF). fihb.net.