Avres
Avres veya Avresi (Gürcüce: ავრესი), Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı İşhan köyünün bir mahallesidir. Avres'in eski bir Hristiyan yerleşimi olduğu buradaki kilise kalıntısından anlaşılmaktadır.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Avres veya Avresi köyünün yer aldığı Tao bölgesi, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi, 1549 tarihli Gürcistan seferini izleyen yıllarda Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyün eski kilisesi olan Avresi Kilisesi bu dönemden kalmış olmalıdır.[2]
Avres veya Avresi köyü, eski Osmanlı kayıtlarında bir köy olarak yer almamıştır. Bununla birlikte 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Avres (آوریس) adıyla bir köy olarak geçer. Bu tarihte Avres, Artvin vilayetinin Yusufeli kazasının Erkinis nahiyesine bağlı 14 köyden biriydi.[3] 1933 tarihli köy listesinde adının geçmemiş olması Avres'in bu iki tarih arasında mahalle olarak İşhan köyüne bağlandığını göstermektedir.[4] Avres, günümüzde de İşhan köyünün mahallelerinden birdir.[5]
Avres mahallesinde bulunan Avresi Kilisesi, tek nefli bir yapıdır. Tamamen yıkılmış olan kilisenin kalıntısı Avres mahallesinin batı ucunda bulunmaktadır. Avresi Kilisesi ile İşhan köy merkezi arasında İşhani Kalesi yer alır.[6] Avres mahallesinde bulunan bir ceviz ağacı, yaşı bilinmemekle bir likte Trabzon Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından 1999 yılında koruma altına alınmıştır.[7]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Tao-Klarceti: Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 58, ISBN 978-9941-478-17-8.
- ^ Tao-Klarceti: Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 58, ISBN 978-9941-478-17-8.
- ^ "Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 83". 29 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2025.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) Dahiliye Vekaleti, 1933, İstanbul, s. 67". 16 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2025.
- ^ Taner Artvinli, Yusufeli Külliyâtı, İstanbul, 2013, 2 cilt, I. Cilt, s. 352, ISBN 978-605-86248-1-8.
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 53. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
- ^ "İşhan Köyü Ceviz Ağacı - Artvin" - Türkiye Kültür Portalı