Azot pentaoksit - Vikipedi

Azot pentaoksit
Adlandırmalar


IUPAC adı Diazot pentaoksit
Diğer adlar Nitrik anhidrat Nitronyum nitrat Nitril nitrat DNPO Anhidrit nitrik asit
Tanımlayıcılar
CAS numarası	10102-03-1
3D model (JSmol)	Etkileşimli görüntü
ChEBI	CHEBI:29802
ChemSpider	59627
ECHA InfoCard	100.030.227
EC Numarası	233-264-2
PubChem CID	66242
CompTox Bilgi Panosu (EPA)	DTXSID90143672
InChI InChI=1/N2O5/c3-1(4)7-2(5)6
SMILES [O-][N+](=O)O[N+]([O-])=O
Özellikler
Molekül formülü	N₂O₅
Molekül kütlesi	108.01 g/mol
Görünüm	Beyaz katı
Yoğunluk	1,642 g/cm³ (18 °C)
Erime noktası	41 C^[1]
Kaynama noktası	47 C (Süblimleşir)
Çözünürlük (su içinde)	Nitrik asit oluşturmak için su ile reaksiyona girer.
Çözünürlük	kloroformda çözünür. CCl₄ içinde umusanmayacak kadar az çözünür.
Tehlikeler
İş sağlığı ve güvenliği (OHS/OSH):
Ana tehlikeler	Güçlü oksitleyicidir ve su ile etkileşiminden güçlü asitler oluşturur.
NFPA 704 (yangın karosu)	3 0 0 OX
Parlama noktası	Tutuşmaz
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
Bilgi kutusu kaynakları

Azot pentaoksit N₂O₅ formüllü kimyasal bileşik. Diazot pentaoksit olarak da bilinir. Sadece azot ve oksijen içeren azot oksit ailesinin ikili bileşiklerinden biridir. Kararsız ve potansiyel oksitleyicidir.

N₂O₅ duruma göre iki yapı edinen bileşilere nadir bir örnektir.Çoğunlukla bir tuzdur fakat bazı koşullarda bir polar moleküldür:

[NO₂⁺][NO₃⁻] ⇌ N₂O₅

Sentezi ve özellikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

N₂O₅ ilk kez, Deville tarafından,1840'ta rapor edilmiştir. Deville bu bileşiği AgNO₃ ile Cl₂ tepkimesi ile elde etmiştir.^[2]^[3] Tavsiye edilen laboratuvar sentezi A recommended laboratory synthesis entails dehydrating nitrik asiti (HNO₃) fosfor(V) oksit ile dehidrate etmektir:^[4]

P₄O₁₀ + 12 HNO₃ → 4 H₃PO₄ + 6 N₂O₅

Tersi işlemde, N₂O₅ ile su nitrik asit elde etmek için reaksiyona girer. Yani, azot pentaoksit nitrik asitin anhidratıdır:

N₂O₅ + H₂O → 2 HNO₃

N₂O₅ oda sıcaklığında hafifçe süblimleşen renksiz kristal halindedir.Bu tuz oda sıcaklığında NO₂ ve O₂ bileşenlerine ayrışır.^[5]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Emeleus (1 Ocak 1964). Advances in Inorganic Chemistry. Academic Press. ss. 77-. ISBN 978-0-12-023606-0. 20 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2011.
^ M.H. Deville (1849). "Note sur la production de l'acide nitrique anhydre". Compt. Rend. Cilt 28. ss. 257-260.
^ Jai Prakash Agrawal (19 Nisan 2010). High Energy Materials: Propellants, Explosives and Pyrotechnics. Wiley-VCH. s. 117. ISBN 978-3-527-32610-5. Erişim tarihi: 20 Eylül 2011.
^ Holleman, A. F.; Wiberg, E. (2001), Inorganic Chemistry, San Diego: Academic Press, ISBN 0-12-352651-5
^ Nitrogen(V) Oxide. Inorganic Syntheses. 3. 1950. ss. 78-81.

g t d Oksitler
Karışık yükseltgenme basamağı	Antimon tetraoksit (Sb₂O₄) Kobalt(II,III) oksit (Co₃O₄) Evropiyum(II,III) oksit (Eu₃O₄) Demir(II,III) oksit (Fe₃O₄) Kurşun(II,IV) oksit (Pb₃O₄) Mangan(II,III) oksit (Mn₃O₄) Gümüş(I,III) oksit (Ag₂O₂) İriuranyum oktoksit (U₃O₈) Karbon suboksit (C₃O₂) Melitik anhidrit (C₁₂O₉) Praseodim(III,IV) oksit (Pr₆O₁₁) Terbiyum(III,IV) oksit (Tb₄O₇)
+1 yükseltgenme basamağı	Bakır(I) oksit (Cu₂O) Dikarbon monoksit (C₂O) Diklor monoksit (Cl₂O) Galyum(I) oksit (Ga₂O) Lityum oksit (Li₂O) Potasyum oksit (K₂O) Rubidyum oksit (Rb₂O) Gümüş oksit (Ag₂O) Talyum(I) oksit (Tl₂O) Sodyum oksit (Na₂O) Su (hidrojen oksit) (H₂O)
+2 yükseltgenme basamağı	Alüminyum(II) oksit (AlO) Baryum oksit (BaO) Berilyum oksit (BeO) Kadmiyum oksit (CdO) Kalsiyum oksit (CaO) Karbon monoksit (CO) Krom(II) oksit (CrO) Kobalt(II) oksit (CoO) Bakır(II) oksit (CuO) Evropiyum(II) oksit (EuO) Germanyum monoksit (GeO)) Demir(II) oksit (FeO) Kurşun(II) oksit (PbO) Magnezyum oksit (MgO) Manganez(II) oksit (MnO) Cıva(II) oksit (HgO) Nikel(II) oksit (NiO) Azot oksit (NO) Paladyum(II) oksit (PdO) Silisyum monoksit (SiO) Stronsiyum oksit (SrO) Kükürt monoksit (SO) Dikükürt dioksit (S₂O₂) Toryum monoksit (ThO) Kalay(II) oksit (SnO) Titanyum(II) oksit (TiO) Vanadyum(II) oksit (VO) Çinko oksit (ZnO)
+3 yükseltgenme basamağı	Alüminyum oksit (Al₂O₃) Antimon trioksit (Sb₂O₃) Arsenik trioksit (As₂O₃) Bizmut(III) oksit (Bi₂O₃) Bor trioksit (B₂O₃) Seryum(III) oksit (Ce₂O₃) Dibrom trioksit (Br₂O₃) Krom(III) oksit (Cr₂O₃) Diazot trioksit (N₂O₃) Disprozyum(III) oksit (Dy₂O₃) Erbiyum(III) oksit (Er₂O₃) Evropiyum(III) oksit (Eu₂O₃) Gadolinyum(III) oksit (Gd₂O₃) Galyum(III) oksit (Ga₂O₃) Holmiyum(III) oksit (Ho₂O₃) İndiyum(III) oksit (In₂O₃) Demir(III) oksit (Fe₂O₃) Lantan oksit (La₂O₃) Lutesyum(III) oksit (Lu₂O₃) Mangan(III) oksit (Mn₂O₃) Neodimyum(III) oksit (Nd₂O₃) Nikel(III) oksit (Ni₂O₃) Fosfor trioksit (P₄O₆) Praseodim(III) oksit (Pr₂O₃) Prometyum(III) oksit (Pm₂O₃) Rodyum(III) oksit (Rh₂O₃) Samaryum (III) oksit (Sm₂O₃) Skandiyum oksit (Sc₂O₃) Terbiyum(III) oksit (Tb₂O₃) Talyum(III) oksit (Tl₂O₃) Tulyum(III) oksit (Tm₂O₃) Titanyum(III) oksit (Ti₂O₃) Tungsten(III) oksit (W₂O₃) Vanadyum(III) oksit (V₂O₃) İterbiyum(III) oksit (Yb₂O₃) İtriyum(III) oksit (Y₂O₃)
+4 yükseltgenme basamağı	Amerikyum dioksit (AmO₂) Karbon dioksit (CO₂) Karbon trioksit (CO₃) Seryum(IV) oksit (CeO₂) Klor dioksit (ClO₂) Krom(IV) oksit (CrO₂) Diazot tetraoksit (N₂O₄) Germanyum dioksit (GeO₂) Hafniyum(IV) oksit (HfO₂) Kurşun dioksit (PbO₂) Manganez dioksit (MnO₂) Neptünyum(IV) oksit (NpO₂) Azot dioksit (NO₂) Osmiyum dioksit (OsO₂) Plütonyum(IV) oksit (PuO₂) Praseodim(IV) oksit (PrO₂) Protaktinyum(IV) oksit (PaO₂) Rodyum(IV) oksit (RhO₂) Rutenyum(IV) oksit (RuO₂) Selenyum dioksit (SeO₂) Silisyum dioksit (SiO₂) Kükürt dioksit (SO₂) Tellür dioksit (TeO₂) Terbiyum(IV) oksit (TbO₂) Toryum dioksit (ThO₂) Kalay dioksit (SnO₂) Titanyum dioksit (TiO₂) Tungsten(IV) oksit (WO₂) Uranyum dioksit (UO₂) Vanadyum(IV) oksit (VO₂) Ksenon dioksit (XeO₂) Zirkonyum dioksit (ZrO₂)
+5 yükseltgenme basamağı	Antimon pentaoksit (Sb₂O₅) Arsenik pentaoksit (As₂O₅) Diazot pentaoksit (N₂O₅) Niyobyum pentaoksit (Nb₂O₅) Fosfor pentaoksit (P₂O₅) Protaktinyum(V) oksit (Pa₂O₅) Tantal pentoksit (Ta₂O₅) Vanadyum pentoksit (V₂O₅)
+6 yükseltgenme basamağı	Krom trioksit (CrO₃) Molibden trioksit (MoO₃) Renyum trioksit (ReO₃) Selenyum trioksit (SeO₃) Kükürt trioksit (SO₃) Tellür trioksit (TeO₃) Tungsten trioksit (WO₃) Uranyum trioksit (UO₃) Ksenon trioksit (XeO₃) İridyum trioksit (IrO₃)
+7 yükseltgenme basamağı	Diklor heptaoksit (Cl₂O₇) Mangan heptaoksit (Mn₂O₇) Renyum(VII) oksit (Re₂O₇) Teknesyum(VII) oksit (Tc₂O₇)
+8 yükseltgenme basamağı	Osmiyum tetroksit (OsO₄) Rutenyum tetroksit (RuO₄) Ksenon tetroksit (XeO₄) İridyum tetroksit (IrO₄) Hassiyum tetroksit (HsO₄)
İlgili maddeler	Oksokarbon Subokside Oksanyon Ozonit Peroksit Süperoksit