Barış ve Demokrasi Partisi

Barış ve Demokrasi Partisi
Barış ve Demokrasi Partisi
Kısaltma	BDP
Kurucu	Mustafa Ayzit
Kuruluş tarihi	2 Mayıs 2008
Kapanış tarihi	11 Temmuz 2014 (İsim değişikliğiyle birlikte.)
Önceli	Demokratik Toplum Partisi
Ardılı	Demokratik Bölgeler Partisi ; Halkların Demokratik Partisi
İdeoloji	Azınlık hakları; Kadın hakları; Kürt milliyetçiliği; Sosyal demokrasi; Sosyal liberalizm; Parti içi düşünceler:; Ayrılıkçılık; Federalizm; Sosyalizm
Siyasi pozisyon	Sol
İnternet sitesi
	bdp.org.tr[ölü/kırık bağlantı]
	Türkiye siyaseti; Siyasi partiler; Seçimler;

Barış ve Demokrasi Partisi (kısaca BDP), Türkiye'de 2008 yılında kurulmuş sosyal demokrat ve sosyal liberal görüşlü, Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Genel merkezi Ankara'nın Çankaya ilçesinin Balgat semtinde olan partinin amblemi sarı zemin üzerine, yeşil meşe ağacıdır.^[3]^[12] Parti milletvekilleri Haziran 2014'te aldığı kararla Halkların Demokratik Partisine katılmıştır.^[13] 11 Temmuz 2014 tarihinde ise isim değişikliği yapıp Demokratik Bölgeler Partisi adını almıştır.^[2]

Siyasi görüşü

Barış ve Demokrasi Partisi, kendisini parti tüzüğünde şu şekilde tanımlamıştır:^[14]

"İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi gibi Türkiye Cumhuriyeti Devleti tarafından uluslararası hukuka uygun olarak kabul edilmiş insan hakları, siyasi haklar, sosyal ve ekonomik haklara ilişkin hak ve hürriyetleri benimsemiş ve içselleştirmiş; özgürlükçü, eşitlikçi, barışçı, çoğulcu demokratik devlet anlayışını benimseyen, çok kültürlü ve çok renkli toplumsal yapıyı savunan, her türlü ırkçılığı, ayrımcılığı, emek simsarlığı yapanları, baskı ve despotizmi reddeden, kadın ve çocuk haklarını savunan, demokratik sol kitlesel bir siyasi oluşumdur."

Tarihçe

2 Mayıs 2008 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığına kuruluş dilekçesi partinin kurucu başkanı Avukat Mustafa Ayzit tarafından verilerek resmen faaliyetlerine başladı. Barış ve Demokrasi Partisi'nin 42 kurucu üyesi arasında Demokratik Toplum Partisi'nin avukatı Mahmut Tanzi, kapatılan Halkın Demokrasi Partisi eski Bağlar Belediye Başkanı Cabar Leygara, eski Sur Belediye Başkanı Cezayir Serin'de bulunmaktadır.^[3]^[5]^[6]

Eylül 2008'de Türkiye'nin Diyarbakır ilinin TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Konferans Salonu'nda 234 delegenin katılımıyla yapılan birinci olağan kongresinde, dönemin Demokratik Toplum Partisi Hakkâri Milletvekili Hamit Geylani, Siirt Milletvekili Osman Özçelik, Demokratik Toplum Partisi genel başkan yardımcıları Selma Irmak ile Kamuran Yüksek'in de katılımıyla Muş’un Varto İlçesi eski belediye başkanı Demir Çelik, Barış ve Demokrasi Partisi’nin genel başkanı oldu.

Barış ve Demokrasi Partisi 29 Mart 2009'da yapılan yerel seçimlere 41 ilde örgütlenme şartını tamamlayarak katıldı. İlk seçimde parti Türkiye genelinde %0,06 oy aldı.^[12]

Demokratik Toplum Partisi'nin kapatılmasından sonra Aralık 2009'da bu partinin genel merkezine taşınan^[15] BDP, eski DTP'lileri partilerinde siyaset yapmaya çağırdı. DTP'nin siyasi yasaklı dört belediye başkanı haricindeki 94 belediye başkanı 23 Aralık 2009'da Diyarbakır'da yapılan bir törenle BDP'ye katıldılar.^[16] Eski 19 DTP'li milletvekilleri ve İstanbul bağımsız milletvekili Mehmet Ufuk Uras 25 Aralık 2009'da BDP'ye geçerek mecliste grup kurdular.^[17] Meclisteki grubun başkanlığına yeni bir genel başkan seçilinceye kadar yapılan bir seçimle Muş milletvekili Mehmet Nuri Yaman getirildi.^[18]

Genel başkanları

#	Adı	Görev Başlangıcı	Görev Bitişi
1	Mustafa Ayzit	2 Mayıs 2008	7 Eylül 2008
2	Demir Çelik	7 Eylül 2008	1 Şubat 2010
3	Selahattin Demirtaş	1 Şubat 2010	11 Nisan 2011
4	Hamit Geylani	21 Nisan 2011	4 Eylül 2011
5	Selahattin Demirtaş - Gültan Kışanak	4 Eylül 2011	30 Nisan 2014

Barış ve Demokrasi Partisi ve seçimler

Yerel seçimler

Seçim	Genel Başkan	Harita	Oy
Seçim	Genel Başkan	Harita	#	%	±
2009	Demir Çelik		36	%0,00	-
2014	Selahattin Demirtaş - Gültan Kışanak		2.027.782	%4,52	4,52

Seçim	İl Genel Meclisi		Belediye
Seçim	Oy	%	Belediye
2009	36	%0,00	0
2014	2.027.782	%4,51	99

Kaynakça

^ "Barış ve Demokrasi Partisi - Barış ve Demokrasi Partisi Resmi sayfa". 13 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2008.
^ ^a ^b "Arşivlenmiş kopya". 14 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2015.
^ ^a ^b ^c "Siyasete yeni parti: BDP - NTVMSNBC.com". 28 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2008.
^ "Barış ve Demokrasi Partisi Binasına Saldırı - Bianet". 10 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2008.
^ ^a ^b "İnce Hesap - Diyarbakır Söz Gazetesi". 31 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2008.
^ ^a ^b "DTP yedek parti için başvurdu - Radikal Gazetesi". 17 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2008.
^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2015.
^ "İki partiden birleşme kararı". Cumhuriyet. 19 Nisan 2014. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2024.
^ ^a ^b "Our Office". Peace and Democracy Party – US Representative Office. 1 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2014.
^ The Peace and Democracy Party (BDP) is the current incarnation of the Kurdish nationalist party in Turkey, Andrew Finkel, Turkey: What Everyone Needs to Know, Oxford University Press, 2012, s. 122. 10 Kasım 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2013.
^ ^a ^b "BDP'ye kongre yolu açıldı". Milliyet. 19 Aralık 2009. 3 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2024.
^ Şinoforoğlu, Ahmet (28 Nisan 2014). "BDP milletvekilleri, HDP'ye katıldı". zaman.com.tr. 12 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2014.
^ http://www.bdp.org.tr/hakkimizda/tuzuk.html 23 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BARIŞ VE DEMOKRASİ PARTİSİ TÜZÜĞÜ, BİRİNCİ BÖLÜM, GENEL ESASLAR, Madde 2. "Partinin tanımı" başlığından alıntıdır. Erişim tarihi: 27.03.2010
^ "DTP'nin genel merkezine BDP tabelası". Haber7. 2 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2024.
^ "Kapatılan DTP'nin 94 Belediye Başkanı BDP'ye katıldı". Milliyet. 23 Aralık 2009. Erişim tarihi: 3 Ocak 2024.
^ http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetay&ArticleID=970969&CategoryID=78 13 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BDP, Meclis'te grup oldu. Erişim tarihi: 12.02.2010
^ http://www.politikars.com/haberdetay/12761/BDPnin-Grup-Baskani:-Nuri-Yaman.asp 4 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BDP'nin Grup Başkanı: Nuri Yaman. Erişim tarihi: 12.02.2010

Dış bağlantılar

Barış ve Demokrasi Partisi Resmî Web Sitesi

[bdp1-1] "Barış ve Demokrasi Partisi - Barış ve Demokrasi Partisi Resmi sayfa". 13 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2008.

[haber.sol.org.tr-2] "Arşivlenmiş kopya". 14 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2015.

[ntvmsnbc-3] "Siyasete yeni parti: BDP - NTVMSNBC.com". 28 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2008.

[bianet-4] "Barış ve Demokrasi Partisi Binasına Saldırı - Bianet". 10 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2008.

[diyarbakirsoz-5] "İnce Hesap - Diyarbakır Söz Gazetesi". 31 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2008.

[radikal1-6] "DTP yedek parti için başvurdu - Radikal Gazetesi". 17 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2008.

[7] "Arşivlenmiş kopya". 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2015.

[8] "İki partiden birleşme kararı". Cumhuriyet. 19 Nisan 2014. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2024.

[bdpusa-office-9] "Our Office". Peace and Democracy Party – US Representative Office. 1 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2014.

[10] The Peace and Democracy Party (BDP) is the current incarnation of the Kurdish nationalist party in Turkey, Andrew Finkel, Turkey: What Everyone Needs to Know, Oxford University Press, 2012, s. 122. 10 Kasım 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[11] "Arşivlenmiş kopya". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2013.

[:0-12] "BDP'ye kongre yolu açıldı". Milliyet. 19 Aralık 2009. 3 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2024.

[13] Şinoforoğlu, Ahmet (28 Nisan 2014). "BDP milletvekilleri, HDP'ye katıldı". zaman.com.tr. 12 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2014.

[14] ttp://www.bdp.org.tr/hakkimizda/tuzuk.html 23 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BARIŞ VE DEMOKRASİ PARTİSİ TÜZÜĞÜ, BİRİNCİ BÖLÜM, GENEL ESASLAR, Madde 2. "Partinin tanımı" başlığından alıntıdır. Erişim tarihi: 27.03.2010

[15] "DTP'nin genel merkezine BDP tabelası". Haber7. 2 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2024.

[16] "Kapatılan DTP'nin 94 Belediye Başkanı BDP'ye katıldı". Milliyet. 23 Aralık 2009. Erişim tarihi: 3 Ocak 2024.

[17] ttp://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetay&ArticleID=970969&CategoryID=78 13 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BDP, Meclis'te grup oldu. Erişim tarihi: 12.02.2010

[18] ttp://www.politikars.com/haberdetay/12761/BDPnin-Grup-Baskani:-Nuri-Yaman.asp 4 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BDP'nin Grup Başkanı: Nuri Yaman. Erişim tarihi: 12.02.2010

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

g t d Kürt siyasi hareketi
Etkin	Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Hak ve Özgürlükler Partisi (HAK PAR) Halkların Demokratik Partisi (HDP) Hür Dava Partisi (HÜDA PAR) Özgürlük ve Sosyalizm Partisi (ÖSP) Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti)
Eski	Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) Demokrasi Partisi (DEP) Demokratik Halk Partisi (Türkiye) (DEHAP) Demokratik Toplum Partisi (DTP) Halkın Demokrasi Partisi (HADEP) Halkın Emek Partisi (HEP) Katılımcı Demokrasi Partisi (KADEP) Özgür Toplum Partisi (ÖTP) Özgürlük ve Demokrasi Partisi (ÖZDEP) Özgürlük ve Eşitlik Partisi (ÖZEP)
Bin Umut Adayları Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku Demokratik Toplum Hareketi Demokratik Toplum Kongresi

g t d Türkiye'deki eski siyasi partiler
Tek partili dönem (1923-1945)	Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası (TCF) (1924-25) Serbest Cumhuriyet Fırkası (SCF) (1930) Ahali Cumhuriyet Fırkası (ACF) (1930)
Erken çok partili dönem (1945-1960)	Millî Kalkınma Partisi (MKP) (1945-58) Çiftçi ve Köylü Partisi (ÇKP) (1946) Demokrat Parti (DP) (1946-60) Liberal Demokrat Parti (LDP) (1946) Türkiye Sosyalist Emekçi ve Köylü Partisi (TSEKP) (1946) Türkiye Sosyalist İşçi Partisi (TSİP) (1946-48) Türkiye Sosyalist Partisi (TSP) (1946, 1950-52) Millet Partisi (MP) (1948-53) Demokrat İşçi Partisi (DİP) (1950-55) İslam Demokrat Partisi (İDP) (1951-52) Türkiye Köylü Partisi (TKP) (1952-58) Cumhuriyetçi Millet Partisi (CMP) (1954-58) Vatan Partisi (VP) (1954-57) Hürriyet Partisi (HP) (1955-58) Ufak Parti (UP) (1957-58) Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi (CKMP) (1958-69)
Darbeler arası dönem (1960-1981)	Adalet Partisi (AP) (1961-81) Türkiye İşçi Partisi (TİP) (1961-81) Yeni Türkiye Partisi (YTP) (1961-73) Millet Partisi (MP) (1962-81) Türkiye Birlik Partisi (TBP) (1966-81) Cumhuriyetçi Güven Partisi (CGP) (1967-81) Millî Nizam Partisi (MNP) (1970-71) Demokratik Parti (DP) (1970-80) Cumhuriyetçi Parti (CP) (1972-73) Millî Selamet Partisi (MSP) (1972-81) Türkiye Ulusal Kadınlar Partisi (TUKP) (1972-81) Sosyalist Devrim Partisi (SDP) (1975-81) Vatan Partisi (VP) (1975-81) Türkiye İşçi Köylü Partisi (TİKP) (1978-81) Sosyalist Vatan Partisi (SVP) (1979-81)
12 Eylül sonrası (1981-2002)	Büyük Türkiye Partisi (BTP) (1983) Anavatan Partisi (ANAP) (1983-2009) Sosyal Demokrasi Partisi (SODEP) (1983-85) Doğru Yol Partisi (DYP) (1983-2007) Muhafazakâr Parti (MP) (1983-85) Refah Partisi (RP) (1983-98) Bayrak Partisi (BP) (1983-92) Milliyetçi Demokrasi Partisi (MDP) (1983-86) Halkçı Parti (HP) (1983-85) Islahatçı Demokrasi Partisi (IDP) (1984-92) Milliyetçi Çalışma Partisi (MÇP) (1985-93) Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) (1985-95) Büyük Anadolu Partisi (BAP) (1986-92) Vatandaş Partisi (VAP) (1986) Hür Demokrat Parti (HDP) (1986) Büyük Vatan Partisi (BVP) (1986) Yeşiller Partisi (YP) (1988-94) Sosyalist Parti (SP) (1988-92) Halk Partisi (HP) (1989-91) Demokrat Merkez Partisi (DMP) (1990-91) Diriliş Partisi (DİRİ-P) (1990-97) Halkın Emek Partisi (HEP) (1990-93) Türkiye Birleşik Komünist Partisi (TBKP) (1990-91) Sosyalist Birlik Partisi (SBP) (1991-95) Demokrasi Partisi (DEP) (1991-94) Demokrat Parti (DP) (1992-2005) İşçi Partisi (İP) (1992-2015) Özgürlük ve Eşitlik Partisi (ÖZEP) (1992) Özgürlük ve Demokrasi Partisi (ÖZDEP) (1992-93) Sosyalist Türkiye Partisi (STP) (1992-93) Yeniden Doğuş Partisi (YDP) (1992-2002) Yeni Parti (YP) (1993) Büyük Değişim Partisi (BDP) (1993-94) Sosyalist İktidar Partisi (SİP) (1993-2001) Birleşik Sosyalist Parti (BSP) (1994-96) Halkın Demokrasi Partisi (HADEP) (1994-2003) Yeni Demokrasi Hareketi (YDH) (1994-97) Demokrasi ve Barış Partisi (DBP) (1996-2002) Barış Partisi (BP) (1996-99) Demokrat Türkiye Partisi (DTP) (1997-2008) Demokratik Halk Partisi (DEHAP) (1997-2005) Fazilet Partisi (FP) (1997-2001) Aydınlık Türkiye Partisi (ATP) (1998-2010) Değişen Türkiye Partisi (DEPAR) (1998-2002) Sosyalist Birlik Hareketi (SBHP) (1999-2009) Demokrat Halk Partisi (DHP) (1999-2010) Avrasya Partisi (AAP) (2002) Yeni Türkiye Partisi (YTP) (2002-04) Yeni Yüzler Partisi (YYP) (2002)
AK Parti dönemi (2002-günümüz)	Özgür Toplum Partisi (ÖTP) (2003-07) Sosyaldemokrat Halk Partisi (SHP) (2002-10) Sosyalist Demokrasi Partisi (SDP) (2002-15) Halkın Yükselişi Partisi (HYP) (2005-08) Hürriyet ve Değişim Partisi (HÜRPARTİ) (2005-18) Demokratik Toplum Partisi (DTP) (2005-09) Katılımcı Demokrasi Partisi (KADEP) (2006-19) Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) (2008-2014) Hak ve Eşitlik Partisi (HEPAR) (2008-19) Yeni Parti (YENİPARTİ) (2008-12) Alternatif ve Değişim Partisi (AL PARTİ) (2008-12) İşçilerin Sosyalist Partisi (SOSYALİST PARTİ) (2008-13) Demokratik Sol Halk Partisi (DSHP) (2009-10) Türkiye Partisi (TP) (2009-12) Eşitlik ve Demokrasi Partisi (EDP) (2010-12) Halkın Sesi Partisi (HAS PARTİ) (2010-12) Milliyetçi ve Muhafazakâr Parti (MMP) (2010-13) Toplumsal Uzlaşma Reform ve Kalkınma Partisi (TURK PARTİ) (2010-22) Devrimci Halk Partisi (DEV-PARTİ) (2011-17) Güven Partisi (GP) (2012-14) Yeni Dünya Partisi (YENİ DÜNYA) (2013-23) Demokratik Gelişim Partisi (DGP) (2014-15) Anadolu Partisi (ANAPAR) (2014-15) Millet ve Adalet Partisi (MİLAD Partisi) (2014-17) Halkın Türkiye Komünist Partisi (2014-17) Türkiye Değişim Partisi (TDP) (2020-23) Büyük Türkiye Partisi (BÜYÜK TÜRKİYE) (2020-24) Aydınlık Demokrasi Partisi (ADP) (2021-24) Memleket Partisi (Memleket) (2021-25)
Güncel siyasi partiler İttifaklar Türkiye'de siyaset