Bell X-2
| Bell X-2 | |
|---|---|
 Bell X-2 | |
| Türü | Deneysel roket uçak |
| Ulusal köken |  ABD |
| Üretici | Bell Aircraft Corporation |
| Tasarımcı | Robert J. Woods |
| İlk uçuş | 18 Kasım 1955  |
| Hizmete giriş | 20 Ekim 1955 |
| Hizmetten çıkış | 27 Şubat 1956 |
| Ana kullanıcı | USAF |
| Diğer kullanıcılar | National Advisory Committee for Aeronautics |
| Üretim sayısı | 2 |
Bell X-2 Starbuster, Mach 2-3 arası hızlarda uçuş karakteristiklerini inceleme amaçlı deneysel ABD projesi.
Gelişimi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Mach 3 yakını yüksek hızlarda bir uçağa stabilite ve kontrol edilebilirlik kazandırmak, süpersonik uçuş programının karşılaştığı zorluklardan yalnızca biriydi. Bu hız aralığında, sürtünme sebebiyle oluşan "termal bariyer"in de yenilmesi gerekliydi. Bu sebeple X-2 uçağı paslanmaz çelik ve bakır-nikel alaşımından inşa edildi. Uçakta iki yanma odalı, 11 ile 67 kN itme gücü arasında ayarlanabilen bir Curtiss-Wright XLR25 roket motoru kullanıldı.
Operasyonel Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]
27 Haziran 1952'de Edwards Hava Üssü merkezli ilk uçuşunda modifiye edilmiş bir B-50 uçağından fırlatıldıktan sonra, Bell test pilotu Jean "Skip" Ziegler tarafından kullanılan X-2, ilk motorsuz süzülme uçuşunu gerçekleştirdi. Ancak pilot Ziegler, 1953 yılında bir denemede aynı uçağın havada patlaması sonucuna öldü. Yüzbaşı Frank K. "Pete" Everest (1920-2004), ikinci uçakla 18 Kasım 1955'te ilk motorlu uçuşu gerçekleştirdi ve aynı uçakla Temmuz 1956'daki 9. uçuşunda Mach 2.97 (3050 km/saat) hıza ulaşarak dünya hız rekorunu ele geçirdi. Ancak uçak Mach 3 yakınındaki hızlarda aşırı bir denge sorunu yaşıyordu.
İki genç test pilotu, yüzbaşı Iven C. Kincheloe ve yüzbaşı Milburn G. "Mel" Apt, uçağın sınırlarını daha da zorlama görevine getirildiler. 7 Eylül 1956'da Kincheloe X-2 ile 126,200 ft (38,466 m) yüksekliğe ulaşarak 100,000 ft (30,500 m) üzerine uçan ilk pilot oldu. 20 gün sonra, 27 Eylül 1956'da Mel Apt bir roket uçaktaki ilk uçuşu için B-50'den fırlatıldı. Mühendisler tarafından "optimum maksimum enerji uçuş yolunu" izlemesi konusunda uyarılmış ve Mach 2.7 üzerindeki hızlarda ani manevralar yapmaması söylenmişti. Bu uçuşunda 65,500 ft (19,960 m) yükseklikte Mach 3.2 (3,370 km/saat) hıza ulaşan Apt, dünyanın en hızlı insanı unvanını ele geçirdi. Ne yazık ki Apt, hızı hâlâ Mach 3'ün üzerindeyken bir dönüş manevrası yapmaya çalıştı. Bu manevra uçağın kontrolünü kaybetmesine sebep oldu ve düşen uçakta öldü. Apt'ın ölümü sonrasında X-2 programı sona erdirildi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- American X-Vehicles: An Inventory X-1 to X-50, SP-2000-4531 - Haziran 2003; NASA online PDF Monograph 29 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.