Biretta
Biretta (Latince: biretum, birretum), bazen bir tutam ponpon ile taçlandırılmış, üç veya dört sivri köşeli veya boynuzlu kare formunda bir dini ve akademik şapkadır. Geleneksel olarak üç sivri uçlu biretta, özellikle Roma Katolik din adamları olmak üzere Hristiyan din adamları ve bazı Lutheran ve Anglikan din adamları tarafından giyilir. Dört sivri uçlu biretta, papalık fakültesinden veya papalık üniversitesi'nden doktora derecesi olanlar tarafından akademik kıyafet olarak giyilir (ancak ayin amaçlı değil). Biretta zaman zaman hukukçular tarafından, örneğin Kanal Adaları'ndaki avukatlar[1] veya bazı Polonya mahkemelerindeki hakimler tarafından giyilir.
Kökeni
[değiştir | kaynağı değiştir]Biretta'nın kökeni belirsizdir. 10. yüzyıl gibi erken bir tarihte bahsedilmiştir. Olası kökenlerinden biri, yumuşak ve kare olan Orta Çağ'ın akademik başlığıdır. Bu aynı zamanda günümüzde laik üniversitelerde kullanılan modern kepin de atasıydı. 1311'de Bergamo Sinodu'nun din adamlarına "laiklerin usulüne uygun olarak başlarına biretta takmalarını" emretmesinin ardından, biretta'nın dini bir giysi olarak daha yaygın bir şekilde kullanılmaya başlandığı anlaşılıyor.[2] Biretta'da bazen görülen püskül veya ponpon daha sonra eklenmiştir; biretta'nın en eski formlarında bu yoktu.
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Hobart Başpiskoposu Julian Porteous, amarant renkte biretta takıyor
-
Kardinal Angelo Scola, kırmızı ipek biretta takıyor
-
Monsignor'un birettası
-
Başpiskopos Willem Jacobus Eijk amarant biretta giyiyor
-
19. yüzyılın ortalarından kalma bir resimde, bir rahip birettasını takan Aziz Giuseppe Benedetto Cottolengo
Kadınlar tarafından kullanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Biretta, İngiltere ve Galler'de kadın avukatlar için olası bir başlık olarak kabul ediliyordu. 1922'de, First Lady'nin Baro'ya davet edilmesinden hemen önce, kıdemli yargıçlar arasında başına ne takması gerektiği konusunda bir tartışma yaşandı. Darling J ve Horridge J, biretta'yı önerdi, ancak diğer dokuz yargıç tarafından oy birliğiyle reddedildi. Sonuç olarak, kadın avukatlar da erkek avukatlar gibi saçlarını tamamen kapatan pudrasız erkek peruğunu takmaktadırlar.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Özel
- ^ "Encyclo - Princeton University - WordNet - a lexical database for the English language". www.encyclo.co.uk. 10 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2025.
- ^ Anson, P. F. (Mart 1950). "Church Vestments: Their Origin and Development, By Herbert Norris. (Illustrated. Dent; 42s.)". Life of the Spirit. 4 (45): 421-422. doi:10.1017/s0269359300025003. ISSN 0269-3593.
Genel
- Noonan, James-Charles Jr. (1996). The Church Visible: The Ceremonial Life and Protocol of the Roman Catholic Church. Viking. ISBN 0-670-86745-4.
- Philippi, Dieter (2009). Sammlung Philippi - Kopfbedeckungen in Glaube, Religion und Spiritualität. Leipzig: St. Benno Verlag. ISBN 978-3-7462-2800-6.
Phillips, Walter Alison (1911). "Biretta". Encyclopædia Britannica. 3 (11. bas.). ss. 980–981.- "Instruction on the dress, titles and coat-of-arms of cardinals, bishops and lesser prelates". L'Osservatore Romano, English ed. 17 April 1969: 4.