Boğakale, Narman
B20
| Buğakale | |
|---|---|
 | |
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Buğakale Buğakale'nin Erzurum'daki konumu | |
Koordinatlar: 40°11′41″N 41°42′07″E / 40.1946°K 41.702°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Narman |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Rakım | 2300 m |
| Nüfus | 163 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25530 |
Buğakale, Erzurum ilinin Narman ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Boğa Kala veya Boğakale, köyün bilinen en eski adıdır. Bununla birlikte bu yer adı Buğatakuri'den (ბუღათაყური) değişime uğramış olabilir.[5] Boğakale 1835 tarihli nüfus defteri ile 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Boğa Kala / Buğa Kala (بوغا قلعە) olarak geçer.[6]
Boğa Kala köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcü yönetiminden ele geçirmiştir. Köyde kale olduğu tahmin edilen yapı kalıntıları, buranın eski bir yerleşim olduğunu göstermektedir. Bu kalenin Kartlis Tshovreba'da geçen Buğatakuri olduğu tahmin edilmektedir.[5]
Boğa Kala, Osmanlı idaresinin askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği 1835 yılında Çıldır Eyaleti'nin Mamirvan sancağında yer alıyordu. Bu tarihte köyde 19 hanede 60 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusunun yaklaşık 120 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[7]
Boğa Kala, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Erzurum vilayetinin Tortum kazasına bağlı Narman nahiyesinin köylerinden biriydi.[6] 1940 genel nüfus sayımında "Buğakale" biçiminde yazılmış olan köy aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 163 kişiden oluşuyordu.[8] 1965 genel nüfus sayımına göre Boğakale köyünün nüfusu 349 kişiye çıkmıştı ve bu nüfus içinde sadece 28 kişi okuma yazma biliyordu.[9]
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum'da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Narman Belediyesi'nin bir mahallesi olmuştur.[10]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Mahalle, Erzurum il merkezine 135 km, Narman ilçe merkezine 39 km uzaklıktadır.[11] Mahalle, Narman'ın güneybatısında olup, bir köy yoluyla, Başkale, Yukarıyayla, Aşağıyayla ve Sülüklü Mahalleleri üzerinden, ilçe merkezine bağlıdır.[12]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 163[2] |
| 2021 | 172[2] |
| 2020 | 169[2] |
| 2019 | 164[2] |
| 2018 | 172[2] |
| 2017 | 166[2] |
| 2016 | 170[2] |
| 2015 | 165[2] |
| 2014 | 183[2] |
| 2013 | 170[2] |
| 2012 | 182[3] |
| 2011 | 192[3] |
| 2010 | 192[3] |
| 2009 | 195[3] |
| 2008 | 197[3] |
| 2007 | 193[3] |
| 2000 | 230[3] |
| 1990 | 282[13] |
| 1985 | 393[14] |
| 1965 | 349[15] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Narman Buğakale Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 26 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023.
- ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Bugakale, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ a b 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2017, s. 300. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 235.
- ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 82. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 252.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 258.
- ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Buğakale Mahallesi". YerelNet.org.tr. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2023.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.