Samikale, Narman
| Samikale | |
|---|---|
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Samikale Samikale'nin Erzurum'daki konumu | |
Koordinatlar: 40°22′30″N 41°52′55″E / 40.375°K 41.882°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Narman |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Rakım | 1788 m |
| Nüfus | 76 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25530 |
Samikale, Erzurum ilinin Narman ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Samikale köyünün eski adı Samkari veya Samikari'dir. Gürcüce bir yer adı olan Samikari (სამიკარი), üç anlamındaki "sami" (სამი) ile kapı anlamındaki "kari" (კარი) kelimelerinden oluşur ve "üç kapı" anlamına gelir.[5][6] Bu yer adı erken dönem Osmanlı tahrir defterine Samkar (صمقار) ve Samikar (سمیكار) biçiminde kaydedilmiş, ancak zaman içinde değişime uğrayıp Sami Kala (سامی قلعە) ve Samikale'ye dönüşmüştür.[7][8]
Adından anlaşıldığı gibi eski bir Gürcü yerleşmesi olan Samikari köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve yerleşimi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köydeki Samikari Kalesi de b dönemden kalmış olmalıdır.[9]
Samkari, Çıldır Eyaleti'nin 1694-1732 dönemini kapsayan Osmanlı cebe defterinde Samkar (صمقار) olarak geçer. Hicri 1116 (1704/1705) Mamirvan livasısın Aha nahiyesi bağlı olan köyün hasılası 4.000 akçe idi. Hicri 1118 (1706/1707) tarihinde ise köy Mamirvan livasının Mamirvan nahiyesi bağlanmıştı ve aynı yıl hasılası önce 3.500 akçe, sonra 3.000 akçe olarak belirlenmişti.[7]
Samkari köyü, 1835 Osmanlı nüfus defterinde ise, aynı eyalete bağlı Mamirvan sancağında yer alıyordu. Osmanlı idaresinin sadece erkek nüfusunu tespit ettiği bu tarihte köyde 10 hanede 49 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Samkari köyünün toplam nüfusunun yaklaşık 98 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[10]
Samikari, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Sami Kala (سامی قلعە) adıyla Erzurum vilayetinin Tortum kazasının Narman nahiyesine bağlı bir köydü.[8] Narman 1954 yılında ilçe olunca bu ilçesinin köyü haline geldi.[11] 1965 nüfus sayımına göre Samikale köyün 532 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 146 kişi okuma yazma biliyordu.[12]
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum'da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Narman Belediyesi'nin bir mahallesi olmuştur.[13]
Köyde varlığı bilinen tek tarihsel yapı Samkari Kalesi'dir. Yapısı itibarıyla erken döneme ait olduğu tahmin edilen kale (67 x 27 m), 2001 yılında restore edilmiş, ancak bu restorasyon sırasında tarihsel dokusu tamamen bozulmuştur.[9][14]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Mahalle, Erzurum il merkezine 108 km, Narman ilçe merkezine 12 km uzaklıktadır.[15] Mahalle, Narman'ın kuzeyinde olup, D.955 numaralı Ardahan-Muş (Oltu-Narman) devlet yoluna 3,5 km'lik bir köy yoluyla bağlıdır.[16]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 76[2] |
| 2021 | 86[2] |
| 2020 | 90[2] |
| 2019 | 90[2] |
| 2018 | 95[2] |
| 2017 | 95[2] |
| 2016 | 94[2] |
| 2015 | 97[2] |
| 2014 | 108[2] |
| 2013 | 109[2] |
| 2012 | 114[3] |
| 2011 | 129[3] |
| 2010 | 130[3] |
| 2009 | 137[3] |
| 2008 | 156[3] |
| 2007 | 170[3] |
| 2000 | 185[3] |
| 1990 | 473[17] |
| 1985 | 571[18] |
| 1965 | 532[19] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Narman Samikale Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 10 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023.
- ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Samikale, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 26 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023.
- ^ "სამი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 24 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9535878-3-5
- ^ "კარი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 25 Ağustos 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9535878-3-5
- ^ a b "Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır (ჩილდირის ვილაიეთის ჯაბა დავთარი : 1694-1732 წწ.), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis 1979, s. 306, 319". 30 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2025. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "Tsisana Abuladze 1979" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 235.
- ^ a b 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 306 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 83. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1961). "1955 Genel Nüfus Sayımı: Vilâyet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 258.
- ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Oktay Özgül, "Eskiçağ'da Narman Havzası", Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi / Journal of the Institute of Social Sciences, Sayı / Number 7, İlkbahar / Spring 2011, 97-114" (PDF). 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Eylül 2020.
- ^ "Samikale Mahallesi". YerelNet.org.tr. 2 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023.
- ^ "Google Maps detay". Google Maps. Erişim tarihi: 4 Ocak 2024.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.