Cebrâil
| Cebrail | |
|---|---|
.jpg) Detail of Beşaret, Leonardo da Vinci, 1472–1476 | |
| Başmelek, Tanrısal Elçi, Vahiy Meleği | |
| Kutsayanlar |
|
| Yortu |
|
| Simge | Zambak,[1] trompet,[kaynak belirtilmeli] yanan bir lamba,[kaynak belirtilmeli] parşömen,[1] ve bir asa.[1] |
| Koruyucu aziz | Telekomünikasyon işçileri,[2][3] Radyo yayıncıları,[3] haberciler,[3] postal workers,[3] din adamları,[3] diplomatlar,[3] pul koleksiyoncuları,[3] Portekiz, Santander, Cebu, elçiler |
Cebrâil[a] (Arapça: جبرائيل, Jibrāʾīl) veya Gabriel, İbrahimî dinlerde Tanrı'nın mesaj ve emirlerini vahiy yoluyla peygamberlere ulaştıran ve ilk olarak Tanah'da tanımlanmış bir başmelektir.
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]MÖ 2000'lerde Kenan panteonunda “El” ya da “İl” her şeye kadir, ezeli ve ebedi, yer ile gökteki her şeyin tek hakimi, her şeyi yaratan, yaratıcı, antlaşma yapan ahit tanrısı vs. gibi niteliklere sahip bir baştanrı idi. El tanrısı Aramiceye Eloh veya Elaha ve İbraniceye Eloah olarak geçmiş, Yeni Ahit'te “Eli” ve “Elohi” tanrı anlamında kullanılmıştır. İl veya El sonu el veya il ile biten isimlerde görülmeye devam etmektedir. Gabri-el (Kur'a'nda Cibril), Mika-el (Mikail) ile İsrail, Azrail ve İsrafil, Yişmael (İsmail), Emanuel vb.[4] İslam öncesi Arapça yazıtlarda Hristiyanların MS 6. yüzyılda El ve Eloha kelimelerini kullandıkları bilinmektedir.[5] İsmin diğer bileşeni olan Gebr ise güç ve kuvvet anlamına gelmektedir.
Yahudilik ve Hristiyanlıkta
[değiştir | kaynağı değiştir]Gabriel, Kitab-ı Mukaddes'te Tanrıʼnın gücü eşliğinde Tanrıʼnın işlerini insanlara bildirip elçilik görevi yapan insanımsı (veya insan görünümlü) bir melektir: Eski Ahit'te Cennetin gözetmeni, birinci semanın hakimi, Tanrı ile insan arasındaki en önemli aracı, tabiat güçlerini yöneten, adalet ilkesi vs. olandır.[4]
İslam'da
[değiştir | kaynağı değiştir]
İslam'a göre peygamberlere vahiy getirmek, Allah'ın emir ve yasaklarını bildirmekle vazifeli melektir. Cebrâil'in ismi Kur'ân'da Rûh-ul-Emîn ve Ruhu'l-Kudüs diye zikredilir. Cebrâil'e ayrıca Nâmûs-ı Ekber de denilmiştir. Cebrâil, Muhammed'e Mekke yakınındaki Nur Dağı'nda ibâdet ve tefekkürle meşgul iken gelerek ilk vahyi getirmiştir: "Yaratan Rabbinin adıyla oku! O, insanı "alak"dan yarattı. Oku! Senin Rabbin en cömert olandır. O, kalemle yazmayı öğretendir, insana bilmediğini öğretendir." (Alâk 96/1-5)
Cebrâil değişik şekillere girebildiğine, Muhammed'e aslî şekliyle, biri Nur Dağı'ndaki Hira Mağarası'nda ve diğeri Miraç esnâsında Sidret-ül-müntehâda olmak üzere iki defâ göründüğüne inanılır. Cebrâil'in Muhammed'e çoğunlukla Dıhye-i Kelbî sûretinde geldiği anlatılır.
"De ki: Cebrail’e kim düşman olabilir? Kendinden öncekileri onaylayan, doğru yolu gösteren ve inananlar için müjdeci olan bu Kur’an’ı senin kalbine o, Allah’ın izni ile indirmiştir.” (Bakara 2/97).
“Onu güvenilir Ruh (Cebrail) indirmiştir. O Kur’ân, elbette âlemlerin Rabbi tarafından indirilmiştir.” (Şuara 26/193-194)
“Allah bir insanla ancak vahiy yoluyla veya perde arkasından konuşur; yahut bir elçi gönderip izniyle ona tercih ettiğini vahyeder. O yücedir ve hakimdir.” (Şûrâ 42/51)
Görevi ve özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]İsminin etimolojisinden de anlaşıldığı gibi birçok İbrahimi dinde Cebrail'in çok kuvvetli bir melek olduğuna inanılır. Cebrail'in görevi vahiy getirmektir, yani Tanrı'dan peygamberlere haber ve bilgi taşır.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Genel
- A. Saim Kılavuz, "Anahatlarıyla İslam Akaidi ve Kelam'a Giriş", Ensar Neşriyat.
- Kur'an-ı Kerim 15 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Özel
- ^ a b c Ronner, John (March 1993). Know Your Angels: The Angel Almanac with Biographies of 100 Prominent Angels in Legend & Folklore-and Much More!. Murfreesboro, TN: Mamre Press. ss. 70-72, 73. ISBN 9780932945402. LCCN 93020336. OCLC 27726648. Erişim tarihi: 15 Kasım 2013.
Artists like to show Gabriel carrying a lily, a scroll and a scepter.
- ^ Catholic Online. "St. Gabriel, the Archangel". Catholic.org. 12 Ağustos 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2013.
- ^ a b c d e f g Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;Guiley2004p140isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 23 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2020.
