Cenup Demiryolları
| Tür | Demiryolu şirketi |
|---|---|
| Akıbeti | 1948 yılında TCDD tarafından satın alınarak feshedildi. |
| Ardıl | TCDD (TCDD 6. Bölge) |
| Kuruluş | 1933) |
| Feshedilme | 1948) |
| Genel merkezi | Nusaybin, Mardin, |
| Şube sayısı | 1 |
Cenup Demiryolları, (Fransızca: Chemins de fer du Sud de la Turquie; rapor işareti: CD), 1933 – 1948 yılları arasında Türkiye'de faaliyet gösteren ve eski Bağdat Demiryolu hattının Türkiye sınırlarındaki büyük kısmını[note 1] işleten eski Türk demiryolu şirketidir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]1918'de kurulan ve Bağdat Demiryolu'nu işleten Chemins du Fer Impérial Ottomans de Bagdad / Osmanlı İmparatorluk Bağdat Demiryolu (CIOB) Şirketi'nin ardıllarından biri olan Société du Chemin de fer Cilicie - Nord Syrie / Kilikya - Kuzey Suriye Demiryolu Şirketi (CNS), 1927 yılında Suriye merkezli bir Fransız şirketine dönüşmüş ve adı Chemins de Fer Bozanti-Alep-Nissibine & Prolongements / Pozantı - Halep - Nusaybin Demiryolu ve Uzantıları (BANP) Şirketi olarak değiştirilmiştir.
Türkiye ile BANP Şirketi arasında 27 Ekim 1932'de Ankara'da imzalanan anlaşma ile bu şirket tarafından işletilen demiryolu hatlarının Türkiye sınırlarında kalan kısımlarının bir Türk şirketine satılması konusunda anlaşılmış ve 27 Nisan 1933'te Cenup Demiryolları (CD) Şirketi kurulmuştur. BANP Şirketi'ne ait hatların Suriye sınırlarında kalan kısımlarını ise Société Ottomane du Chemin de fer de Damas-Hama et Prolongements / Osmanlı Şam - Hama Demiryolu ve Uzantıları Şirketi (DHP) devralmıştır.
1937 yılında CD Şirketi'nin işlettiği Fevzipaşa - Hudut ve Toprakkale - Payas demiryolu hatları TCDD tarafından satın alınmış ve böylece şirket sadece Çobanbey - Karkamış - Şenyurt - Nusaybin demiryolu ve Şenyurt - Mardin şube demiryolu'nu işletmeye başlamıştır. 1948 yılında ise Cenup Demiryolları Şirketi, TCDD tarafından tamamen satın alınarak feshedilmiştir.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ CD Şirketi'nin denetiminde olan hatlar: Fevzipaşa – İslahiye demiryolu, Toprakkale – Payas demiryolu, Çobanbey – Karkamış – Şenyurt – Nusaybin demiryolu ve Şenyurt – Mardin şube demiryolu
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Benno Bickel, Zeittafel Bagdadbahn, in: Jürgen Franzke (Hrsg.): Bagdadbahn und Hedjazbahn. Deutsche Eisenbahngeschichte im Vorderen Orient, Nürnberg 2003. (ISBN 3-921590-05-1), S. 160-162.
- Neil Robinson: World Rail Atlas. Bd. 8: The Middle East and Caucasus. 2006.
 | Türk şirketi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
- Türkiye merkezli şirket taslakları
- Bağdat Demiryolu
- Türkiye merkezli demiryolu şirketleri
- Türkiye merkezli eski ulaşım şirketleri
- Mardin ili merkezli şirketler
- Eski demiryolu şirketleri
- Suriye-Türkiye sınırı
- 1930'larda kurulan demiryolu şirketleri
- 1933'te kurulan ulaşım şirketleri
- 1933'te Türkiye'de kurulan oluşumlar
- 1948'de Türkiye'de feshedilmiş oluşumlar