Cinsel şiddet
.jpg)
Cinsel şiddet, kişiden onay almaksızın cinsel ilişkide bulunmayı ya da cinselliğe yönelik girişim veya tehdit içeren herhangi bir eylem gerçekleştirmeyi ifade eder.
Farklı şiddet türlerini kapsayan şemsiye bir terimdir. Sözel saldırı, fiziksel cinsel saldırı, zorla pornografi izletme, ırza geçme, cinselliğe yönelik gözdağı, şantaj gibi eylemleri kapsar.[1] Gerçekleşmiş bir eylem olabildiği gibi, sadece girişim ya da tehdit boyutunda kalmış olan gerçekleşememiş davranışlar da cinsel şiddettir.[2] Fiziksel temas içermeden sözlü, duygusal, psikolojik veya dijital yollarla da gerçekleşebilir. Örneğin kişinin bedenine ya da cinselliğine ilişkin hakaret etmek, birini cinsel içerikli mesajlarla rahatsız etmek, kendisinin onayı olmadan birinin görüntüsünü paylaşmak fiziksel temas içermeyen cinsel şiddet davranışlarıdır.
Cinsel şiddet uygulayan kişi, saldırıya maurz kalan kişiye yabancı biri olabileceği gibi; eş, arkadaş, sevgili, akraba gibi yakın bir kişi de olabilir.[3] Eğer bir saldırgan, tanıdığı herhangi birini rızası dışında cinsel ilişkide bulunmaya zorlarsa, kendinde olmadığı bir anda (örneğin sarhoş, bayılmış ya da anestezi etkisinde bulunduğu bir anda) biriyle cinsel ilişkiye girerse buna "tanıdığın uyguladığı cinsel şiddet" denir. [2]
Cinsel şiddet, genellikle kadınlara ve kız çocuklarına yönelen bir şiddet türü olmakla birlikte; cinsiyeti ve cinsiyet kimliğine bakılmaksızın herkesin maruz kalabileceği bir şiddet biçimidir.
Cinsel şiddet kavramı, gücün şiddet aracı olarak kullanılması ile ortaya çıkan bir hak ve özgürlük ihlalidir. Toplum sağlığını etkileyen bir sorundur.
İlgili kavramlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Cinselleştirilmiş Şiddet: Sadece “cinsel eylemler” yoluyla gerçekleşen şiddetin dışında; görünmeyen ve dolaylı cinsel şiddet biçimlerini ifade etmek için tercih edilen bir terimdir. Kadınların, LGBTİ+’ların, gençlerin, çocukların ve hayvanların bedenlerini ve cinselliklerini kontrol altına alma, denetleme, cezalandırma ve aşağılama amaçlarıyla uygulananan her türlü şiddet eylemlerini kapsar.
Mağdur suçlayıcılık: Cinsel şiddet vakalarında, olayın faili yerine şiddete maruz bırakılanın suçlanması veya sorgulanmasını, failin sorumluluğunu görünmez kılınmasını ifade eder. Cinsel şiddete mağdur kalan kişi için "O saatte orada ne işi vardı" sorgulamasını yapılması en sık kullanılan mağdur suçlayıcılıktır.
Bedensel özerklik: Her bireyin, dışarıdan herhangi bir baskı veya müdahaleye maruz kalmaksızın kendi bedenini yönetme hakkına saygı duyulmasını ifade eder.
Tecavüz kültürü: Bir toplumda cinsel şiddetin normalleştirilmesi, yok sayılması ve şaka malzemesi yapılmasıdır.
Onay kültürü: Bir toplumda, duygulara ve cinselliğe dayalı her türlü ilişkide onayın olup olmadığının sorgulanması, onayın bulunmadığı hiçbir cinsel davranışın cinsellik olarak kabul edilmemesidir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Cinsel şiddet" (PDF). dos.ku.edu.tr. 28 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2016.
- ^ a b "CŞ 101 Cinsel Şiddet Nedir Ne Değildir" (PDF). Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği. Kasım 2025.
- ^ "Cinsel şiddet" (PDF). bilgi.edu.tr. 29 Ekim 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2016.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Cinsel Şiddeti Dile Getirmek Güç Ama Mümkün (Mor Çatı) 24 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Cinsel Şiddet (CETAD)
- Kadına Yönelik Şiddet ve Şiddet Türleri
- Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği 6 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Cinsel Şiddet: Ataerkil Cinsellik Anlayışının Bir Ürünü (Ezgi Sakman, PiVOLKA) 7 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Hasıraltı edilen cinsel şiddet (Şule Kayabaşı) 23 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
.svg){kind=small} | İnsan cinselliği ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
