Yahudilikte cinsellik
| Makale serilerinden Yahudiler |
|---|
 |
| Etimoloji • Kim bir Yahudi'dir? |
Yahudilikte cinsellik, geleneksel olarak üzerinde durulan bir konudur. Tanah ve rabinik kaynaklarda cinsellik ile ilgili birçok öykü ve kural bulunmaktadır. Ve ayrıca İsrail Yahudileri başka meshebdeki insanların cinsel konularına saygı duymazken, sadece kendilerinin cinsellik anlamına yükümlülük gösterirler.
Cinselliğe yönelik tavır
[değiştir | kaynağı değiştir]Birçok Yahudi kaynağının, diğer inançların aksine genel olarak insan cinselliğine ve cinsel davranışına karşı tavrı olumludur. Örneğin, evlilikte üreme ve cinsel haz olumlu emirlerdendir. Tevrat'ta adı geçen ilk emir üreyip çoğalmakla(Peru Urevu, פרו ורבו) ilgilidir:
Tekvin, 1:28
Bu emir Yahudi olmayanlar için de geçerlidir çünkü bu emrin muhatabı, Yahudilerin atası olan İbrahim değil bütün insanlığın atası olduğuna inanılan Adem'dir. Yine de bu emir Nuh'un Evrensel Yasaları'nda yer almamaktadır.
Yahudilerin cinsiyet ve cinsellik üzerine olan olumlu tavrı Batı Hristiyanlığı tarafında muhalefetle karşılanmıştır çünkü cinsellik ilk günah ile kirletilmiştir. Yahudi bilgeler, Yitzra Dearayot da denen insanoğlunun cinsellik arzusunu, her ne kadar günaha itme riski bulunsa da, toplumun varolması için vazgeçilmez bir unsur olduğunu dile getirir. Bu nedenle Hazalların tavırları ve demeçleri iki yönlüdür; insanoğlunda iki tür eğilim vardır: Yetzer hatov (iyi eğilim) ve Yetzer hara (kötü eğilim); bu eğilimler kişinin cinselliğini ve cinsel davranışlarını etkiler.
Bu bağlamda, cinsel eylemden elde edilen haza karşı tavır, ahlaksızlıktan dini bir deneyime kadar geniş bir yelpazede yer alır. Bazı kabalistler cinsel hazzı, sofulukta ulvileşmeye giden bir yol olarak görür.
Rambam'ın cinsel eyleme karşı tavrı biraz karmaşık olup hem izin verip hem sınırlama getirmektedir:
Mişna Tora, Issurei Biah, 21:9,11
Yahudilikte yasaklanmış cinsel eylemler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ensest ilişki[3]
- Cinsel eylem sunma
- Yahudiler ile goylar arasındaki cinsel ilişki[4]
- "Bir erkek başka bir erkekle cinsel ilişki kurarsa..."[5] (kimisi bu kuralı kadın kadına olan ilişkilere dahil etmez)
- Mastürbasyon - Tevrat'ta bununla ilgili bir bilgi aktarılmazken Halaha ve Sözlü Tevrat'ta büyük bir günah olarak kabul edilir. Sperm boşaltmaya cinayet gözüyle bakılır.
Evlilikteki ilişkilere genelde izin verilir fakat bazı istisnalar da mevcuttur.
Mastürbasyon ve "boşa meni akıtma"
[değiştir | kaynağı değiştir]Boşa meni akıtma (İbranice: זרע לבטלה, Zera Levatala) Talmudik bir terim olup erkeğin bilerek spermini harcaması için kullanılır.[6] Kadının hamile kalmasını engelleyecek dönemlerde dahi (örneğin hamilelik, kısırlık veya yaşlılıkta) koca, "Onah" mitsvasını yerine getirmekle yükümlü değildir.
20 yy'dan önce bu Yahudi terimi (bununla sınırlı olmamasına rağmen) erkek mastürbasyonu için kullanılmaktaydı. Şulhan Aruh'un Yoreh Deah kısmında, boşa meni akıtmanın Tevrat'ta anlatılan diğer günahlardan daha büyük olduğundan bahsedilir.
Eşcinsel ilişkiye de mastürbasyon gibi meninin boşa akıtılması gözüyle bakılır. Ayrıca, evlilikte dahi meninin vajinaya girmemesi meninin harcanması anlamına gelir.
Halaha'nın kadın mastürbasyonuna karşı tavrı Ben İş Hay'da anlatılır.[7] Metinde anlatıldığına göre bu eylem yanlıştır çünkü beraberinde şeytani güçleri (Kliftoh) getirir ve kadın ruhani yolla şeytanın meleği Samael ile birleşir. Rabbi Moshe Feinstein'a göre,[8] kadının mastürbasyon yapması yasaktır çünkü kadın erkeklerle ilgili fanteziler kurar ve bu yasaklanmış düşüncelere dahildir. Yine de, erkek mastürbasyonu kadar ağır bir sorumluluğu yoktur çünkü tohumun akıtılması söz konusu değildir.
Modern zamanlarda, tıbbi çalışmalar ve sunni döllenme için sperm üretmenin statüsü Yahudi otoritelerince tartışma konusudur.
Eşcinsellik
[değiştir | kaynağı değiştir]Ortodoks Yahudiliğin benimsediği geleneksel görüşe göre Tevrat, iki erkeğin anal ilişkide bulunmasını yasaklar; fakat bunu kabul etmeyen diğer modern görüşler de mevcuttur. Bu yasağın kaynağı Levililer kitabıdır:"Kadınla yatar gibi bir erkekle yatma. Bu iğrençtir."[9] Buna ek olarak, bazı kişiler bu kuralın kadın kadına ilişkiyi kapsamadığını belirtir. Raşi'ye göre yasaklanan tek şey erkek erkeğe yapılan anal ilişkidir. Fakat, diğer yetkili yorumcular, meninin boşa akıtılması gerekçesiyle her türlü erkek erkeğe ilişkiyi yasaklar.
Yahudi bilgeler bu yasağın yanında ilave engellemeler de getirmiştir. Örneğin, kuralın ihlal edilmesini engellemek için Hazallar, iki erkeğin tek bir battaniye altına girmesini yasaklar.[10]
Lezbiyen eylemler Tevrat'ta bahsedilmemektedir. Fakat rabinik Halaha metinleri bunun yasak bir eylem olduğunu belirtir ve Rambam, "Bir kadının, vücudunu başka bir kadına sürtmesi lezbiyenliktir"[11] der.[12]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Yahudiliğin evliliğe bakış açısı
- Tseniut (Alçak gönüllülük)
- Musevilik ve cinsel yönelim
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ tek 1:28Şablon:İncil kitap hataları olan sayfalar
- ^ örneğin 'oral seks'; sperm sadece üreme amaçlı kullanılmalıdır
- ^ lev 18
- ^ tes 23:18Şablon:İncil kitap hataları olan sayfalar
- ^ lev 20:13
- ^ Bris Kodesh 13 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. i.e., released as an act not for the purpose of procreation, or in normal intercourse with one's wife, even when she is for whatever reason not able to become pregnant from that seed, Glossary
- ^ Od Yosef Chai p. 37 17 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., quoting the Arizal in Shaar HaKavanos, Inyan Drushei Layla, sec. 7 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Igros Moshe, Even Ha'ezer 1, sec. 69.
- ^ lev 18:22
- ^ Arba Turim ve Şulhan Aruh
- ^ Maimonides' Mişna Torah, Keduşa kitabı, Issurei Biah, 21:8
- ^ "Hebrew: "נשים המסוללות זו בזו"". 14 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2012.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Judaism and sexuality 13 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- The Jewish Law Annual, Volume 14 (By The Institute of Jewish Law, Boston University School of Law) 25 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- H-Net Humanities and Social Sciences.
- The Journal of Halacha: Artificial Insemination16 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- Aish.com: Spirituality: My personal struggles with homosexuality 21 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- The Jewish Press: Fertility and Pregnancy[ölü/kırık bağlantı];
- Wiley Online Library: Kosher medicine and medicalized halacha: An exploration of triadic relations among Israeli rabbis, doctors, and infertility patients 26 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- The Jewish Law Annual, VOL XIV: HALAKHIC ALTERNATIVES IN IVF-PREGNANCIES: A SURVEY16 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.;
- American Reform responsa: Collected responsa of the Central Conference of American Rabbis 1 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- yoatzot.org: Hotza'at Zera Levatalah.
- jewishwomenshealth.org: Expulsion of Semen (Hotza'at Zera Levatalah) 2 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.;
- briskodesh.org: Shmiras Habris.
