Yakın Plan
| Nema-ye Nazdik | |
 | |
| Yönetmen | Abbas Kiyarüstemi |
|---|---|
| Yapımcı | Ali Reza Zarrin |
| Senarist | Abbas Kiyarüstemi |
| Oyuncular | Hüseyin Sabzian Mohsen Makhmalbaf Abolfazl Ahankhah Mehrdad Ahankhah Monoochehr Ahankhah Mahrokh Ahankhah |
| Görüntü yönetmeni | Ali Reza Zarrindast |
| Yapım yılı | 1990, İran |
| Süre | 100 dakika |
| Dil | Farsça |
Yakın Plan (Farsça: Nema-ye Nazdik, İngilizce: Close-Up), 1990 İran yapımı Abbas Kiyarüstemi filmidir. Kendisini ünlü yönetmen Mohsen Makhmalbaf olarak tanıtan ve varlıklı bir aileden çekeceği film için para istemesi sonucunda tutuklanan bir kişinin gerçeğe dayanan öyküsünü konu alır. Öyküde yer alan kişiler filmde kendilerini oynamıştır.
Kiyarüstemi, Hüseyin Sabzian adındaki adamın tutuklama haberini gazetede okuduktan sonra, konuyla ilgili yarı-belgesel tarzda bir film çekmeye karar verdi. Bunun üzerine, yargı organlarıyla temasa geçti, sanığı hapishanede ziyaret etti ve mahkeme sırasında çekim yapabilmek için izin aldı. 1990 İran depremi döneminde geçen film, pek çok ödül aldı ve yönetmenin batıda tanınmasını sağladı.
Konusu
[değiştir | kaynağı değiştir]Yoksul sinema tutkunu Hüseyin Sabzian, otobüste yaşlı bir kadınla tanışır ve kendisini ünlü İranlı yönetmen Mohsen Makhmalbaf olarak tanıtır. Kadın, buna inanarak, adamı ailesiyle tanıştırmak üzere evine davet eder. Sabzian da, aileyi, yeni çekeceği filme para yardımı yapmaları şartıyla, filminde oynamaya ikna eder. Fakat, zengin Ahankhah ailesi, evi soyacağından şüphelenerek, adamı polise ihbar eder. Sabzian tutuklanır, sorgulama ve yargılanma süreci başlar.
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Yönetmenin "gözbebeğim" [1] diyerek andığı film, kurguyla gerçeğin yerlerini sürekli olarak değiştirerek, alışılagelmiş sinema anlayışına meydan okur. Yarı-belgesel nitelikteki film, Sabzian'ın kendisini Makhmalbaf olarak tanıtmasının ahlaki gerekçelerini incelerken, seyircinin, onun kültürel ve artistik yeteneğini de anlamasını sağlar.[2][3] Film, Quentin Tarantino, Martin Scorsese, Werner Herzog, Jean-Luc Godard ve Nanni Moretti[4] gibi ünlü yönetmenlerce övüldü ve Avrupa'da da gösterildi.[5]
Oyuncular
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Hüseyin Sabzian - kendisi / Makhmalbaf
- Mohsen Makhmalbaf - kendisi
- Abolfazl Ahankhah - kendisi
- Mehrdad Ahankhah - kendisi
- Monoochehr Ahankhah - kendisi
- Mahrokh Ahankhah - kendisi
- Nayer Mohseni Zonoozi - kendisi
- Ahmad Reza Moayed Mohseni - aile dostu
- Hossain Farazmand - muhabir
- Hooshang Shamaei - taksi şoförü
- Mohammad Ali Barrati - asker
- Davood Goodarzi - çavuş
- Haj Ali Reza Ahmadi - hakim
- Hassan Komaili - kâtip
- Davood Mohabbat - kâtip
- Abbas Kiyarüstemi - kendisi (ses)
Ödüller
[değiştir | kaynağı değiştir]- Jüri Özel Ödülü - 8. Fajr Uluslararası Film Festivali, Tahran 1990.
- Gümüş R Ödülü - 3. Rimini Uluslararası Film Festivali, İtalya 1990.
- Quebec Eleştirmenler Birliği Ödülü - 19. Montreal Uluslararası Yeni Film ve Video Festivali, Kanada 1990.
- En iyi yönetmen - 5. Dunkerque Uluslararası Film Festivali, Fransa 1991.
- Basın Ödülü - 5. Dunkerque Uluslararası Film Festivali, Fransa 1991.
- Dunkerque Şehri Ödülü - 5. Dunkerque Uluslararası Film Festivali, Fransa 1991.
- Sinema öğrencileri ödülü - 5. Dunkerque Uluslararası Film Festivali, Fransa 1991.
- FIPRESCI Ödülü - 11. İstanbul Uluslararası Film Festivali, Türkiye 1992.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Abbas Kiarostami’nin gözbebeği: NEMA-YE NAZDİK (CLOSE-UP). 5 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Radyo İTÜ. Erişim tarihi: 30.10.2007.
- ^ Close Up. 12 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Slant Magazine. Erişim tarihi: 30.10.2007.
- ^ Close-Up: Holding a Mirror up to the Movies. 24 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Combustible Celluloid. Erişim tarihi: 30.10.2007.
- ^ Close-Up. 7 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Bfi Video Publishing. Erişim tarihi: 30.10.2007.
- ^ Celebrating film-making. 5 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Hindu. Erişim tarihi: 30.10.2007.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Hamid Dabaşi: İran Sineması, Agora Kitaplığı 2004. (Close-up: Iranian Cinema, Past, Present, Future (2001) kitabının Türkçe çevirisi.)
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Yakın Plan 28 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - IMDb sayfası.
- Arts & Faith Top100 Spiritually Significant Films
- europeanfilmfestival.com 28 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Ankara'da yapılan 2001 İran Film Şenliğinde gösterilen filme ilişkin kısa bilgi.
- Abbas Kiarostami’nin gözbebeği: NEMA-YE NAZDİK (CLOSE-UP) - Suha Çalkıvik'in yazısı, radyo.itu.edu.tr.