Jean-Luc Godard
Jean-Luc Godard | |
|---|---|
.jpg) Fransız sinema yönetmeni ve senarist, 1968 | |
| Doğum | 3 Aralık 1930 Paris, Fransa |
| Ölüm | 13 Eylül 2022 (91 yaşında) Rolle, İsviçre |
| Meslek | Sinema yönetmeni, senarist ve sinema eleştirmeni |
| Etkin yıllar | 1950-2022 |
| Boy | 1,70 m (5 ft 7 in) |
| Evlilik | Anna Karina (1961–67) Anne Wiazemsky (1967–79) |
| İmza | |
 | |
Jean-Luc Godard (3 Aralık 1930 - 13 Eylül 2022), Fransız ve İsviçreli film yönetmeni, senarist ve sinema eleştirmeniydi. Fransız Yeni Dalgası'nın en etkili isimlerinden birisidir.
1930 yılında İsviçre kökenli Fransız orta sınıf bir ailenin çocuğu olarak Paris'te doğdu. Babası kendine ait bir kliniği olan bir doktor, annesi ise İsviçre'nin tanınmış bankacı ailelerinden birisinin kızıydı. II. Dünya Savaşı sırasında İsviçre'de yaşadı, 1940'ların sonuna doğru ailesi boşanınca Godard, etnoloji (budunbilim) okumak için 1949 yılında Sorbonne Üniversitesi girdi. Bu zaman dilimi boyunca Cineclub ve Cinemateque'e katıldı. Godard Yeni Dalga Akımı'nı alevlendiren insan olarak bilinen Andre Bazin ile burada tanıştı.
Yeni Dalga
[değiştir | kaynağı değiştir]"Nouvelle Vague" (Yeni Dalga), geleneksel Fransa sinema trendinden farklı bir sinema biçimini kullanan, belli bir fikir üzerinde birleşip buna göre film çeken genç bir yönetmen grubunun oluşturduğu bir akımdır. Yeni Dalga içinde sayılabilecek yönetmenler Jean-Luc Godard, François Truffaut, Jacques Rivette, Eric Rohmer ve Claude Chabrol'dür. 1959 yılında eşzamanlı olarak çektikleri filmlerde verdikleri mesaj bütününde aynıdır: "Herkes film yönetmeni olabilir."
Godard, Erich Rohmer ve Jacques Rivette ile "Cahiers du Cinéma"'yı çıkardı, aynı zamanda sinema ile ilgili makaleler de yazmaya başladı. Bir iki kısa film denemesinin ardından 1960 yılında ilk uzun metrajlı filmi Serseri Aşıklar'ın (A Bout de Souffle) çekimini tamamladı.
Godard, Truffaut ve Claude Lelouch ile beraber 68 protestolarına destek vermek için 18 Mayıs'ta Cannes Film Festivali'nin açılışını protesto ettiler. Hatta Godard basın mensuplarına dönerek:'' Ben sizlere öğrenciler için işçiler için dayanışma diyorum...sizlerse bana kamera açılarından ve yakın çekimlerden bahsediyorsunuz. Sizler gerizekalı mısınız'' demiştir.[1]
Sinema Serüveni
[değiştir | kaynağı değiştir]Yeni Dalga Dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Serseri Aşıklar (1960), Hafta sonu (1967), Bir Artı Bir (1968) bu dönemin ürünleridir. Bu dönemde Godard deneysel çalışmalar yapmış, o günlerin önde gelen felsefi görüşlerine özellikle varoluşçuluk üzerine inşa edilmiş sinema tezlerini göz önüne almıştır. Tüm bu deneyler (örneğin yeniden tanımlanan senaristlik, Bertolt Brecht teorisinin sinematik uygulanması, geleneksel montaj biçiminin reddedilmesi, kamera ve ses sisteminin deneysel olarak farklı biçimlerde kullanılması) modern sinemanın olasılıklarını genişletmiştir. Godard, bu dönemde filmlerinde iletişim kopukluğu içindeki modern insanın farklı yaşam biçimlerini, akıldışı sosyal sistemleri, politik tartışma ve olayları konu almıştır.
Gorin ve Dziga Vertov Grup
[değiştir | kaynağı değiştir]Godard o dönemde yükselen Maoculuk'tan etkilenmiş, burjuva sinema sistemi için film yapmayı reddetmiştir. Godard, dönemin Maoist öğrenci liderlerinden Jean-Pierre Gorin ile Dziga Vertov Grup'u kurarak, Gorin ile birlikte o dönemdeki siyasal görüşlerinin çerçevesini çizen bir dizi film çekmiştir. Bu dönem 'Dziga Vertov Stage' olarak adlandırılır ve 1969 yapımı Le Gai Savoir ile 1972 yapımı Tout Va Bien filmleri arasındaki zamanı içine alır. Grup ismini, sınıf çatışmasını analiz eden ve montajı devrimci bir biçimde kullanmaya çalışan ünlü Rus yönetmen Dziga Vertov'dan almaktadır.
SonImage Dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Sonraki dönemde, Godard kendisini modern dünyadan ayırıp, Grenoble isimli küçük bir şehre yerleşti ve “Eşsiz bir politik filmin sadece kendi ailesine göstereceği bir film olacağı” inancı ile video çalışmalarına odaklandı. Bu dönem, Anne-Marie Miéville ile subjektif video çalışmaları yaptığı video prodüksiyon stüdyosu 'SonImage Film Company' ismine ithafen 'SonImage Dönemi' olarak adlandırılmaktadır. Godard dikkatini video yoluyla birçok insanla yaygın iletişim kurma imkânına verdi ve politik ideolojiden çok genel olayları ve insanların tecridini işledi.
Son Çalışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]1979 yılında Godard ticari sinema dünyasına tekrar geri dönmüştür. Bu dönemde çektiği filmlerin karakteristik özellikleri arasında bir uygunluk ve ortak payda bulmak kolay değildir. Godard bu dönemde yeni bir felsefi yaklaşımla farklı sinematik deneyler yapmaya, insan varoluşunun ve bazen de dinsel duyumun en derinlerine inmeye çabalamıştır. 2017 yılında yönetmen Michel Hazanavicius, Godard'ın Anne Wiazemsky ile 60'lı yıllarda ilişkilerini anlattığı 'Redoubtable' adında bir biyografi filmi çekti. Film Altın Palmiye için yarıştı. Godard ise filmi ''aptalca bir fikir'' olarak yorumladı.[2]
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]13 Eylül 2022 tarihinde İsviçre'deki evinde öldüğü duyuruldu. Yönetmenin eşi Anne-Marie Mieville, Godard'ın Ötanazi yaptırdığını; bu yüzden İsviçre'ye yerleştiğini açıkladı.[3]
Filmografi
[değiştir | kaynağı değiştir]İlk Dönem Filmleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Opération 'Béton' (1954)
- Une femme coquette (1955)
- Charlotte et Véronique, ou Tous les garçons s'appellent Patrick (1959)
- Serseri Aşıklar (A Bout de Souffle), 1960
- Küçük Asker (Le Petit Soldat), 1960
- Kadın Kadındır (Une femme est une femme), 1961
- Hayatını Yaşamak (Vivre sa Vie), 1962
- Jandarmalar (Les Carabiniers), 1963
- Nefret (Le Mépris), 1963
- Çete (Bande a Part), 1964
- Evli Bir Kadın (Une Femme Mariée), 1964
- Alphaville, 1965
- Çılgın Pierrot (Pierrot le Fou),1965
- Erkek Dişi (Masculin Féminin), 1966
- Amerikan Malı (Made in USA), 1966
- Onun Hakkında Bildiğim İki Üç Şey (Deux ou trois choses que je sais d'elle), 1967
Politik dönem filmleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Çinli Kız (La Chinoise), 1967
- hafta sonu (Weekend), 1967
- Şen Bilgi (Le Gai Savoir), 1968
- Diğerleri Gibi Bir Film (Une Film Comme les Autres), 1968
- Bir Artı Bir (One Plus One), 1968
- Bir Amerikan Filmi (One Amerikan Move), 1968
- İngiliz Sesleri (British Sounds), 1969
- Pravda, 1969
- Doğu Rüzgarları (Vents d'Est), 1969
- İtalya'daki Mücadeleler (Luttes en Italie), 1969
- Zafere Kadar (Jusqu'a la Vitoire), 1970
- Vladimir ve Rosa (Vladimir et Rosa), 1971
- Her şey Yolunda (Tout va bien), 1972
- Jane'e Mektup (Letter to Jane), 1972
Filmin içinde video
[değiştir | kaynağı değiştir]- Burada ve Her yerde (Ici et Ailleurs), 1974
- İki Numara (Numéro Deux), 1975
- Nasıl Gidiyor? (Comment Ça Va?), 1976
Televizyonda video
[değiştir | kaynağı değiştir]- Altı Kere İki: İletişim Üzerine ve Altına (Six Fois Deux: Sur et Sous la Communication), 1976
- Dere Tepe Fransa/İki Çocuk (France Tour Détour/Deux Enfants), 1977-1978
Filmden önce video (senaryo, el yazmaları, denemeler...)
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kaçan Kurtulur – Hayat (Sauve Qui Peut – La Vie), 1979
- Çile (Passion), 1982
- Adı Carmen (Prenom Carmen), 1982
- Selam Meryem (Je Vous Salue Marie), 1983
Filmden sonra video
[değiştir | kaynağı değiştir]- Çile Filminin Senaryosu (Scénario du Film Passion), 1982
- Freddy Bauche'a Mektup (Lettre a Freddy Bauche), 1982
Film yerine video
[değiştir | kaynağı değiştir]- Grandeur et Décadence d'un Petit Commerce de Cinéma, 1986
- Meetin' WA, 1987
- King Lear, 1987
Film, sinema, imajlar,ya da genel üzerine video
[değiştir | kaynağı değiştir]- Soft and Hard: Conversation Between Two Friends on a Hard Subject, 1986
- Puissance de la parole, 1988
- On s'est tous défilé, 1988
- Histoire(s) du cinéma, 1988
- Le Rapport Darty, 1989
- L'Enfance de l'Art (How Are The Kids), 1990
- Bu süreç içindeki filmleri
- Détective (Dedektif), 1984
- Soigne ta Droite (Sağını Kolla),1987
- Nouvelle Vague (Yeni Dalga), 1990
- For Ever Mozart (Daima Mozart), 1996
- Eloge de l'Amour (Aşka Övgü), 2001
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Jean-Luc Godard 21 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., imdb
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Godar basına açıklama 68 olayları". 30 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Horton, H. Perry (29 Mart 2017). "Godard on Godard Biopic: 'Stupid, Stupid Idea.' But the Show Goes On". Film School Rejects (İngilizce). 29 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2022.
- ^ "Fransız yönetmen Jean-Luc Godard'a ötenazi yapıldığı açıklandı". NTV. 14 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2022.
- Yeres, Artun (derleyen) (2004). "Göstermenin Sorumluluğu". İstanbul: Donkişot Yayınları. s. 171. ISBN 975-6511-25-7
- Jean-Luc Godard
- 1930 doğumlular
- 2022'de ölenler
- Fransız film yönetmenleri
- İsviçre asıllı Fransızlar
- Paris Üniversitesinde öğrenim görenler
- Gümüş Ayı Ödülü sahibi film yönetmenleri
- Akademi Onur Ödülü sahipleri
- Yaşam Boyu Başarı Altın Aslan Ödülü sahipleri
- César Onur Ödülü sahipleri
- Avrupa Film Akademisi Yaşam Boyu Başarı Ödülü sahipleri
- 20. yüzyılda Fransız erkek oyuncular
- 20. yüzyıl İsviçreli yazarları
- 21. yüzyılda Fransız erkek oyuncular
- 21. yüzyıl İsviçreli yazarları
- Vietnam Savaşı karşıtı aktivistler
- 1960'lardaki karşı kültür
- Eleştirel teorisyenler
- Ötanazi yoluyla ölenler
- Avrupa Film Ödülü sahipleri
- Varoluşçular
- Paris doğumlu film yönetmenleri
- Film teorisyenleri
- Fransız Marksist yazarlar
- Fransız görüntü yönetmenleri
- Fransız komünistler
- Fransız deneysel sinemacılar
- Fransız sinema eleştirmenleri
- Fransız film yapımcıları
- Fransız hümanistler
- Fransız erkek senaristler
- Paris doğumlu erkek oyuncular
- Medya teorisyenleri
- Medya eleştirmenleri
- İsviçreli komünistler
- İsviçreli film yönetmenleri
- İsviçreli erkek sinema oyuncuları
- İsviçreli senaristler
- Paris doğumlu yazarlar