Doğal çevre

Doğal çevre veya doğal dünya, yalnızca doğal yollarla meydana gelmiş canlı ve cansız tüm varlıkları kapsar. Doğal çevre terimi çoğunlukla Dünya ve Dünya'nın bazı bölgeleri için kullanılır. Bu kavram, insanlığın hayatta kalmasını ve ekonomik faaliyetlerini etkileyen tüm canlı türlerinin, iklimin, hava durumunun ve doğal kaynakların etkileşimini kapsamaktadır.^[1] Doğal çevre kavramı, aşağıdaki bileşenlerine göre incelenebilir:

Bitki örtüsü, mikroorganizmalar, toprak, kayalar, atmosfer ve sınırları içinde gerçekleşen bütün doğa olayları dahil olmak üzere, modern kitlesel insan müdahalesi olmaksızın kendi başına birer doğal sistem olarak varlığını sürdürebilen ekolojik birimler.
Hava, su ve iklim gibi kesin sınırları olmayan; enerji, radyasyon, elektrik yükü ve manyetizma gibi modern insan faaliyetlerinden kaynaklanmayan evrensel doğal kaynaklar ve fiziksel olaylar.

Doğal çevrenin tersi beşerî çevredir. Beşerî çevre, insanların kent ortamları ve tarım arazileri gibi alanları en baştan dönüştürdüğü yerlerdir ve bu yerler insan eliyle doğal çevreye kıyasla büyük ölçüde daha basit birer beşerî çevreye dönüştürülmüştür. Bir kerpiç kulübe yapmak ya da çölde bir fotovoltaik sistem inşa etmek doğayı çok az etkiliyor gibi görünen işlerde bile, doğa insan eliyle değiştirildiği için beşerî çevre altında sınıflandırılır. Birçok hayvan türü, kendilerine daha uygun bir yaşam ortamı yaratmak için birtakım yapılar meydana getirse de, insan olmadıklarından kunduz barajları ve termit höyükleri gibi yapıların doğal olduğu düşünülür.

Dünya üzerinde tamamıyla doğal ortamlar bulunmamaktadır ve doğallık genellikle bir uçta %100'den, bir diğer uçta %0'a kadar bir süreklilik içinde değişir. İnsanlığın, iklim değişikliği, biyoçeşitlilik kaybı, hava ve suda bulunan plastikler ve çeşitli kimyasallardan kaynaklanan kirlilik de dahil olmak üzere, Antroposen döneminde gerçekleştirdiği tüm bu büyük çevresel değişiklikler, Dünya'daki doğal ortamları derinden etkiledi. Daha iyi bir ifadeyle, bir çevresel ortamın farklı yönleri veya bileşenleri, ayrı ayrı değerlendirilebilir ve bunların doğallık derecelerinin tek tip olmadığı görülebilir.^[2] Örneğin, bir tarım alanındaki toprağın mineralojik bileşimi ve yapısı, bozulmamış bir ormanın toprağına benzerdir ancak yapıları birbirinden oldukça farklıdır.

Bileşim

Jeolojik hareketler

Yeryüzü suları

Okyanus

Dünya'nın beş okyanusu
Büyük Okyanus · Atlas Okyanusu · Hint Okyanusu Güney Okyanusu · Arktik Okyanusu

Okyanuslar büyük ölçekteki deniz sularıdır. Dünya yüzeyinin yaklaşık %71'ini (362 milyon km²'lik bir alan) okyanus ve denizler oluşturur.

Nehir

Dere

Göl

Gölet

Atmosfer, iklim ve hava

Canlılık

Ekosistem

Biyom

Biyojeokimyasal döngü

Doğa

Siyasi hareket

Galeri

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ Johnson, D. L.; Ambrose, S. H.; Bassett, T. J.; Bowen, M. L.; Crummey, D. E.; Isaacson, J. S.; Johnson, D. N.; Lamb, P.; Saul, M.; Winter-Nelson, A. E. (1997). "Meanings of Environmental Terms". Journal of Environmental Quality. 26 (3): 581-589. doi:10.2134/jeq1997.00472425002600030002x.
^ Symons, Donald (1979). The Evolution of Human Sexuality. New York: Oxford University Press. s. 31. ISBN 0-19-502535-0.

Konuyla ilgili yayınlar

Adams, Simon; David Lambert (2006). Earth Science: An illustrated guide to science. New York NY 10001: Chelsea House. s. 20. ISBN 0-8160-6164-5.
"Earth's Energy Budget". Oklahoma Climatological Survey. 1996–2004. 17 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2007.
Oldroyd, David (2006). Earth Cycles: A historical perspective. Westport, Connicticut: Greenwood Press. ISBN 0-313-33229-0.
Simison, W. Brian (5 Şubat 2007). "The mechanism behind plate tectonics". 1 Aralık 1998 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2007.
Smith, Gary A.; Aurora Pun (2006). How Does the Earth Work? Physical Geology and the Process of Science. Upper Saddle River, NJ 07458: Pearson Prentice Hall. s. 5. ISBN 0-13-034129-0.

Dış bağlantılar

Vikisözlük'te doğal çevre ile ilgili tanım bulabilirsiniz.

Wikimedia Commons'ta doğal çevre ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
UNEP - United Nations Environment Programme 20 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
BBC - Science and Nature 19 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Science.gov – Environment & Environmental Quality

[1] Johnson, D. L.; Ambrose, S. H.; Bassett, T. J.; Bowen, M. L.; Crummey, D. E.; Isaacson, J. S.; Johnson, D. N.; Lamb, P.; Saul, M.; Winter-Nelson, A. E. (1997). "Meanings of Environmental Terms". Journal of Environmental Quality. 26 (3): 581-589. doi:10.2134/jeq1997.00472425002600030002x.

[2] Symons, Donald (1979). The Evolution of Human Sexuality. New York: Oxford University Press. s. 31. ISBN 0-19-502535-0.

[1]

[2]

g t d Dünya
Kıtalar	Afrika Antarktika Asya Avrupa Avustralya Güney Amerika Kuzey Amerika	Dünya
Okyanuslar	Arktik Okyanusu Atlas Okyanusu Büyük Okyanus Güney Okyanusu Hint Okyanusu
Coğrafyası ve jeolojisi	Dünya'nın enleri Dünya'nın yaşı Gelecek Jeofizik Jeoloji Jeolojik kayıt Jeolojik tarih zaman cetveli Levha tektoniği Manyetik alan Yapı Yerçekimi Yer bilimleri Yerküre tarihi
Atmosfer	Dünya atmosferi Hava durumu İklim İklim değişikliği
Çevre	Biyom Biyosfer Doğa Ekoloji Ekosistem İnsanın çevre üzerindeki etkisi Yaşamın evrimsel tarihi zaman çizelgesi
Kartografya	Dijital haritalandırma Dünya haritası Sanal yerküre Uydu görüntüleri
Kültür ve toplum	Etimoloji Dünya ekonomisi Dünya Günü Dünya toplumu Kültürde dünya İnsanlık tarihi Ülkeler Zaman dilimi
Gezegen bilimi	Ay Dünya'nın iddia edilen uyduları Dünya'nın konumu Dünya'nın yörüngesi Güneş Sistemi Güneş Sistemi'nin oluşumu ve evrimi Güneş Sistemi yörüngesindeki karasal gezegenlerin jeolojisi Kordylewski bulutu Tutulum
Kategori

g t d Çevre bilimi
Ana alanlar	Atmosfer bilimi Biyojeokimya Ekoloji Çevre kimyası Çevresel toprak bilimi Limnoloji Okyanus bilimi Su bilimi Yer bilimleri
İlgili alanlar	Biyoloji Çevre çalışmaları Çevre ekonomisi Çevre mühendisliği Çevre sağlığı epidemiyoloji Çevre tasarımı Çevre toksikolojisi Ekolojik ekonomi Fizik Jeodezi Kent ekolojisi Kimya yeşil Sistemler ekolojisi Sürdürülebilirlik bilimi
Uygulamalar	Atık su arıtımı Atık yönetimi Islah Kirlilik kontrolü Çevre teknolojisi Doğal kaynak yönetimi Enerji tasarrufu Geri dönüşüm Kent metabolizması Su temizleme Toplu ulaşım teşviği Yenilenebilir enerji Yol ekolojisi
Listeler	Unvanlar Yayınlar Araştırma kurumları
Ayrıca bakınız	İnsanın çevre üzerindeki etkisi Sürdürülebilirlik
Kategori (bilim insanları) · Medya · Vikiproje