Doboj etnik temizliği
| Doboj etnik temizliği | |
|---|---|
 | |
| Tarih | Mayıs–Eylül 1992 |
Saldırı türü | toplu cinayet, etnik temizlik, zoraki göç |
| Ölü | ~322 Boşnak sivil 86 Hırvat sivil |
| İşleyenler | Bosnalı Sırp kuvvetleri, Yugoslav Halk Ordusu,[1] Beyaz Kartallar,[2] Kırmızı Bereliler[1] |
Doboj etnik temizliği, Yugoslav Halk Ordusu ve Sırp paramiliter grupların, Bosna Savaşı sırasında, Doboj bölgesinde yayaşayan Boşnak ve Hırvat sivillere karşı, Mayıs 1992'den Eylül 1992'ye kadar gerçekleştirdiği, cinayet, kasıtlı yıkım, etnik temizlik ve zulüm suçlarını da içine alan savaş suçlarını ifade eder. Nikola Jorgić adlı Sırp asker, 26 Eylül 1992'de Düsseldorf Bölgesel Yüksek Mahkemesi tarafından, Doboj bölgesinde öldürdüğü 30 sivil de dahil olmak üzere, toplam 11 ayrı soykırım suçundan suçlu bulunarak, Bosna Soykırımından hüküm giyen ilk kişi olmuştur. Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi bu davayı insanlığa karşı suç olarak sınıflandırarak ve 5 Sırp memuru mahkûm etti.
Savaş öncesinde bölgede yaşayan kayıtlı 40,000 üzerinde Boşnaktan, savaş sonrasında geriye sadece 1,000 kişi kaldı.[3] Saraybosna Araştırma ve Arşivleme Merkezi'ne göre, Doboj bölgesindeki 2,323 kişi savaş sırasında öldü ya da kayboldu.[4]
Doboj'un 1992 Yılında Ele Geçirilmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Doboj, Bosna Savaşı'nda stratejik olarak önemli bir yerdi. Savaştan önce, 1991'de, nüfus dağılımı %40.13 Boşnak (41,164), %38.83 Bosnalı Sırp (39,820), %12.93 Bosnalı Hırvat (13,264), %5.62 Yugoslav (5,765) ve %2,48 diğer gruplar şeklindeydi.[5] Kasaba ve çevre köyleri, Sırp kuvvetleri tarafından Mayıs 1992'de yağmalanarak, belediye yönetimine de Sırp Demokratik Partisi el koydu. Daha sonrasında ise, çoğunluğunu Boşnak ve Hırvatların oluşturduğu Sırp olmayan nüfusa karşı toplu tutuklamalar başladı.[6]
Yerle bir edilen camiler ve Sırp olmayan insanların mülklerinin gaspı da dahil olmak üzere, geniş kapsamlı yağma ve sistematik yıkım her gün gerçekleştirildi.[6] İnfaz edilmeyerek göz altına alınan sivillerin birçoğu, şehrin belirli bölgelerinde insanî olmayan koşullarda hapsedilerek, dayak, tecavüz, işkenceye maruz bırakılıyor ve zorlu şartlarda çalıştırılıyordu.[6] Grapska'da bir okul ve reçel üretim şirketi Bosanka'ya ait Doboj'daki bir fabrika, tecavüz kampı olarak kullanılıyordu. Bu tecavüz kamplarında, yerel Sırp paramiliterleri, Yugoslav Halk Ordusu askerleri, "Martićevci" (Krayina Sırp Cumhuriyeti polis gücü)[6] ve Beyaz Kartallar adlı paramiliter gruba bağlı mensuplar olmak üzere 4 farklı grup bulunuyordu.[6]
Eski Olimpiyat stadyumunun, hapsedilen Boşnak ve Hırvat kadınlara, toplu tecavüz merkezi olarak kullanıldığı, Birleşmiş Milletlerin Doboj'da yaptığı araştırmalar ile belgelenmiştir. Sırp kökenli olmayan binlerce kadın sistematik tecavüz ve tacize maruz kaldı. Sırp erkekleri, Belgrad ve çevresinden kaldırılan otobüsler ile bu tecavüz komplekslerine, sistematik tecavüz amacıyla getiriliyordu. Bu zulümleri yapmaları için bazı Sırp paramiliter gruplar, ekstra ödenek alıyordu. Doboj'daki bu tecavüz kamplarında birçok kadın ölmüştür.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b ICTY 2013, s. 357.
- ^ ICTY 2013, s. 355.
- ^ Lawson 1996, s. 151.
- ^ Ivan Tučić (Şubat 2013). "Pojedinačan popis broja ratnih žrtava u svim općinama BiH". Prometej.ba. 4 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2014.
- ^ Official results from the book: Ethnic composition of Bosnia-Herzegovina population, by municipalities and settlements, 1991. census, Zavod za statistiku Bosne i Hercegovine - Bilten no.234, Sarajevo 1991.
- ^ a b c d e Final report of the United Nations Commission of Experts, established pursuant to UN Security Council resolution 780 (1992), Annex III.A — M. Cherif Bassiouni; S/1994/674/Add.2 (Vol. IV), 27 May 1994, Special Forces 23 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., (p. 735). Accessdate 20 January 2011
Yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ICTY (2013). "Prosecutor v. Mićo Stanišić & Stojan Župljanin: PUBLIC JUDGEMENT" (PDF). The Hague: International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia. 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Haziran 2019.
- Lawson, Edward H. (1996). Encyclopedia of Human Rights. Taylor & Francis. ISBN 9781560323624. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2020.
Yugoslav Savaşları'nın bir parçası | |
| Başlangıç | |
| 1992 |
|
| 1993 |
|
| 1994 | |
| 1995 | |
| Görünüm | |
