Drosera rotundifolia
| Drosera rotundifolia | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||
 Asgari endişe altında (IUCN 3.1) | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Drosera rotundifolia L., Sp. Pl.: 282 (1753). | |||||||||||||||
 | |||||||||||||||
| Türün yaşadığı yerler (kırmızı = yaygın; pembe = yaygın değil) | |||||||||||||||
Güneşgülü veya bilimsel adıyla Drosera rotundifolia, bataklık, turbalık ve sazlıklarda yetişen bir etçil bitkidir. Kuzey Avrupa, Sibirya'nın çoğu, Kuzey Amerika'nın kuzeyinin büyük bölümü, Kore, Japonya, Kaliforniya, Mississippi, Alabama, Yeni Gine, Batı Kafkasya ve Türkiye'nin Doğu Karadeniz bölgesinde yetişmektedir.
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Drosera cinsi diğer bitkiler gibi yaprakları rosette düzenindedir. Yaprak sapı dar, tüylü ve 13 ila 50 cm arasında değişmektedir. Laminanın üst yüzeyi, yapışkan bir müsilaj salgılayan kırmızı salgı tüyleriyle kaplanmıştır.
Tipik bir bitkinin çapı 3 ila 5 santimetredir. Beyaz veya pembe renkli, beş yapraklı çiçekler 10 ila 15 mm uzunluğundadır.[1] Haziran ve Ağustos ayları arasında çiçeklenir.[2]
Kışın, soğuk koşullarda hayatta kalabilmek için hibernakulum pozisyonuna geçer. Hibernakulum, zemin seviyesinde sıkıca kıvrılmış yapraklardan oluşan tomurcuk pozisyonudur.
Etçillik
[değiştir | kaynağı değiştir]
Bitki, yapraklarını kaplayan parlak müsilaj damlalarına gelen böceklerle beslenir. Bu etçil davranışı, genellikle besin açısından fakir olan veya besin mevcudiyetinin ciddi şekilde azaldığı ortamlarda hayatta kalmak için gelişmiştir. Bitki, salgı bezlerine yapışan böcekleri eritmek ve vücutlarındaki amonyak (protein) ve diğer besinleri ayrıştırmak için enzim salgılar.[3] Amonyak, diğer bitkilerin topraktan emdiği azotun yerini alır ve yüksek azotlu bir ortamda yetişen bitkiler, yakalanan böceklerden gelen azota daha az ihtiyaç duyar.[4]
Eskiden böceklerin parlak kırmızı rengin yanına geldiği düşünülüyordu, ancak yapay tuzaklar ile yapılan çalışmalarda, rengin böceklerin ilgisini çekmediği tespit edildi.[5]
Yayılımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Kuzey Amerika'da, Kanada Bozkırları ve tundra bölgeleri, güney Alaska, Pasifik Kuzeybatısı ve güneyde Georgia ve Louisiana'ya kadar uzanan Apalaş Dağları ve Kanada'nın tüm bölgelerinde bulunur.
Britanya Adaları, Fransa'nın çoğu, Benelüks ülkeleri, Almanya, Danimarka, İsviçre, Çekya, Polonya, Beyaz Rusya, Baltık ülkeleri, İsveç ve Finlandiya'nın yanı sıra İtalya'nın kuzey bölgeleri de dahil olmak üzere Avrupa'nın çoğunda bulunur. Portekiz, İspanya, Romanya , Bulgaristan'ın dağlık bölgeleri ve İzlanda, Norveç ve Grönland'ın güney bölgelerinde görülür. Avusturya ve Macaristan'da nadirdir ve kısmen Balkanlar'a dağılmıştır.
Britanya'da Exmoor, Dartmoor, Sedgemoor, Lake District, Shropshire, Pennine Dağları ve İskoçya'da görülür. Genellikle bataklıklarda ve dağların kenarlarındaki oyuklarda bulunur. Shropshire'ın ilçe çiçeğidir.[6]
Asya'da, Sibirya ve Japonya'nın yanı sıra Türkiye'nin bazı kısımları, Kafkasya, Kamçatka Yarımadası ve Kore'nin güney kısımlarında bulunur. Ayrıca Yeni Gine'de görüldüğü rapor edilmiştir.
Tıbbi özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]D. H. Paper'a göre,[7] Güneş gülünün bitki özü, hiperosid, kuersetin ve izokersetin flavonoidleri içermektedir. Bitki özündeki bileşenler bitkiye antienflamatuvar ve anti spazmodik özellikler sağlar.[8] Bitki özündeki flavonoidlerin muskarinik reseptörleri etkileyerek düz kasları gevşettiği düşünülmektedir. D. rotundifolia'nın bitki özündeki ellagik asidin de anti anjiyogenez etkileri olduğu gösterilmiştir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ The Jepson Manual: Higher Plants of California. Berkeley, California: University of California Press. 1993. 20 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021.
- ^ http://194.27.225.161/yasin/tubives/index.php?sayfa=1&tax_id=2004 [yalın URL]
- ^ "Drosera rotundifolia : Round-Leafed Sundew". msu.edu (İngilizce). 22 Kasım 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2017.
- ^ Millett (July 2012). "Reliance on prey-derived nitrogen by the carnivorous plant Drosera rotundifolia decreases with increasing nitrogen deposition". New Phytologist. 195 (1): 182-188. doi:10.1111/j.1469-8137.2012.04139.x. PMID 2250664022 Mayıs 2017.
- ^ Foot (16 Nisan 2014). "Red trap colour of the carnivorous plant Drosera rotundifolia does not serve a prey attraction or camouflage function". Biology Letters. 10 (4): 20131024. doi:10.1098/rsbl.2013.1024. PMC 4013691
. PMID 24740904.
- ^ "Round-leaved sundew | Plant & fungi species | Wild plants". www.plantlife.org.uk. 6 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2016.
- ^ Paper (April 2005). "Comparison of the antiinflammatory effects of Drosera rotundifolia and Drosera madagascariensis in the HET-CAM assay". Phytotherapy Research. 19 (4): 323-6. doi:10.1002/ptr.1666. PMID 16041727.
- ^ "In vitro antispasmodic and anti-inflammatory effects of Drosera rotundifolia". Arzneimittelforschung. 54 (7): 402-5. 2004. doi:10.1055/s-0031-1296991. PMID 15344845.
Kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Karen Legasy; Shayna LaBelle-Beadman; Brenda Chambers. (1995). Forest Plants of Northeastern Ontario. Ontario: Lone Pine Publishing.
- (İsveççe) Den virtuella floran - Rundsileshår 10 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Naturhistoriska riksmuseet, 1997. Accessed 31 May 2005.
- Wolf, EC; Gage, E; Cooper, DC (2006). "Drosera rotundifolia L. (roundleaf sundew): A technical conservation assessment" (PDF). USDA Forest Service, Rocky Mountain Region, Species Conservation Project. 1 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)18 Ağustos 2021.
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Turba yosununda büyüyen Drosera rotundifolia -
Kırmızı sfagnumda büyüyen güneşgülü -
Oregon'da çürüyen bir kütükte büyüyen güneşgülü -
Yaprağın detayı -
Olağandışı zeminde büyüyen güneşgülü, Tablelands, Gros Morne Milli Parkı, Newfoundland ve Labrador -
D. rotundifolia, Lake Bemidji Eyalet Parkı'ndaki bataklıkta -
Yaprağın detayları -
Böcek ve Drosera rotundifolia -
Litvanya'daki bataklıkta Drosera rotundifolia
- Asgari endişe altındaki türler
- Carl Linnaeus tarafından adlandırılmış taksonlar
- 1753'te tanımlanan bitkiler
- Gürcistan florası
- Artvin florası
- Trabzon florası
- Amerika florası
- Kanada florası
- Japonya florası
- Kore florası
- İspanya florası
- Norveç florası
- Rusya florası
- Fransa florası
- Almanya florası
- Grönland florası
- Finlandiya florası
- Estonya florası
- Danimarka florası
- İtalya florası