Eşref Gani
| Eşref Gani اشرف غني | |
|---|---|
_(cropped).JPG)
| |
| Gani, 2018 | |
| 5. Afganistan cumhurbaşkanı | |
| Görev süresi 29 Eylül 2014 - 15 Ağustos 2021 | |
| Başkan Yardımcısı | Emrullah Salih Server Daniş |
| Yerine geldiği | Hamid Karzai |
| Yerine gelen | Hibetullah Ahundzade (Afganistan İslam Emirliği lideri olarak) |
| Kabil Üniversitesi Başkanı | |
| Görev süresi 22 Aralık 2004 - 21 Aralık 2008 | |
| Yerine geldiği | Habibullah Habib |
| Yerine gelen | Hamidullah Emin |
| Afganistan Maliye Bakanı | |
| Görev süresi 2 Haziran 2002 - 14 Aralık 2004 | |
| Başkan | Hamid Karzai |
| Yerine geldiği | Hidayet Emin Arsala |
| Yerine gelen | Enverü'l-Hak Ahadi |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Muhammed Eşref Gani Ahmedzay 12 Şubat 1949 Lovgar, Afganistan |
| Partisi | Bağımsız |
| Evlilik(ler) | Rula Gani (e. 1975)
|
| İlişkiler | Haşmet Gani Ahmedzay (erkek kardeşi) |
| Çocuk(lar) | 2 (Meryem ve Tarık) |
| Bitirdiği okul | Beyrut Amerikan Üniversitesi Columbia Üniversitesi |
| Dini | Sünni |
Muhammed Eşref Gani Ahmedzay (Peştuca: محمد اشرف غني احمدزی, d. 12 Şubat 1949), Eylül 2014-Ağustos 2021 tarihleri arasında Afganistan'ın 5. cumhurbaşkanı ve Afganistan İslam Cumhuriyeti'nin 2. ve son cumhurbaşkanı olarak görev yapmış Afgan politikacı, ekonomist ve antropolog. Hükûmeti Taliban tarafından devrildi.
2002 yılında Afganistan'a dönmeden önce, Dünya Bankası ile çalıştı. Temmuz 2002 ve Aralık 2004 tarihleri arasında Afganistan'ın Maliye Bakanı olarak görev yaptı ve Taliban hükûmetinin yıkılmasından sonra Afganistan'ın ekonomik toparlanması için çalıştı.
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı tarafından barındırılan bağımsız bir girişim olan Yoksulların Hukuki Güçlendirilmesi Komisyonu üyesidir.
2013 yılında Dış Politika dergisi[1] tarafından yapılan ankette dünyanın en iyi 100 aydınları sıralamasına ikinci sırada yer aldı. Daha önce 2010 yılında aynı ankette seçildi.[2]
Taliban 15 Ağustos 2021'de Afganistan'ın kontrolünü ele geçirdi ve Gani görevden alındı.[3][4] O gün, Gani eşi ve iki yakın yardımcısıyla birlikte Afganistan'dan ayrılarak Taliban'ın Kabil'i ele geçirmesiyle Özbekistan'a gitti. Başkanlık sarayı olan Arg, Taliban tarafından birkaç saat sonra ele geçirildi. Afgan yetkililer, Gani'nin pazar sabahı başkanlık sarayından ayrılıp ABD büyükelçiliğine gittiğini belirtti. Üst düzey bir kabine bakanı, Gani'nin Tacikistan'a kaçtığını söyledi,[5] ancak daha sonra Özbekistan'ın başkenti Taşkent'e indiği iddia edildi.[6]
O günden sonra Gani, Facebook'ta kan dökülmesini önlemek için ayrılmasının kendisi için daha iyi olduğunu düşündüğünü belirten bir mesaj yayınladı. Taliban'ı sivilleri korumaya çağırdı ve Taliban'ın şimdi "tarihi bir sınav" ile karşı karşıya olduğunu söyledi.[7] 18 Ağustos 2021'de Birleşik Arap Emirlikleri, Gani ve ailesinin "insani kaygılar" nedeniyle ülkede olduğunu kabul etti.[8] Hükümet tarafından insani gerekçelerle kendisine kalma izni verildi.[9] 18 Ağustos'ta BAE'de yaptığı bir konuşmada Gani, asılmamak için kaçtığını ve sonunda Afganistan'a döneceğine yemin etti.[10]
8 Eylül 2021'de Gani, Afgan halkından özür diledi ve "kanlı sokak çatışmalarının" olmasını istemediği için ayrıldığını söylediği bir video yayınladı. Ayrıca kaçarken ülkeden para çaldığını da şiddetle reddetti. Gani, "Kabil'den ayrılmak hayatımın en zor kararıydı, ancak silahları susturmanın ve Kabil'i ve 6 milyon vatandaşını kurtarmanın tek yolunun bu olduğuna inanıyordum." dedi.[11]
Özel hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir].jpg)
Eşref Gani, Lübnanlı Hristiyan bir aileden Rula Saade[12][13] ile evlidir. Çift, 1970'lerde Lübnan'daki Beyrut Amerikan Üniversitesi'ndeki eğitimleri sırasında tanışıp evlendiler.[14] Peşi sıra, Amerika Birleşik Devletleri'ne yerleştiler ve vatandaşlığını aldılar. Ancak Gani, 2009 yılında Afgan seçimlerinde aday olabilmek için ABD vatandaşlığından vazgeçti.[15]
Eşref ve Rula Gani çiftinin iki çocuğu var. Kızları Meryem, Brooklyn'de yerleşik bir görsel sanatçı[16] ve oğulları Tarık, 2020 başkan adayı Pete Buttigieg'in Ulusal Güvenlik ve Dış Politika danışmanı olarak çalışmakta.[17] Her ikisi de Amerika Birleşik Devletleri'nde doğan çocuklar, ABD vatandaşı ve pasaportu taşıyorlar.
Afgan bir politikacı için alışılmadık bir hareketle, Gani 2014'teki cumhurbaşkanlığı kabul konuşmasında karısına kamuoyu önünde teşekkür etti ve onu Afgan ismi olan Bibi Gül ile andı:[14] ”Eşim Bibi Gül'e beni ve Afganistan'ı desteklediği için teşekkür etmek istiyorum. Afgan kadınlarını her zaman destekledi ve umarım bunu yapmaya devam eder.” dedi.[18][19]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2014.
- ^ "Foreign Policy's Second Annual List of the 100 Top Global Thinkers". Foreign Policy. 21 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2013.
- ^ "Afghan women to have rights within Islamic law, Taliban says". BBC News. 17 Ağustos 2021. 17 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2021.
- ^ Swain, Ashok [@ashoswai] (15 August 2021). "On 15 August 1975, India's friend & President of Bangladesh, Sk Mujibur Rahman was assassinated. On 15 August 2021, India's friend & President of Afghanistan, Ashraf Ghani, was deposed and forced to flee. Someone is choosing the dates quite carefully!". Erişim tarihi: 19 August 2021 – X vasıtasıyla.
- ^ "Taliban holding talks aimed at forming 'open, inclusive Islamic government'". 15 Ağustos 2021. 23 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2021.
- ^ "Kabul falls to the Taliban as the Afghan government collapses and the president flees". The New York Times. 15 Ağustos 2021. 23 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2021.
- ^ "Afghan president says he left country to avoid bloodshed". Reuters. 15 Ağustos 2021. 16 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2021.
- ^ "Taliban violently disperse rare protest, killing 1 person". Associated Press. 18 Ağustos 2021. 20 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021.
- ^ "UAE says Afghanistan's Ghani is in Gulf Arab state". Reuters. 18 Ağustos 2021. 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021.
- ^ Gall, Carlotta (18 Ağustos 2021). "Ashraf Ghani says he fled Afghanistan to avoid being lynched". The New York Times. 30 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021.
- ^ "Ashraf Ghani apologises to Afghans, says he fled to ensure peace". Al Jazeera. 8 Eylül 2021. 14 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2021.
- ^ "Afghan first lady in shadow of 1920s queen?". aljazeera.com (İngilizce). 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2021.
- ^ "Al Arabiya: Afghanistan's next first lady, a Christian Lebanese-American?". alarabiya.net (İngilizce). 8 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2021.
- ^ a b Alexander (29 Eylül 2014). "Ashraf Ghani inaugurated: Is Afghanistan ready for a high-profile first lady?". Telegraph.co.uk (İngilizce). 3 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2021.
- ^ Afghanistan’s elections: Ghani vs Abdullah 19 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce), Brieana Marticorena, 19 Ağustos 2014.
- ^ Walsh (14 Ekim 2014). "Jolting Some, Afghan Leader Brings Wife Into the Picture". The New York Times (İngilizce). 17 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2021.
- ^ "Tarek Ghani". National Cable Satellite Corporation. 18 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2021.
- ^ "Ghani Sworn In as Afghan President". The Wall Street Journal (İngilizce). 29 Eylül 2014. 15 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2021.
- ^ Packer (27 Haziran 2016). "Afghanistan's Theorist-in-Chief". The New Yorker (İngilizce). 21 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi21 Ağustos 2021.
