Elektronik para

Morten Linnemann Bech ve Rodney Garratt'ın "Merkez bankası kripto para birimleri"ni temel alan para sınıflandırması

Elektronik para (dijital para, dijital döviz veya elektronik döviz), geleneksel kağıt para ya da madeni para gibi değerlilik, kabul edilirlik, ticaret, biriktirme ve borç verme işlerine yarayan ama gene de bazı farkları olan bir sayısal unsur, bir değişim aracı, bir döviz cinsidir.

Elektronik paraya şu sebeplerden sanal para da denir:

• Elektronik para eritildiklerinde pek değer kaybetmeyen altın ve gümüş paralar gibi değerini gram olarak içinde taşımaz, bir yerlerde altın gibi değerli bir karşılığı emanette olan bir belge de değildir.
• Elektronik para özelliklerinin taklidi zor olan ve detayları herkesçe bilenen fiziki bir nesne de değildir.
• Her elektronik para onu geliştiren ve hayata geçirenlerce kontrol edilir.
• Elektronik para devlet veya kanun gözünde genel geçerliliği olan bir değişim aracı değildir, bu yüzden sadece belli gruplar içinde kullanılabilir.

Elektronik paranın

• kağıt yerine bilgisayar dosyaları kullanan,
• kayıtları koruma ve ispat için kripto şifreler kullanan,
• bu yüzden ağ ortamında kullanıma uygun
• değeri bu parayı "basan" ve onun taahhüdünü kabul edenlerce anlamlı
• senet tarzı bir değerli not özelliği taşıyan

belge olduğu düşünülebilir.

Bu bakımdan çaycıdan çay, fırıncıdan ekmek almak için toptan satın alınan plastik poletlerin sayısal ya da sanal benzeri, ama elektronik ortamda olan örn. önceden ödemeli telefonlarda kontör, hediye kartlarında kart örgütüne emanet edilmiş para, bazı toplu taşımacılık uygulamalarında önceden ödenmiş bilet (örn. akbil) gibi şeyler de elektronik paradır.

Elektronik para, ayrıca banka banka mevduatı gibi bir özel bankadaki veya diğer finansal kuruluştaki istihkakdır.

e-gold, 1996 yılında tanıtılan ve yaygın olarak kullanılan ilk internet parasıydı ve ABD Hükûmeti tarafından 2008 yılında kapatılmadan önce birkaç milyon kullanıcıya ulaştı. e-gold, hem ABD yetkilileri hem de akademisyenler tarafından "dijital para" olarak anılıyor.

Elektronik para banka kartları, kredi kartları, internet bankacılığı, mobil bankacılık gibi yollarla gittikçe daha yüksek oranda banknot ve metal paranın yerini almaktadır. Gelecekte paranın tamamen elektronik olacağı iddia edilebilir.

Mart 2018'de, Marshall Adaları dünyada bir ilki gerçekleştirip "sovereign" adlı ulusal elektronik parayı çıkarttı ve ülkenin geçerli parası olduğunu ilan ettiler.

Kripto para birimi, dijital para biriminin bir alt türüdür ve varlık transferlerinin, eşler arası ağ oluşturmanın ve merkeziyetsizliğin dijital imzalarını bir araya getirmek için kriptografiye dayanan bir dijital varlıktır. Bazı durumlarda para birimini oluşturmak ve yönetmek için iş kanıtı veya hisse kanıtı şeması kullanılır.

Kanunlarca Sanal Para

Yeni bir gelişme olduğunda ilk tecrübe eden ülkelerin kanunları genellikle ilk söz eder ve diğer ülkelerin bakış açılarını yönlendirir. Sanal para konusunda Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri kanunları böyledir.

Avrupa Merkez Bankası 2012'de sanal parayı "Kanunlarca düzenlenmemiş, geliştirenlerce kontrol edilen, belli bir sanal grup üyelerince kullanılıp kabul gören, bir çeşit sayısal para" olarak tanımlamıştır.

Amerika Birleşik Devletleri Hazine Bakanlığı 2013'te sanal parayı daha ketumca "Belli ortamlarda para gibi işleyen ama gerçek paranın bütün özelliklerini taşımayan bir değişim aracı" diye tanımlamıştır.

Türkiye Cumhuriyeti tarafından, 27 Haziran 20213'te Resmi Gazete'de yayınlanan 6943 Sayılı "ÖDEME VE MENKUL KIYMET MUTABAKAT SİSTEMLERİ, ÖDEME HİZMETLERİ VE ELEKTRONİK PARA KURULUŞLARI HAKKINDA KANUN" ile usul ve esasları belirlenmiştir.

Bu tanılara göre sanal paranın en kilit eksiği kanunen genel kabul gören bir değişim aracı olmamasıdır.

Ayrıca bakınız

• Kripto para
• Nakitsiz toplum