Emma Darwin
Emma Darwin | |
|---|---|
 Darwin, 1840 | |
| Doğum | Emma Wedgwood 02 Mayıs 1808 Maer, Staffordshire, İngiltere |
| Ölüm | 02 Ekim 1896 (88 yaşında) Bromley, Kent, İngiltere |
| Defin yeri | St Mary Kilisesi, Downe |
| Evlilik | Charles Darwin (e. 1839–1882) |
| Çocuk(lar) | 10, bazıları: William, Annie, Henrietta, George, Francis, Leonard ve Horace |
| Ebeveyn(ler) | Josiah Wedgwood II Elizabeth (Bessie) Allen |
| İmza | |
 | |
Emma Darwin (doğum adıyla Emma Wedgwood; 2 Mayıs 1808 - 2 Ekim 1896), Charles Darwin'in eşi ve birinci dereceden kuzeni olan İngiliz kadındır. 29 Ocak 1839 tarihinde evlendiler ve çiftin, yedisi yetişkinliğini görebilen on tane çocuğu oldu.
İlk yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]Emma Wedgwood, Josiah Wedgwood II ve eşi Elizabeth Bessie'nin (doğumdaki soyadıyla Allen) yedi çocuğundan en genci olarak, Maer, Staffordshire'daki Maer Hall aile malikanesinde doğdu. Dedesi Josiah Wedgwood, servetini çömlekçilikten kazanmıştı ve aristokrat olmayan herkes gibi nonconformistti ve Üniteryen kilisesine bağlıydı. Charles Darwin onun birinci dereceden kuzeniydi; her ikisinin de dedesi Josiah ve Sarah Wedgwood idi ve Wedgwood ile Darwin aileleri yakın akraba olduklarından çocukluklarından beri tanışıyorlardı.[1]
Kız kardeşi Fanny'ye çok yakındı ve ikili ailecek "Doveleys" (Güvercinler) olarak biliniyordu. Sevimli ve dağınık bir kız olan Emma'ya bu yüzden "Küçük Bayan Kaypak" lakabı takılmıştı.[1]:9 Ablası Elizabeth'e, Maer Hall çamaşırhanesinde düzenlenen Pazar okulunda yardımcı oluyordu. Öğrencilerin öğrenmelerini kolaylaştırmak için basit ahlaki hikayeler yazdı ve 60 köy çocuğuna okuma, yazma ve din hakkında aldıkları tek resmi eğitimi verdi.[1]:17
Wedgwood'lar 1818'de altı aylığına Paris'i ziyaret ettiler. Emma o vakit 10 yaşında bir çocuk olmasına rağmen, Fransa'ya ziyaretlerinin yarattığı tuhaflık ve ilgi çekici anlar hafızasında yer etti.[2]
Hazıran 1822'de, 13 yaşındaki Emma ve kız kardeşi Fanny, anneleri tarafından 1 yıllığına, Paddington Green, Londra'daki Grevillle House'da yer alan Mrs Mayer'in okuluna yazdırıldı. Burası o zamanlar yarı kırsal bir köy olan Paddington'dı. O dönemde Emma, piyano konusunda "gösteri sanatçılarından biri" haline gelmişti; öyle ki bir keresinde Kral IV. George’un sevgilisi Bayan Fitzherbert'e çalması için davet edildi. Buradan sonra Emma, bir tek ablalarından değil aynı zamanda bazı derslerde özel öğretmenlerden de eğitim aldı.[3] Hayatının geri kalanında Emma, yavaş bölümleri hızlandırma eğiliminde olan uzman bir piyanist haline geldi. Moscheles'ten piyano dersleri aldı ve bir iddiaya göre Chopin'den de "iki veya üç" ders almıştır.[4]
1825'te Josiah, kızlarını Büyük Tur'a çıkardı; Paris'ten geçerek Cenevre yakınlarında yaşayan teyzeleri Jessie'yi (Madame de Sismondi, doğumdaki soyadıyla Allen, tarihçi Jean Charles Leonard de Sismondi'nin karısı) ziyaret ettiler ve yollarına devam ettiler. Ertesi yıl Sismondiler Maer'i ziyaret etti ve ardından Emma ile kız kardeşi Fanny'yi sekiz aylığına Cenevre yakınlarına götürdüler.[5] Babaları onları almaya gittiğinde, kuzenleri Caroline Darwin de onlara eşlik etti ve ayrıca Caroline’in kardeşi Charles Darwin’i de Paris’e kadar götürdü. Hepsi orada tekrar bir araya geldikten sonra Temmuz 1827’de eve döndüler. Emma, açık hava sporlarına meraklıydı ve okçuluğu çok seviyordu.[1]:21
31 Ağustos 1831'de Maer'de, ailesiyle birlikteyken, Charles Darwin’in Beagle ile uzun bir yolculuğa çıkmasına karşı çıkan babasını ikna etmesine yardımcı oldular. Yolculuk sırasında Charles’ın kız kardeşleri, Emma’nın kız kardeşi Fanny’nin 26 yaşında vefat ettiğini, siyasi gelişmeleri ve aile dedikodularını içeren haberleri iletmeye devam ettiler.[1]
Emma kendisine gelen birçok evlilik teklifini reddetmişti. Annesi bir nöbet geçirip de yatağa düştüğünde, ablası Elizabeth ile birlikte birçok hizmetçinin yardımıyla da olsa annelerine uzun bir müddet bakmışlardır. Emma ve Elizabeth annelerinden uzakta zaman geçirmek için dönüşümlü olarak çalışıyorlardı ve Emma her yıl birkaç ayını evden uzakta, arkadaşlarının veya ailesinin yanında geçiriyordu.[1]:57-58
Evlilik
[değiştir | kaynağı değiştir]
Emma Wedgwood, Charles Darwin'in 11 Kasım 1838'teki evlilik teklfini kabul etti ve ertesi yıl 29 Ocak'ta, Maer'deki St. Peter Anglikan Kilisesi'nde evlendiler. Nikahı kıyan kuzenleri Rahip John Allen Wedgwood idi.[6]
Londra'da kısa bir süre ikamet ettikten sonra çift, St Paul Katedrali'ne yaklaşık 26 km uzaklıkta ve Londra Köprüsü'ne otobüs ve trenle yaklaşık iki saat uzaklıktaki Down köyünde bulunan Down House'a kalıcı olarak taşındılar. Köyün ismi daha sonra Downe olarak değiştirildi.[7]
Charles ve Emma çiftinin, otoriter tavırlardan son derece uzak bir şekilde büyüttükleri çocuklarının büyük bir kısmı kariyerlerinde önemli başarılar elde etti: George, Francis ve Horace Kraliyet Bilimler Akademisi'ne üye oldu.[8]
Emma Darwin özellikle, kocasının uzun süren hastalığıyla mücadele vermesinde gösterdiği sabır ve metanet ile hatırlanır. Ayrıca sıklıkla hastalanan çocuklarının bakımını üstlendi ve üç çocuğunun, Anne, Mary ve Charles Waring'in ölümünü gördü.
Charles Darwin, 5 Temmuz 1844 tarihli bir mektupta, kendisinin ani bir ölümü halinde eserlerinin yayımlanması sorumluluğunu Emma'ya devretti.[9] 1859'da Charles, ünlü çalışması Türlerin Kökeni Üzerine'yi yaşarken yayımlayabildi.
Çocukları
[değiştir | kaynağı değiştir]- William Erasmus Darwin (1839–1914)
- Anne Elizabeth Darwin (1841–1851)
- Mary Eleanor Darwin (1842)
- Henrietta Emma "Etty" Darwin (1843–1927)
- George Howard Darwin (1845–1912)
- Elizabeth Darwin (1847–1926)
- Francis Darwin (1848–1925)
- Leonard Darwin (1850–1943)
- Horace Darwin (1851–1928)
- Charles Waring Darwin (1856–1858)
Darwinler ayrıca, doğduktan birkaç gün sonra annesi ölen Francis'in oğlu Bernard Darwin'i (1876-1961) birlikte büyüttüler (Charles'ın 1882'deki ölümünden sonra ise Francis üstlendi).
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f Loy, James D., Loy, Kent M. (2010). Emma Darwin: A Victorian Life. Gainesville, Florida: University Press of Florida. ISBN 9780813037912.
- ^ Litchfield 1904, s. 145.
- ^ Litchfield 1904, ss. 182–183.
- ^ Litchfield 1904, ss. 84–85.
- ^ Litchfield 1904, ss. 216–219, 242–245.
- ^ Desmond & Moore 1991, ss. 269, 279.
- ^ "Letter 637 — Darwin, C. R. to Darwin, E. C., (24 July 1842)". Darwin Correspondence Project. 23 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "List of Fellows of the Royal Society / 1660 - 2006 / A-J". 30 Kasım 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2010.
- ^ "letter from Charles Darwin to Emma Darwin, 5th July 1844". Darwin Correspondence Project. 15 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Desmond, Adrian; Moore, James (1991), Darwin, London: Michael Joseph, Penguin Group, ISBN 0-7181-3430-3
- Litchfield, Henrietta Emma (1904), Emma Darwin, wife of Charles Darwin. A century of family letters, Londra: John Murray18 Şubat 2013
Ek okuma
[değiştir | kaynağı değiştir]- Healey, E. Wives of fame : Mary Livingstone, Jenny Marx, Emma Darwin London : Sidgwick & Jackson, 1986. 210 pp. (see also Emma Darwin, above.)
- Healey, Edna. Emma Darwin: The inspirational wife of a genius London: Headline, 2001. 372 pp. 0 7472 6248 9
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Find a Grave'de Emma Darwin
- Emma Darwin's diaries 1824-1896
- UKRC GetSET Women blog[Usurped] "featuring" Emma Darwin
