Gül - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Botanik
  • 2 Genel sınıflandırma
  • 3 Gül simgeselliği
    • 3.1 Şiirde gül
    • 3.2 Siyasette gül
    • 3.3 İslam'da gül
  • 4 Türler
  • 5 Kültür ile elde edilen güller (Kültivarlar)
  • 6 Kaynakça
  • 7 Dış bağlantılar

Gül

  • Аԥсшәа
  • Afrikaans
  • Alemannisch
  • አማርኛ
  • العربية
  • ܐܪܡܝܐ
  • مصرى
  • অসমীয়া
  • Asturianu
  • Авар
  • Azərbaycanca
  • تۆرکجه
  • Basa Bali
  • Žemaitėška
  • Беларуская
  • Беларуская (тарашкевіца)
  • Betawi
  • Български
  • भोजपुरी
  • বাংলা
  • བོད་ཡིག
  • Brezhoneg
  • Bosanski
  • Català
  • ᏣᎳᎩ
  • Tsetsêhestâhese
  • Čeština
  • Чӑвашла
  • Cymraeg
  • Dansk
  • Deutsch
  • Zazaki
  • Kadazandusun
  • डोटेली
  • Ελληνικά
  • Emiliàn e rumagnòl
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • Eesti
  • Euskara
  • فارسی
  • Suomi
  • Français
  • Nordfriisk
  • Gaeilge
  • Galego
  • Avañe'ẽ
  • गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni
  • ગુજરાતી
  • עברית
  • हिन्दी
  • Hrvatski
  • Hornjoserbsce
  • Kreyòl ayisyen
  • Magyar
  • Հայերեն
  • İnterlingua
  • Bahasa Indonesia
  • ГӀалгӀай
  • Ido
  • Íslenska
  • İtaliano
  • 日本語
  • Jawa
  • ქართული
  • Qaraqalpaqsha
  • Taqbaylit
  • Kumoring
  • Қазақша
  • ಕನ್ನಡ
  • 한국어
  • کٲشُر
  • Kurdî
  • Кыргызча
  • Latina
  • Ladino
  • Лакку
  • Лезги
  • Lombard
  • Lietuvių
  • Latviešu
  • मैथिली
  • Malagasy
  • Minangkabau
  • Македонски
  • മലയാളം
  • ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ
  • मराठी
  • Кырык мары
  • Bahasa Melayu
  • မြန်မာဘာသာ
  • Эрзянь
  • Nāhuatl
  • नेपाली
  • Nederlands
  • Norsk nynorsk
  • Norsk bokmål
  • Livvinkarjala
  • Oromoo
  • ଓଡ଼ିଆ
  • Ирон
  • ਪੰਜਾਬੀ
  • Polski
  • پنجابی
  • Português
  • Runa Simi
  • Română
  • Armãneashti
  • Русский
  • Ikinyarwanda
  • Саха тыла
  • ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ
  • Sardu
  • Sicilianu
  • Scots
  • سنڌي
  • Davvisámegiella
  • Srpskohrvatski / српскохрватски
  • တႆး
  • සිංහල
  • Simple English
  • Slovenčina
  • Slovenščina
  • ChiShona
  • Shqip
  • Српски / srpski
  • Sunda
  • Svenska
  • Kiswahili
  • Ślůnski
  • தமிழ்
  • ತುಳು
  • ᥖᥭᥰ ᥖᥬᥲ ᥑᥨᥒᥰ
  • తెలుగు
  • Тоҷикӣ
  • ไทย
  • Türkmençe
  • Tagalog
  • Tolışi
  • Lea faka-Tonga
  • Татарча / tatarça
  • Українська
  • اردو
  • Oʻzbekcha / ўзбекча
  • Vepsän kel’
  • Tiếng Việt
  • Walon
  • Winaray
  • 吴语
  • ייִדיש
  • 中文
  • 閩南語 / Bân-lâm-gí
  • 粵語
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikitür
  • Vikisöz
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Gül
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Plantae
Şube: Tracheophyta
Sınıf: Magnoliopsida
Takım: Rosales
Familya: Rosaceae
Oymak: Roseae
Cins: Rosa
L., Sp. Pl.: 491 (1753).
Türler
metne bakınız.
  • Vikitür'de Rosa ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Bulgaristan'daki Gül Vadisi'nde gül toplanışı, 1870'ler, F. Kanitz tarafından yapılmış bir oyma.

Gül, gülgiller (Rosaceae) familyasının Rosa cinsinden, odunsu çok yıllık kapalı tohumlu güzel kokulu bitki türlerine verilen ad.[1] Genellikle kış aylarında yapraklarını döken, 2–3 m kadar boylanabilen uzun ömürlü dikenli çalılardır.[2]

Çoğu gül türünün ana vatanı Asya'dır. Daha az sayıda türleri Avrupa, Kuzey Amerika ve Kuzeybatı Afrika'da yetişir. Güller yaygın olarak güzellikleri ve kokuları için yetiştirilir ve birçok toplumda kültürel öneme sahiptir.[1] Park ve bahçelerin süslenmesinde kullanıldığı gibi odaları, balkon ve terasları süsler. Birçok rengi vardır. Kesme çiçekçilikte çok talep edilen bir çiçektir.

Botanik

[değiştir | kaynağı değiştir]
Gül dikenleri aslında dikendir – epidermis büyümeleri
Gül yaprakçıkları
Gül tomurcuklarının dış görünümü
Gelişmekte olan bir gül tohumu boyunca boyuna kesit

Yapraklar dalında dönüşümlüdür. Çoğu gül türünde yapraklar 5 ila 15 santimetre (2,0 ila 5,9 in) boyunda, karşılıklı (3–) 5–9 (–13) yaprakçıklı ve yaprakçıklar genellikle tırtık kenarlı ve dalın alt tarafında birkaç küçük dikeni vardır.

Güllerin çoğu yaprak dökendir ama Güneydoğu Asya'dan birkaçı yaprak dökmez.

Sadece dört yapraklı Rosa sericea hariç çoğu türde çiçeklerin beş yaprağı vardır. Her petal iki ayrı loba bölünmüştür ve birkaç türde sarı veya kırmızı olmasına rağmen genellikle beyaz veya pembedir. Yaprakların altında beş çanak yaprak vardır (veya bazı "Rosa sericea" türleri dört yapraklıdır). Bunlar, yukarıdan bakıldığında görülebilecek kadar uzun olabilir. Aken'lere dönüşen birden fazla superior yumurtalık vardır.[3] Güller doğada böceklerle tozlaşır.

Genel sınıflandırma

[değiştir | kaynağı değiştir]

Güllerin birçok türü bulunmaktadır. Aynı zamanda dikenler de gül sınıfına aittir. Genel olarak güller, çiçek ve gövde şekillerine göre sınıflandırılırlar.[4] Bunlar:

  • Çiçekleri bakımından:[5]
  1. Yalınkat güller
  2. Yarım katmerli güller
  3. Katmerli güller
  • Boyları bakımından:[5]
  1. Bodur güller
  2. Yüksek boylu güller
  3. Sarılıcı-sarmaşık güller
  • Çiçek açma zamanına göre:[5]
  1. Yılda bir çiçek açanlar
  2. Yılda birden çok çiçek açanlar
  3. Yediveren güller
  • Katmer çiçekleri bakımından:[5]
  1. Çiçekleri küçük katmerli
  2. Çiçekleri normal katmerli
  3. Çiçekleri büyük katmerli güller

Gül simgeselliği

[değiştir | kaynağı değiştir]

Şiirde gül

[değiştir | kaynağı değiştir]

Şairler, gül ile ilgili olarak çeşitli tasavvur ve hayallerde bulunmuşlardır.[6]

Siyasette gül

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sosyalistler ve sosyal demokratlar için kırmızı gül genel kabul edilir bir simge olmuştur. Sosyalizmin amblemi gül tutan elken İngiliz İşçi Partisinin amblemi kırmızı güldür.

İslam'da gül

[değiştir | kaynağı değiştir]

İslam dininde gül Muhammed'i temsil eder.

Türler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Rosa 'Singin' in the rain', bir Floribunda gülü.
Rosa 'Louis Odier', bir Bourbon gülü.
  • Kaliforniya yabani gülü (Rosa californica)
  • Kuşburnu (Rosa canina)
  • Okka gülü (Rosa × centifolia)
  • Çin gülü (Rosa chinensis)
  • Rosa dumalis
  • Rosa eglanteria
  • Kırmızı frenk gülü (Rosa gallica)
  • Rosa gigantea
  • Rosa glauca
  • Rosa laevigata
  • Misk gülü (Rosa moschata)
  • Rosa multiflora
  • Rosa omeiensis
  • Bataklık gülü (Rosa palustris)
  • Rosa persica
  • Rosa pimpinellifolia
  • Rosa pinetorum
  • Rosa roxburghii
  • Rosa rubiginosa
  • Japon gülü (Rosa rugosa)
  • Rosa sericea
  • Rosa stellata
  • Rosa virginiana

Kültür ile elde edilen güller (Kültivarlar)

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Rosa alba cv.'Maiden's Blush'
    Rosa alba cv.'Maiden's Blush'
  • 'Zépherine Drouhin' gülü
    'Zépherine Drouhin' gülü
  • 'Sarah van Fleet' gülü
    'Sarah van Fleet' gülü
  • 'Königin der Rosen', modern bir Hybrid Tea gülü
    'Königin der Rosen', modern bir Hybrid Tea gülü
  • 'Borussia', modern bir Floribunda gülü
    'Borussia', modern bir Floribunda gülü
  • 'Amber Flush', Hybrid Tea gülü
    'Amber Flush', Hybrid Tea gülü
  • Rosa pimpinellifolia (Thomé)
    Rosa pimpinellifolia (Thomé)
  • Kırmızı gül
    Kırmızı gül
  • Farklı güller
    Farklı güller

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b Stevens, Donovan, and Daxton Ware. Biotechnology of Horticultural Crops. Scientific e-Resources, 2018.
  2. ^ "Bitkisel üretimler". Atatürk Orman Çiftliği. 17 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Mabberley, D. J. (1997). The Plant-Book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 9780521414210. 
  4. ^ Austin, David (2020). David Austin's English roses. Woodbridge, Suffolk. ISBN 978-1788840194. 
  5. ^ a b c d Mikolajski, Andrew (2018). How to grow roses : a comprehensive illustrated directory of types and techniques. Londra. ISBN 978-0754834328. 
  6. ^ Fuzuli'nin Gül Bahçesinde Bir Gezinti http://www.muhammetkuzubas.com/makaleler/fuzuligul.htm 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Dünya Gül Toplulukları Federasyonu 3 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • BNF: cb119758790 (data)
  • GND: 4050536-4
  • LCCN: sh85115443
  • NDL: 00560519
  • NKC: ph116103
  • NLI: 987007546261305171
  • TDVİA: gul
Takson belirleyicileri
  • Vikiveri: Q34687
  • APDB: 194483
  • APNI: 76081
  • BOLD: 121288
  • eFloraSA: Rosa
  • EoL: 29911
  • EPPO: 1ROSG
  • FloraBase: 21507
  • FNA: 128746
  • FoC: 128746
  • Fossilworks: 157343
  • GBIF: 8395064
  • GRIN: 10544
  • iNaturalist: 53438
  • IPNI: 34015-1
  • IRMNG: 1333135
  • ITIS: 24807
  • NBN: NHMSYS0000462442
  • NCBI: 3764
  • NZOR: 0f9e6ea5-35e5-41a3-8732-ffb0a962cfa2
  • PLANTS: ROSA5
  • POWO: urn:lsid:ipni.org:names:30002432-2
  • Tropicos: 40026937
  • VASCAN: 1627
  • VicFlora: 1279f9a7-dc28-4f4d-bab1-3014d75852d6
  • WoI: 517
  • WFO: wfo-4000033476
  • WoRMS: 425714
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Gül&oldid=35962373" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Rosa
  • Şifalı bitkiler
  • Çiçekler
Gizli kategoriler:
  • Webarşiv şablonu wayback bağlantıları
  • BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • TDVİA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • 20'den fazla ID'ye sahip taksonçubukları
  • 25'den fazla ID'ye sahip taksonçubukları
  • Sayfa en son 03.47, 2 Eylül 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Gül
Konu ekle