Groß-Rosen toplama kampı
| Groß-Rosen toplama kampı | |
|---|---|
 Girişteki Arbeit Macht Frei ibaresi | |
.jpg) Kampın modeli | |
| Tanınma sebebi | Holokost |
| İnşa eden | Nazi Almanyası |
| İşleten | SS-Totenkopfverbände |
| Komendant | Arthur Rödl |
| Asıl kullanım sebebi | Toplama kampı |
| Mahkumlar | Çoğunlukla Yahudiler, Polonyalılar ve Sovyet savaş esirleri |
| Mahkum sayısı | 125.000 |
| Ölü | 40.000 |
| Kurtuluş | 14 Şubat 1945 |
| Kurtaran | Kızıl Ordu |
| İnternet sitesi | https://encyclopedia.ushmm.org/content/en/article/gross-rosen |
Groß-Rosen toplama kampı, Polonya'nın Groß-Rosen, Aşağı Silezya (bugünkü Rogoźnica) bölgesinde kurulmuş bir Nazi toplama kampı. Kamp, Jauer (bugünkü Jawor) ile Striegau (bugünkü Strzegom) arasındaki demiryolu üzerinde bulunmaktaydı.
1940 yazında Sachsenhausen Toplama Kampı'nın uydu kampı olarak kurulmuş ve 1 Mayıs 1941 tarihinde bağımsız bir kampa dönüştürülmüştür. Kampın kurulduğu yıllarda iş yükü, SS-Deutsche Erd- und Steinwerke GmbH tarafından işletilen taş ocağı üzerinde yoğunlaşmış ve zaman içinde alt kampların geliştirilmesi üzerinde çalışılmıştır.
SS, 3000 Sovyet savaş tutsağını Ekim 1941'de Groß-Rosen'a aktarmış ve tümü için idam kararı çıkarılmıştır.
Groß-Rosen, NN (Nacht und Nebel) tutsaklarına taş ocaklarında yapılan acımasız işkencelerle gündeme gelmiştir. Politik ve Yahudi tutsaklar, kampta tutulanların büyük bir bölümünü oluşturmaktaydı. Politik tutsakların 1942 yılındaki ortalama yaşam süresinin iki ay olduğu sanılmaktadır.
Ağustos 1942'de yapılan bir değişiklikle tutsaklar, Alman endüstrisinde çalıştırılmak istenmiş ve bu nedenle daha uzun yaşamaları hedeflenmiştir. Çalışacak durumda olmayan ya da ölümüne sayılı günler kalan tutsakların bir bölümü Dachau'ya gönderilmiştir. Bu tutsaklardan biri olan Willem Lodewijk Harthoorn, Nisan-Ağustos 1942 arasında kampta bulunmuş ve anılarını Verboden te sterven (Felemenkçede Ölüm Yasaklıları) adıyla yayımlamıştır. Kampa katılan tutsakların büyük bölümü Dachau ve Sachsenhausen'deki kamplardan ve Buchenwald bölgesinden getirilen Yahudilerdi. Yahudiler genellikle Polonya ve Macaristan'dan gelirken diğer tutsaklar Belçika, Fransa, Hollanda, Yunanistan, Yugoslavya, Slovakya ve İtalya'dan gelmekteydi.
Groß-Rosen 1944 yılında en geniş sınırlarına ulaşmış ve Almanya'nın doğusu ile Polonya'nın işgal altındaki bölgelerinde kurulmuş olan 60 alt kampa sahip olmuştur. Etkin olduğu süre boyunca 125000 tutsağın uğrak yeri olan kamp, 1945 yılında tüm Nazi toplama kamplarında bulunan tutsakların %11'ini barındırmaktaydı. 40000'i aşkın kişinin ölümüne neden olan kamp 14 Şubat 1945'te Kızıl Ordu tarafından dağıtılmıştır.
Groß-Rosen'de hizmet etmek üzere 500 kadın kamp korucusu yetiştirilmiştir. Bu kişiler; Bruennlitz, Graeben, Gruenberg, Gruschwitz Neusalz, Hundsfeld, Kratzau II, Oberalstadt, Reichenbach ve Schlesiersee Schanzenbau kadın kamplarında görevlendirilmişlerdir.
Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar kapsamında pek çok kişi burada infaz edildi.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]
Alfried Konieczny, Holokost Ansiklopedisi. NY: Macmillan, 1990, Cilt 2, sf. 623–626.
Tutsak anıları:
- Willem Lodewijk Harthoorn, Verboden te sterven, Van Gruting, 2007, ISBN 978-90-75879-37-7
- Johannes Teunissen, Mijn belevenissen in de Duitse concentratiekampen, Kok, 2006, ISBN 978-90-435-0367-9
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Rogoźnica'daki Gross-Rosen Müzesi18 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
