Polonya'da Holokost

Polonya'da Holokost
	Üstten saat yönünde: Varşova Gettosu'nun yanması, Mayıs 1943 • Mizoç Gettosu [en]'ndan kadınların bir Einsatzgruppe ölüm mangası tarafından kurşunla öldürülmesi, 1942 • Auschwitz-II Birkenau kampına varınca doğrudan gaz odalarına gönderilmek için seçilmiş insanlar • Varşova Gettosu Ayaklanması'nda esir alınan Yahudilerin Waffen SS tarafından Umschlagplatz'a götürülmesi • Łódź Gettosu [en]'ndan çocukların Chełmno imha kampına gönderilmesi, 1942
	II. Dünya Savaşı boyunca Nazi işgâli altındaki Polonya'da Holokost'un tezahürlerini gösteren bir harita. İmha kampları, içinde beyaz kafatasları olan kara karelerle gösterilir; bunlar Auschwitz-Birkenau, Belzec, Chełmno, Majdanek, Sobibor ve Treblinka kamplarıdır. Bronna Góra [en], Ponary [en], Połonka [en] ve diğer yerlerde toplu katliam alanları da vardı. Davut Yıldızı'yla işaretlenmiş yerler, imha gettolarının bulunduğu şehirlerdir. Nazi-Sovyet sınırı [en], yani 1941 yılı Barbarossa Harekâtı'nın başlangıç noktası, kırmızı çizgiyle gösterilir.
Genel bakış
Süre	Eylül 1939 - Nisan 1945
Toprak	İşgâl altındaki Polonya toprakları; günümüz Batı Ukrayna, Batı Belarus ve diğer yerler
Başlıca failler
Birimler	SS-Totenkopfverbände, Einsatzgruppen, Ordnungspolizei taburları (Özellikle 101.Yedek Ordnungspolizei Taburu), Trawniki, BKA [en], OUN-UPA, TDA [en], Ypatingasis būrys Wehrmacht
Ölüler	3.000.000 Polonya Yahudisi
Hayatta kalanlar	Sovyetler Birliği'nde 157.000 - 375.000 kişi; Nazi toplama kamplarından kurtarılmış 50.000 kişi Saklanarak sağ kalmış 30.000 - 60.000 kişi

Polonya'da Holokost, Nazi Almanyasının Avrupa çapında çoğunlukla 101.Yedek Ordnungspolizei Taburu eliyle işlediği Holokost'un o dönem Alman işgâlinde bulunan Polonya'daki [en] tezahürlerini kapsar. Bu soykırım kapsamında üç milyon Polonya Yahudisi,^[7] yani Holokost'ta katledilmiş tüm Yahudilerin yarısı, öldürüldü.

Polonya'da Holokost'un kapsamında imha kampları inşa edildi, gaz vagonları kullanıldı ve hem Alman askerleri hem de Ukraynalı ve Litvanyalı işbirlikçiler toplu silahlı saldırılarda bulundu. İmha kampları hem Polonya Yahudilerinin^[8] hem de Almanya tarafından Batı ve Güney Avrupa'dan tehcir edilmiş Yahudilerin imha edilmesinde merkezî bir rol oynadı.

İçişlerinden finans bakanlığına, Alman firmalarından devlet demiryollarına, Alman bürokrasisinin her dalı soykırımın işlenmesinde katkıda bulundu.^[9]^[10] Holokost boyunca Nazi işgâli altındaki Polonya topraklarındaki Yahudi nüfusunun yaklaşık %98'i öldürüldü.^[11] Yaklaşık 350.000 Polonyalı Yahudi savaştan sağ kaldı; sağ kalmış kişilerin çoğu 1939 ile 1940 yılları arasında Polonya'nın Nazi işgâli altındaki topraklarında değil, Polonya'nın Sovyet işgâli altındaki bölümünde [en] yaşıyordu ve 1941'deki Alman ilerleyişinden kaçabildi ya da bu ilerleyişin sırasında Sovyetler tarafından doğuya tahliye edildi.

Nazi toplama kamplarına tehcir edilmiş 3.000.000 Polonyalı Yahudinin yalnızca 50.000'i hayatta kalabildi.

Kaynakça

^ "Holocaust Encyclopedia -Trawniki". United States Holocaust Memorial Museum. 29 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2011.
^ Snyder, Timothy (2004), The Reconstruction of Nations. New Haven: Yale University Press: pg. 162
^ Turowski, Józef; Siemaszko, Władysław (1990). Crimes Perpetrated Against the Polish Population of Volhynia by the Ukrainian Nationalists, 1939-1945 [Zbrodnie nacjonalistów ukraińskich dokonane na ludności polskiej na Wołyniu 1939-1945]. Varşova: Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce – Instytut Pamięci Narodowej, Środowisko Żołnierzy 27 Wołyńskiej Dywizji Armii Krajowej w Warszawie: Main Commission for the Investigation of Nazi Crimes in Poland – Institute of National Remembrance with the Association of Soldiers of the 27th Volhynian Division of the Home Army, Warsaw 1990. OCLC 27231548. 20 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2022.
^ Materski, Wojciech; Szarota, Tomasz; IPN (2009). Poland 1939–1945. Human Losses and Victims of Repression Under Two Occupations [Polska 1939–1945. Straty osobowe i ofiary represji pod dwiema okupacjami]. Foreword by Janusz Kurtyka. Varşova: Institute of National Remembrance (IPN). ISBN 978-83-7629-067-6. 23 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi – Digital copy, Internet Archive vasıtasıyla. The 2009 study published by the IPN revised the estimated Poland's war dead at about 5.8 million Poles and Jews, including 150,000 during the Soviet occupation,^[4] not including losses of Polish citizens from the Ukrainian and Belarusian ethnic groups.
^ Edele, Mark; Warlick, Wanda (2017). "Saved by Stalin? Trajectories and Numbers of Polish Jews in the Soviet Second World War". Shelter from the Holocaust: Rethinking Jewish Survival in the Soviet Union (İngilizce). Wayne State University Press. ss. 96, 123. ISBN 978-0-8143-4268-8. Including several other contingents of Polish Jews, at least 157,000 and no more than 375,000 were inadvertently saved from the Holocaust by Stalin’s Soviet Union, which provided a harsh but mostly livable alternative to genocide.
^ ^a ^b Stola, Dariusz (2017). "Jewish emigration from communist Poland: the decline of Polish Jewry in the aftermath of the Holocaust". East European Jewish Affairs. 47 (2-3): 169-188 [171]. doi:10.1080/13501674.2017.1398446.
^ "Poland: Historical Background" 12 Kasım 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Yad Vashem.
^ Berenbaum, Michael (1993). The World Must Know. Contributors: Arnold Kramer, USHMM. Little Brown / USHMM. ISBN 978-0-316-09135-0.
—— Second ed. (2006) USHMM / Johns Hopkins Univ Press, 978-0-8018-8358-3, p. 140.
^ Aish HaTorah, Jerusalem, Holocaust: The Trains. Aish.com. Internet Archive.
^ Simone Gigliotti (2009). "Resettlement". The Train Journey: Transit, Captivity, and Witnessing in the Holocaust. Berghahn Books. s. 55. ISBN 978-1-84545-927-7.
^ Berendt, Grzegorz (2019). "Violence against Jews in Poland, 1944–47: The State of Research and its Presentation". New Directions in the History of the Jews in the Polish Lands (İngilizce). Academic Studies Press. s. 443. doi:10.1515/9788394914912-039. ISBN 978-83-949149-1-2. It was such an efficient operation that on the territories controlled by the Third Reich at most only 2 percent of Polish Jews survived.

[USHMM1-1] "Holocaust Encyclopedia -Trawniki". United States Holocaust Memorial Museum. 29 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2011.

[Snyder2004-2] Snyder, Timothy (2004), The Reconstruction of Nations. New Haven: Yale University Press: pg. 162

[Turowski-3] Turowski, Józef; Siemaszko, Władysław (1990). Crimes Perpetrated Against the Polish Population of Volhynia by the Ukrainian Nationalists, 1939-1945 [Zbrodnie nacjonalistów ukraińskich dokonane na ludności polskiej na Wołyniu 1939-1945]. Varşova: Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce – Instytut Pamięci Narodowej, Środowisko Żołnierzy 27 Wołyńskiej Dywizji Armii Krajowej w Warszawie: Main Commission for the Investigation of Nazi Crimes in Poland – Institute of National Remembrance with the Association of Soldiers of the 27th Volhynian Division of the Home Army, Warsaw 1990. OCLC 27231548. 20 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2022.

[IPN2009-4] Materski, Wojciech; Szarota, Tomasz; IPN (2009). Poland 1939–1945. Human Losses and Victims of Repression Under Two Occupations [Polska 1939–1945. Straty osobowe i ofiary represji pod dwiema okupacjami]. Foreword by Janusz Kurtyka. Varşova: Institute of National Remembrance (IPN). ISBN 978-83-7629-067-6. 23 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi – Digital copy, Internet Archive vasıtasıyla. The 2009 study published by the IPN revised the estimated Poland's war dead at about 5.8 million Poles and Jews, including 150,000 during the Soviet occupation,^[4] not including losses of Polish citizens from the Ukrainian and Belarusian ethnic groups.

[Edele-5] Edele, Mark; Warlick, Wanda (2017). "Saved by Stalin? Trajectories and Numbers of Polish Jews in the Soviet Second World War". Shelter from the Holocaust: Rethinking Jewish Survival in the Soviet Union (İngilizce). Wayne State University Press. ss. 96, 123. ISBN 978-0-8143-4268-8. Including several other contingents of Polish Jews, at least 157,000 and no more than 375,000 were inadvertently saved from the Holocaust by Stalin’s Soviet Union, which provided a harsh but mostly livable alternative to genocide.

[Stola2017-6] Stola, Dariusz (2017). "Jewish emigration from communist Poland: the decline of Polish Jewry in the aftermath of the Holocaust". East European Jewish Affairs. 47 (2-3): 169-188 [171]. doi:10.1080/13501674.2017.1398446.

[7] "Poland: Historical Background" 12 Kasım 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Yad Vashem.

[Berenbaum104-8] Berenbaum, Michael (1993). The World Must Know. Contributors: Arnold Kramer, USHMM. Little Brown / USHMM. ISBN 978-0-316-09135-0.
—— Second ed. (2006) USHMM / Johns Hopkins Univ Press, 978-0-8018-8358-3, p. 140.

[trains-9] Aish HaTorah, Jerusalem, Holocaust: The Trains. Aish.com. Internet Archive.

[Gigliotti55-10] Simone Gigliotti (2009). "Resettlement". The Train Journey: Transit, Captivity, and Witnessing in the Holocaust. Berghahn Books. s. 55. ISBN 978-1-84545-927-7.

[11] Berendt, Grzegorz (2019). "Violence against Jews in Poland, 1944–47: The State of Research and its Presentation". New Directions in the History of the Jews in the Polish Lands (İngilizce). Academic Studies Press. s. 443. doi:10.1515/9788394914912-039. ISBN 978-83-949149-1-2. It was such an efficient operation that on the territories controlled by the Third Reich at most only 2 percent of Polish Jews survived.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]