Hakikat

Hakikat Kapısı ile karıştırılmamalıdır.

Başlığın diğer anlamları için Doğruluk (felsefe) sayfasına bakınız.

Hakikât İslâmiyet'in mistik kollarından biri olan Sufilik'teki bir mertebenin adıdır.

Tasavvufta "Hakikāt"

Tasavvufta "Hakikāt" Allah ile insan arasında oluşan muhabbet neticesinde ve ancak bir tarikata girdikten sonra elde edinilen bilgi olarak tanımlanır.

Tasavvufta "Dört Mertebe"

Ana maddeler: Horasan Melametîliği, Dört Kapı Kırk Makam, Marifetullah, Tarikât ve Şeriat

Sufilikte bu mertebeler yükseliş sırasıyla aşağıdaki gibi sıralanırlar:

1. Şeri'at mertebesi,
2. Tarikat mertebesi,
3. Hakikāt mertebesi,
4. Mârifet mertebesi.

Tasavvufta "Hakikāt" mertebesinin yeri

Ana maddeler: Şeriat, Tarikat Kapısı, Hakikat Kapısı, Marifet Kapısı ve Marifetullah

Tasavvûfta "Hakikāt" mertebesi Marifetullah makāmına ulaşmadan evvelki üçüncü mertebe ya da durak olarak tanımlanmaktadır

Tasavvufta Marifetullah makāmına varmak için dört merhale kat'etmek gereklidir. Birinci Merhale şeriat olarak adlandırılır. İkinci Merhale Tarikât Kapısı'ndan geçilerek içine girilen "Tarikat" makāmıdır. Üçüncü Merhale Hakikāt Kapısı'ndan geçilerek erişilebien "Hakikāt" makâāı olarak tanımlanır. Son merhale olan ve sadece tasavvur edilebilen Gnostisizm ise ancak Mârifet Kapısı'ndan geçilerek erişilebilir ve Hakikāt'in tam merkezinde yer alır. İşte bu merkezde yer alan ve Dört merhalenin de Öz/Cevheri'ni teşkil eden mertebe "Mârifetullâh"(İrfân/Gnosis) makâmıdır.

Ayrıca bakınız: Nakşibendîlik, Yesevîlik, Alevîlik, Bektaşîlik ve Mevlevîlik

Kaynakça

• Chittick, William C. 1992. Faith and Practice of Islam: Three Thirteenth Century Sufi Texts. Albany: State University of New York.
• Cousins, Ewert. 1987. Islamic Spirituality: Foundations. New York: The Crossroad Publishing Company.
• Encyclopædia Britannica, "Marifa", Encyclopædia Britannica, http://fulla.augustana.edu:2104/eb/article-9474614 29 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Goldziher, Ignaz. 1981. Introduction to Islamic Theology and Law. New Jersey: Princeton University Press.
• Morewedge, Parviz, ed. 1979. Islamic Philosophical Theology. Albany: State University of New York.
• Renard, John. 1996. Seven Doors to Islam: Spirituality and the Religious Life of Muslims. California: Reagants of the University of California.