Hampig Sasunyan
Hampig Sasunyan | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 20 Kasım 1963 Beyrut, Lübnan |
Hampig Sasunyan veya Harry M. Sassounian (Ermenice: Համբիկ Սասունյան) (d. 20 Kasım 1963, Beyrut), Türkiye'nin Los Angeles Başkonsolosu Kemal Arıkan'ı 28 Ocak 1982 tarihinde öldüren Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları üyesi suikastçı. Saldırı sonucunda ABD polisi tarafından tutuklandı ve 1984'te Kaliforniya mahkemesi tarafından "milliyetine göre kasten adam öldürme" suçundan müebbet hapis cezasına mahkûm edildi.[1][2]
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Hampig Sasunyan 20 Kasım 1963 tarihinde Lübnan'ın başkenti Beyrut'ta Violet ve Maroug'un oğlu olarak doğdu. 1977 yılında ebeveyni ve iki kardeşiyle (Levon ve Ara) birlikte Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etti ve Los Angeles'ın şehrinin Pasadena bölgesine yerleşti.[3]
Kemal Arıkan suikastı
[değiştir | kaynağı değiştir]Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları (ESAK) üyesi olan Hampig Sasunyan, Krikor Saliba ile birlikte 28 Ocak 1982 tarihinde, işe gitmek üzere yolda olan Türkiye'nin Los Angeles Başkonsolosu Kemal Arıkan'ı, aracı trafik ışıklarında durduğu sırada tabancayla vurarak öldürdü. Aynı gün tutuklanan Sasunyan, 18 Ocak 1984'te görülen dava sonucunda "afsız ömür boyu hapis" cezasına çarptırıldı. Kararın 15 Haziran 1984'te Sasunyan'a tebliğ edilmesiyle dava süreci tamamlandı. Diğer saldırgan Krikor Saliba'nın ise aynı yıl Lübnan'a kaçtığı ve iç savaşta öldüğü iddia edildi.
Dava sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]2002 yılında savcılar, Sassounian'ın suçunu kabul etmesi ve resmi olarak özür dilemesi karşılığında, davanın "ulusal köken" özel durumunu kaldırarak şartlı tahliyeye uygun hale getirmeyi kabul etti. Bunun üzerine Sasunyan "Kemal Arıkan cinayetine katıldım. Sırf siyasi amaçlara ulaşmak için yapılan terör taktiklerinin kullanılmasını reddediyorum. Arıkan ailesinin çektiği acıdan üzüntü duyuyorum."[4] şeklinde bir demeç verdi.
Kaliforniya Cezaevi Şartlı Tahliye Kurulu, 2006, 2010 ve 2013'te Sassounian'ın tahliye taleplerini reddetti.
Sasunyan'ın şartlı tahliye talebi 14 Aralık 2016 tarihinde Kaliforniya'da gerçekleşen duruşmada kabul edildi. Kararın Kaliforniya valisinin onayına bağlı olarak hayata geçeceği ve temyiz yolunun açık olduğu belirtildi. Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı ertesi gün yaptığı yazılı açıklamayla kararı kınadığını ve reddettiğini açıkladı.[5]
Sasunyan, 27 Aralık 2019'da verilen kararla şartlı tahliyeye uygun bulundu. 26 Mayıs 2020 tarihinde Kaliforniya eyaletinin Demokrat Partili valisi Gavin Newsom, Sasunyan'ın şartlı tahliyesine izin veren mahkeme kararını reddetti. Newsom yaptığı açıklamada, ”Kayıtlardaki kanıtları inceledim ve güvenli bir biçimde tahliye edilmeden önce Hampig Sasunyan'ın yapması gerekenler olduğunu düşünüyorum. Buna bağlı olarak, kendisinin salıverilmesi durumunda toplum için hala yüksek tehlike teşkil ettiği sonucuna vardım. Bu nedenle kendisinin şartlı tahliyesi ile ilgili kararı geri çeviriyorum,” ifadelerini kullandı.[6] 27 Mayıs 2020'de Türkiye Dışişleri Bakanlığı yaptığı yazılı açıklama ile Kaliforniya Valisinin almış olduğu kararı memnuniyetle karşıladığını belirterek ”Terörist Sasunyan'ın alçakça işlediği ve mahkumiyeti süresince hiçbir pişmanlık emaresi sergilemediği bu cinayet hastalıklı ve çarpık bir ideolojinin korkunç boyutlarını ortaya koyan bir suç olarak asla unutulmayacaktır,” ifadelerini kullandı.[7]
Şubat 2021'de Los Angeles Bölge Yüksek Mahkemesi, Sasunyan'ın şartlı tahliyeden yararlanmasının engellenmesinin hak ihlali olduğuna hükmederek adı geçenin salıverilmesinin önünü açan bir karar aldı.[8] Dışişleri Bakanı Antony Blinken şartlı tahliye kararından duyduğu hayal kırıklığını şöyle dile getirdi: "Bir diplomata saldırmak yalnızca belirli bir kişiye yönelik ağır bir suç değil, aynı zamanda diplomasinin kendisine de bir saldırıdır. Dünya çapında görev yapan ABD'li diplomatların güvenliğini sağlamak için, Diplomatlara suikast düzenleyenlerin mümkün olan en yüksek cezayı almalarını ve bu cezaları şartlı tahliye veya erken tahliye olmaksızın çekmelerini savunmak ABD'nin uzun süredir devam eden tutumu olmuştur."
29 Ekim 2021'de Ermeni Devrimci Federasyonu, Sasunyan'ın Erivan'a ulaştığını kamuoyuna duyurdu.[9]
14 Mayıs 2024'te Ermenistan'ın Azerbaycan'a 4 köyü vermesi nedeniyle düzenlenen protestolarda gözaltına alındığı duyuruldu.[10]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "PEOPLE v. SASSOUNIAN (1986) 182 CA3d 361". Continuing Education of the Bar (İngilizce). University of California, State Bar of California. 30 Mayıs 1986. 1 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Assassin Gets Life Term" (İngilizce). United Press International / New York Times. 16 Haziran 1984. 24 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Şimşir, Bilal (2000). Şehit Diplomatlarımız (1973-1994) (2015 bas.). Ankara: Bilgi Yayınevi. ISBN 975-494-924-7.
- ^ "Sassounian Gets Life With Parole for Assassination in Sentencing Deal". www.metnews.com. 19 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2024.
- ^ "No: 322, 15 Aralık 2016, Los Angeles Başkonsolosumuz Kemal Arıkan'ı öldüren terörist Hampig Sasunyan'ın Şartlı Tahliye Talebinin Kabul Edilmesi Hk". Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. 14 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017.
- ^ "Türk Elçiyi Öldüren Sasunyan'ın Tahliye Kararı Geri Çevrildi". Amerika'nın Sesi. 27 Mayıs 2020. 5 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020.
- ^ "No: 107, 27 Mayıs 2020, Los Angeles Başkonsolosumuz Kemal Arıkan'ın Şehit Olduğu Terör Saldırısından Hükümlü Terörist Hampig Sasunyan'ın Şartlı Tahliye Talebinin Reddedilmesi Hk". Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. 27 Mayıs 2020. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2020.
- ^ "Türkiye, şehit Los Angeles Başkonsolosu Arıkan'ın katili Sasunyan'ın salıverilmesi kararını şiddetle kınadı". Anadolu Ajansı. 11 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2021.
- ^ Admin (29 Ekim 2021). "BREAKING: HAMPIG SASSOUNIAN ARRIVES IN ARMENIA". ARF Western U.S.A. (İngilizce). 30 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2024.
- ^ "Armenia agrees to return 4 villages to Azerbaijan". POLITICO (İngilizce). 20 Nisan 2024. 22 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2024.