Kemal Arıkan suikastı
| Kemal Arıkan suikastı | |
|---|---|
| Bölge | Los Angeles, Kaliforniya, Amerika Birleşik Devletleri |
| Tarih | 28 Ocak 1982 |
| Hedef | Kemal Arıkan |
Saldırı türü | Silahlı saldırı, suikast |
| Silahlar | Tabanca (.357 Magnum)[1] |
| Ölü | 1 |
| İşleyen | Hampig Sasunyan, Krikor Saliba[1] |
| Örgüt(ler) | Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları[1] |
Kemal Arıkan suikastı, 28 Ocak 1982 tarihinde Türkiye'nin Los Angeles Başkonsolosu Kemal Arıkan'ın Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları üyesi Hampig Sasunyan ve Krikor Saliba tarafından uğradığı suikast sonucu öldürülmesi.[1]
Saldırı
[değiştir | kaynağı değiştir]Başkonsolos Kemal Arıkan, 28 Ocak 1982 sabah saat 09:40 civarında, işe gitmek üzere arabasına bindi. Koruması veya polisi yoktu ve Ford marka, 1975 model, beyaz arabasını kendisi kullanıyordu. Evinin 100 metre kadar ilerisindeki kavşakta durduğunda, pusuda bekleyen 19-20 yaşlarında iki kişi arabaya yaklaştı ve biri ön camdan, diğeri kapı penceresinden olmak üzere arabayı kurşun yağmuruna tuttu. Vücuduna 14 kurşun isabet eden Arıkan olay yerinde öldü. Katiller yakında bekleyen beyaz bir arabaya binerek uzaklaştılar.
Arıkan'ın koruma istemesine rağmen Los Angeles polisinin bunu gerçekleştirmediği ortaya çıktı. Suikastı Ermeni ESAK (JCAG‐ARA) örgütü üstlendi.
Sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]ABD Başkanı Ronald Reagan suikastı kınayan bir açıklama yaptı. Amerika Birleşik Devletleri Senatosu 11 Şubat 1982 tarihinde aldığı kararla saldırıyı kınadı ve faillerin adalet önüne çıkarılması çağrısı yaptı.
Arıkan'ın cenazesi 3 Şubat 1982'de Los Angeles'ta yapılan törenin ardından 4 Şubat'ta Ankara'ya ulaştı. 5 Şubat günü Ankara'da resmi tören yapıldı ve naaşı 6 Şubat'ta İstanbul'daki Aşiyan Mezarlığı'nda defnedildi.
Yargılama
[değiştir | kaynağı değiştir]Bir görgü tanığının katilleri takip ederek bindikleri arabanın plakasını alması üzerine, Los Angeles polisi cinayetin işlendiği gün dört kişiyi gözaltına aldı. Bunlardan ikisi, suikastın faillerinden Hampig Sasunyan ve kardeşi Ara Sasunyan idi. Hampig Sasunyan tutuklandı ve diğer üç kişi serbest bırakıldı.
Cinayette Sasunyan'la birlikte Krikor Saliba'nın da rol aldığı tespit edildi. Bunun üzerine Los Angeles polisi 11 Şubat 1982'de adını ve fotoğrafını basına dağıttı. Bu esnada Saliba önce Kanada'ya, oradan Fransa'ya, oradan da Lübnan'a gitti. Los Angeles Taşnak yayın organı Asbarez gazetesi, 5 Mart 1983 tarihli sayısında, Saliba'nın Lübnan İç Savaşı'nda Haziran 1982'de kaza kurşunuyla öldüğünü duyurdu. Suikasta ilişkin davanın 19 Ekim 1983 günü görülen duruşmasında Los Angeles Yüksek Mahkemesi Savcı Yardımcısı Lael Rubin, sanık Saliba'nın Beyrut'ta öldüğünü ailesinden duyduğunu fakat öldüğünü teyit edemeyeceğini söyledi. Bu yüzden Saliba mahkemeye çıkarılamadı ve bir daha kendisinden haber alınamadı.
Hazırlık aşaması ve ön duruşmalar sonrasında Sasunyan'ın Los Angeles Yüksek Mahkemesi'nde yargılanmasına 26 Ekim 1982'de başlandı. İki yıl süren davada Ermeni örgütler 500 bin dolar tutarında para toplayarak Sasunyan'ı savunmaları için avukatlar Paul J. Geragos, William M. Paparian ve Levon Kirakosian'ı tuttular. Dava kamu davası olduğu için hiç kimse Arıkan adına davaya müdahil olamadı.
Jüri seçimi 18 Ekim 1983 tarihinde tamamlandı. Sasunyan'ın tutuklu olduğu dönemde hücre arkadaşı olan Jeffrey Scott Busch adlı mahkûm, tanık olarak dinlendiği 2 Kasım 1983 tarihli duruşmada verdiği ifadede, Sasunyan'ın cinayeti kendisine ayrıntılı biçimde anlattığını söyledi ve kendisine anlatılanları aktardı. 4 Ocak 1984 tarihinde mahkeme jürisi, Sasunyan'ın "birinci derece cinayetten suçlu" olduğuna karar verdi. 18 Ocak 1984'te açıklanan son kararda ise Sasunyan'ın "afsız ömür boyu hapis" ("life imprisonment without parole") cezasına çarptırıldığı belirtildi. Kararın 15 Haziran 1984'te Sasunyan'a tebliğ edilmesiyle dava süreci tamamlandı.
Şartlı tahliye talebinde bulunan Sasunyan'ın talebi 14 Aralık 2016 tarihinde Kaliforniya'da gerçekleşen şartlı tahliye duruşmasında kabul edildi. Kararın Kaliforniya Valisinin onayına bağlı olarak hayata geçeceği ve temyize açık olduğu belirtildi. Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı ertesi gün yaptığı yazılı açıklamayla kararı kınadığını ve reddettiğini açıkladı.[2] Sasunyan, 27 Aralık 2019'da verilen kararla şartlı tahliyeye uygun bulundu.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d Tolga Tanış (7 Temmuz 2013). "Türk konsolosun katili hapisten yine çıkamadı". Hürriyet. 21 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016.
- ^ "No: 322, 15 Aralık 2016, Los Angeles Başkonsolosumuz Kemal Arıkan'ı öldüren terörist Hampig Sasunyan'ın Şartlı Tahliye Talebinin Kabul Edilmesi Hk". Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. 14 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017.
- Şimşir, Bilal (2000). Şehit Diplomatlarımız (1973-1994) (2015 bas.). Ankara: Bilgi Yayınevi. ISBN 975-494-924-7.
- "Şehit Edilen Diplomatlarımız/Görevlilerimiz ve Aile Bireyleri". T.C. Dışişleri Bakanlığı. 24 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2020.