Heybeliada
 | Bu maddedeki üslubun, ansiklopedik bir yazıdan beklenen resmî ve ciddi üsluba uygun olmadığı düşünülmektedir. |
 Heybeliada'nın Büyükada'dan bir görünümü | |
 | |
| Coğrafya | |
|---|---|
 | |
  Heybeli Ada | |
| Koordinatlar | 40°52′30″K 29°05′22″D / 40.87500°K 29.08944°D |
| Takımadası | Prens Adaları |
| Denizi | Marmara Denizi |
| Yüzölçümü | 2,34 km2 |
| Siyasi | |
| Adadaki ülke(ler) | |
| Bölge | Marmara Bölgesi |
| İl | İstanbul |
| İlçe | Adalar |
Heybeliada veya Halki (Yunanca: Χάλκη, romanize: Chalki), İstanbul'un güneyinde yer alan Prens Adaları'ndan biridir ve Adalar ilçesine bağlı beş mahalleden biri olarak idari yapı içinde yer almaktadır. Büyüklük bakımından Prens Adaları'nın en büyük ikinci adasıdır. Ada, idari olarak tek bir muhtarlık olan Heybeliada Mahallesi tarafından temsil edilmekte olup, mahalle sınırları ada sınırlarıyla örtüşmektedir.
Heybeliada'da; Heybeliada Deniz Lisesi, Bet Yaakov Sinagogu, Aya Triada Manastırı ve Heybeliada Sanatoryumu gibi önemli kültürel yapılar bulunmaktadır. Ada, en yüksek noktası 140 metreye ulaşan dört tepeden oluşmaktadır. Yaz ve kış aylarında İstanbul'un en yoğun nüfusuna sahip adalarından biri olup, ulaşım açısından da en hareketli bölgelerden biridir.[kaynak belirtilmeli][1]
Gezi yerleri
[değiştir | kaynağı değiştir]
İskeleye yakın konumda, Deniz Lisesi ve ona bağlı binalar durmaktadır. Bu binaların arasından geçilerek Çam Limanı tarafında, şu an faal olmayan sanatoryuma ulaşım sağlanabilmektedir.
Deniz Kuvvetlerine ait arazide iki önemli tarihî eser yer almaktadır:
Birincisi; Heybeliada'nın fethinden önce inşa edilmiş son Bizans Kilisesi olan Kamariotissa'dır. Kilisenin son İmparatoriçe Maria Komnini tarafından yaptırıldığı düşünülmektedir. İstanbul'un Fatih ilçesinde bulunan Aya Maria Kilisesi dışında, dört yapraklı yonca modeline göre yapılmış tek kilisedir. Ayrıca, Çam Limanı'nın batı ucunda yer alan Aya Yorgi (Ayios Yeorgios) Manastırı ile Tarik-i Dünya Manastırı da bu bölgede bulunmaktadır.
İkinci tarihi kalıntı, İngiltere Kraliçesi I. Elizabeth'in elçisi Edward Barton'a ait mezar taşıdır. Üzerinde imlâ yanlışları bulunan Latince bir kitabe ve Barton'ın aile arması bulunmaktadır.
Heybeliada'da yer alan büyük Rum Kilisesi Aya Nikola (Ayios Nikolaos), bölgeye adını veren değirmen kalıntılarıyla birlikte günümüzde de ayaktadır.
Fazla tarihî yapının bulunmadığı diğer tepede, geçmişi Bizans İmparatorluğuna kadar uzanan Ayia Manastırı (Trias Manastırı) ve Rum Ortodoks Ruhban Okulu vardır. Heybeliada, İstanbul'un fethinden sonra; zaman içinde, Rum nüfusunun başlıca dini eğitim merkezi olmuştur. (Dünyevi eğitim İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi'nde verilmeye devam etti). Din adamı adayları Yunanistan'dan ve Rumların bulunduğu yerlerden buraya eğitim görmeye gelmekteydi. 1970'lerde Türk hükûmetiyle Rum Ortodoks Patrikhanesi arasındaki bazı anlaşmazlıklardan ötürü buradaki eğitim faaliyetlerine son verilmiştir.
Ortodoks Rum dini kurumlarının yanı sıra, 1940'larda inşa edilmiş Beth Yaakov Sinagogu da Heybeliada'da yer almaktadır.
Adanın kuzey kıyısında, Hidiv ailesinden Sait Halim'in kardeşi Abbas Halim Paşa'ya ait konak günümüzde de varlığını sürdürmektedir.
Heybeliada aynı zamanda İsmet İnönü'nün evine de ev sahipliği yapmaktadır. İnönü ailesi, 1924 yılında Heybeliada'ya taşınmış ve İsmet İnönü'nün vefatına kadar burada ikamet etmiştir. Günümüzde bu ev, müze olarak hizmet vermektedir.[2]
Ulaşım
[değiştir | kaynağı değiştir]Heybeliada'ya İstanbul Şehir Hatları, Mavi Marmara, Prenstur, Dentur ve Turyol firmaları düzenli olarak sefer düzenlemektedir. Bostancı'dan kalkan motorlar yaklaşık 25 dakikada adaya varırken, Kabataş'tan kalkan vapurlar yaklaşık 1 saat 10 dakika, Kartal'dan kalkan motorlar ise yaklaşık 30 dakikada adaya varmaktadır. Heybeliada'ya sefer yapan firmalar genelde yaz ve kış olarak 2 tarife kullanmaktadır. Bu seferlerin sıklığı da hafta içi ve hafta sonu değişmektedir. İlgili seferler tarifeler kullanılarak takip edilebilmektedir. İstanbul Deniz Otobüsleri (İDO) özelleştirilme sonrasında haksız rekabetten dolayı iç hat seferlerini durdurma kararı almıştır.[3][4] Günümüzde adada ulaşım bisiklet ve elektrikli araçlar ile sağlanır.[5] Bundan önceki dönemlerde ise faytonlar ile sağlanmaktaydı.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Heybeli Ada". 29 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2024.
- ^ "İsmet İnönü Vakfı". www.ismetinonu.org.tr. 20 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2016.
- ^ "sendika.org, İç hat seferlerini iptal eden İDO, sorumlu olarak AKP'yi işaret etti, fatura halka kesildi. 19 Kasım 2018". 5 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2022.
- ^ "evrensel.net, İDO'dan 'iptal' açıklaması. 19 Kasım 2018". 5 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2022.
- ^ "Adalar'da elektrikli araç dönemi başladı". Diken. 30 Temmuz 2020. 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2020.
- ^ "İBB önündeki "Yaşam Nöbeti" kazandı: Adalar'daki atlı faytonlar kaldırılıyor". Evrensel. 17 Ocak 2020. 22 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2020.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Heybeliada ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
OpenStreetMap'te Heybeliada ile ilgili coğrafi veriler
| Otorite kontrolü |
|
|---|