Hidrojen bromür
| |||
| |||
| Adlandırmalar | |||
|---|---|---|---|
Hidrojen Bromür | |||
| Tanımlayıcılar | |||
| ChEBI | |||
| ECHA InfoCard | 100.030.090 | ||
PubChem CID
|
|||
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
|
|||
| Özellikler | |||
| Molekül formülü | HBr | ||
| Molekül kütlesi | 80.91 g/mol | ||
| Görünüm | Renksiz Gaz | ||
| Yoğunluk | 3.6452 kg/m3 | ||
| Erime noktası | −86.9 °C (−124.4 °F) | ||
| Kaynama noktası | −66.8 °C (−88.2 °F) | ||
| Çözünürlük (su içinde) | 204 g/100 mL (15 °C) 193 g/100 mL (20 °C) | ||
| Çözünürlük | Alkol içinde çözünebilir | ||
| Buhar basıncı | 2.308 MPa (21 °C'de) | ||
| Asitlik (pKa) | -8.8 | ||
| Baziklik (pKb) | ~23 | ||
| Termokimya | |||
Isı sığası (C)
|
350.7 mJ/(K·g) | ||
Standart molar entropi (S⦵298)
|
198.696–198.704 J/(K·mol) | ||
| Tehlikeler | |||
| İş sağlığı ve güvenliği (OHS/OSH): | |||
| Ana tehlikeler | Aşındırıcı | ||
| NFPA 704 (yangın karosu) |
|||
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
| |||
| Bilgi kutusu kaynakları | |||
Hidrojen bromür, HBr formülüne sahip iki atomlu moleküldür. Renksiz bir bileşik ve bir hidrojen halojenürdür. Hidrobromik asit, su içinde bir HBr çözeltisidir. Hem HBr'nin susuz hem de sulu çözeltileri, bromür bileşiklerinin hazırlanmasında ortak reaktiflerdir.
HBr suda çok çözünür, oda sıcaklığında ağırlıkça % 68.85 HBr'de doymuş hidrobromik asit çözeltisi oluşturur. Kütlece % 47.6 HBr olan sulu çözeltiler, 124.3 °C'de kaynayan, kaynamış bir azeotrop karışımı oluşturur. Daha az kaynamış konsantre çözeltiler, sürekli kaynamış karışım bileşimine ulaşılıncaya kadar H2O açığa çıkarır.
Endüstriyel üretim
[değiştir | kaynağı değiştir]Hidrojen bromür (hidrobromik asit ile birlikte), hidrojen ve bromun 200 ila 400 °C arasındaki sıcaklıklarda birleştirilmesiyle üretilir. Reaksiyon tipik olarak platin veya asbest ile katalize edilir.[1][2]
Laboratuvar sentezi
[değiştir | kaynağı değiştir]HBr, çeşitli yöntemlerle sentezlenebilir. Laboratuvarda bir sodyum bromür veya potasyum bromür çözeltisinin fosforik asit veya sülfürik asitle damıtılmasıyla hazırlanabilir;[3]
- KBr + H2SO4 → KHSO4 + HBr
Konsantre sülfürik asit daha az etkilidir, çünkü HBr'yi broma okside eder:
2 HBr + H2SO4 → Br2 + SO2 + 2 H2O
Asit şu şekilde hazırlanabilir:
2 Br2 + S + 2 H2O → 4 HBr + SO2
- tetralinin bromlanması:
C10H12 + 4 Br2 → C10H8Br4 + 4 HBr
- fosfor asidi ile bromun azalması:[1]
Br2 + H3PO3 + H2O → H3PO4 + 2 HBr
Susuz hidrojen bromür, geri akıştaki ksilende trifenilfosfonyum bromürün termolizi ile küçük bir ölçekte de üretilebilir.[4]
Yukarıdaki yöntemlerle hazırlanan hidrojen bromür, Br2 ile kontamine edilebilir; bu, gazın oda sıcaklığında bir fenol çözeltisinden, tetraklorometan veya başka uygun bir çözücü içinde oda sıcaklığında (2,4,6-tribromofenol üretilmesi ve daha fazla HBr üretilmesiyle) veya yüksek sıcaklıkta bakır sargılar veya bakır gazlı bez aracılığıyla.[2]
Güvenlik
[değiştir | kaynağı değiştir]HBr oldukça aşındırıcıdır ve solunması tahriş edicidir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Greenwood, N. N.; Earnshaw, A. Chemistry of the Elements; Butterworth-Heineman: Oxford, Great Britain; 1997; pp. 809–812.
- ^ a b Ruhoff, J. R.; Burnett, R. E.; Reid, E. E. "Hydrogen Bromide (Anhydrous)" 11 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Organic Syntheses, Vol. 15, p. 35 (Coll. Vol. 2, p. 338).
- ^ a b M. Schmeisser "Chlorine, Bromine, Iodine" in Handbook of Preparative Inorganic Chemistry, 2nd Ed. Edited by G. Brauer, Academic Press, 1963, NY. Vol. 1. p. 282.
- ^ Hercouet, A.; LeCorre, M. (1988) Triphenylphosphonium bromide: A convenient and quantitative source of gaseous hydrogen bromide. Synthesis, 157–158.