James Tobin
 | Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Eylül 2015) |
James Tobin | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 5 Mart 1918 Champaign, Illinois, ABD |
| Ölüm | 11 Mart 2002 (84 yaşında) New Haven, Connecticut, ABD |
| Milliyet | ABD |
| Mezun olduğu okul(lar) | Harvard Üniversitesi |
| Ödüller | John Bates Clark Madalyasi (1955) Nobel Ekonomi Ödülü (1981) |
| Kariyeri | |
| Dalı | Makroiktisat |
| Çalıştığı kurumlar | Harvard Üniversitesi, Yale Üniversitesi |
| Etkilendikleri | Keynes · Schumpeter · Hansen · Haberler · Slichter · Harris · Mason · Chamberlin · Leontief |
| Etkiledikleri | Samuelson · Metzler · Galbraith · Bergson · Musgrave · Goodwin · Krugman |
James Tobin (d. 5 Mart 1918, Champaign - ö. 11 Mart 2002, New Haven), Amerikalı iktisatçı.
Yaşamı boyunca Beyaz Saray Ekonomik Danışmanlar Konseyi ve Federal Rezerv Sistemi Yönetim Kurulunda (Council of Economic Advisors and the Board of Governors of the Federal Reserve System) hizmet etmiş ve Harvard ve Yale Üniversitesi'nde ders vermiştir. Tobin, Keynesyen ekonomik düşünceyi geliştirmiş ve ekonomik durgunluğa atlatmak için devlet müdahalesinin gerekliliğini savunmuştur. Tobin'in akademik çalışmaları yatırımlar, parasalcılık, finansal politikalar ve mali piyasalar alanlarında öncülük eden makalelerden oluşur. Tobin, “Tobit Model” olarak ünlenmiş “gizli (gözlemlenemeyen) içsel değişkenlerin varlığı” nı açıkladığı ekonometrik modeli üretmiştir. Tobin 1981 yılında Nobel Ekonomi Ödülünü almıştır.
Tobin ayrıca “Tobin Vergisi” olarak bilinen kambiyo işlemleri vergisini üretmiş ve önermiştir. Tobin bu vergiyi tehlikeli ve verimsizlik olarak gördüğü uluslararası para piyasalarındaki spekülasyonu azaltmak için tasarlanmıştır.[1][2]
Yaşamı ve kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Tobin 5 Mart 1918'de İllinois'te doğdu. Babası İllinois Üniversitesi'nde çalışan bir gazeteciydi. Annesi ise bir sosyal çalışmacıydı. İlköğrenimini üniversitelinin kampüsünde bulunan University Laboratory High School of Urbana'da tamamladı. 1935'te babasının tavsiyesi üzerine Harvard Üniversitesi giriş sınavına katıldı. Sınav için hiçbir özel hazırlığı olmamasına rağmen sınavı geçti ve üniversite tarafından ulusal burslu olarak kabul edildi. Burada; Joseph Schumpeter, Alvin Hansen, Gottfried Haberler, Sumner Slichter, Seymour Harris, Edward Mason, Edward Chamberlin, John Kenneth Galbraith ve Wassily Leontief gibi pek çok isimle tanışacaktı. Çalışmaları sırasında ilk kez Keynes'in 1936'da yayınlanan İstihdam Faiz Ve Paranın Genel Teorisi çalışmasını inceledi. Tobin 1939'da Keynes'in kritik bir incelemesi olan iradi olmayan işsizlik durumunda dengenin varlığının mekanizması (mechanism for introducing equilibrium "involuntary" unemployment) çalışması ile ilgili bitirme tezini vererek okul birincisi olarak mezun oldu. 1941 yılında yayınlanan ilk makalesi de bu bitirme tezi ile ilgilidir.
Tobin 1940'ta yüksek lisans derecesini alır almaz doktora öğrenimine başlamıştır. Paul Samuelson, Lloyd Metzler, Abram Bergson, Richard Musgrave ve Richard M. Goodwin Tobin'in aynı dönemde birlikte doktora yaptığı arkadaşlarıdır. 1941'de Washington DC'de Fiyat Kontrol Yönetimi ve Sivil İkmal Ofisi (Office of Price Administration and Civilian Supply) ve Savaş Yönetim Kurulunda (The War Production Board) çalışmak için doktora öğrenimine ara verdi. Sonraki yıl ABD İkinci Dünya Savaşına girince Birleşik Devletler Donanması'nda askere alındı ve savaş boyunca bir Destroyerde subay olarak görev yaptı. Savaş sona erince Harvard'a döndü ve doktora öğrenimine devam etti ve Joseph Schumpeter'in danışmanlığında yazdığı harcama fonksiyonlarıyla ilgili bitirme tezi ile doktora unvanını aldı.
1950'de Tobin, kariyerinin geri kalan kısmını geçireceği Yale Üniversitesi'nde göreve başladı. Yale'de göreve başlar başlamaz bir ekonomik araştırmalar kuruluşu olan Cowles Foundation'a katıldı ve 1951 ila 61 ve 1964 ila 65 yılları arasında ise bu kurulunun başkanı olarak görev yaptı. Araştırmalarının temeli parasalcı bir yaklaşımla birlikte Keynesyen ekonomiyi geliştirmek ve desteklemekti. 1957'de Yale'de ekonomi profesörü olarak atandı.
Öğretmenliği ve araştırmalarının yanında Tobin, kamusal yaşam ile de iç içeydi. Güncel ekonomik sorunlar hakkında yazılar yazıyor, ekonomi uzmanı ve politika danışmanı olarak hizmet veriyordu. 1961 ve 62 yılları boyunca Walter Heller başkanlığında görev yapan John F. Kennedy'nin Ekonomi Danışmanlar Kurulunda (Council of Economic Advisors ) hizmet etti. Kennedy yönetiminde yürütülen ekonomi politikalarının dizayn edilmesinde Arthur Okun, Robert Solow and Kenneth Arrow ile işbirliği içinde hizmet etti. Ayrıca Tobin Federal Rezerv Sistemi Yöneticileri Akademik Danışmanlar Kurulunda (Board of Governors of Federal Reserve System Academic Consultants) Maliye Bakanlığı Danışmanı olarak da hizmet etti.
1988'de Tobin resmi olarak Yale'den emekli oldu ancak Profesör Emeritus (memuriyet unvanını koruyan emekli profesör, fahri profesör) olarak ders vermeye ve yazı yazmaya devam etti. 11 Mart 2002'de Connecticut'da öldü.[3][4]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Staff, Investopedia. "James Tobin". Investopedia (İngilizce). 5 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2021.
- ^ "James Tobin". Econlib (İngilizce). 20 Nisan 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2021.
- ^ "James Tobin | American economist". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 8 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2021.
- ^ "The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1981". NobelPrize.org (İngilizce). 24 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2021.