Johann Radon
Johann Radon | |
|---|---|
 y. 1920'de Radon | |
| Doğum | 16 Aralık 1887 Děčín, Bohemya, Avusturya-Macaristan |
| Ölüm | 25 Mayıs 1956 (68 yaşında) Viyana, Avusturya |
| Defin yeri | Döbling mezarlığı, Viyana |
| Milliyet | Avusturyalı |
| Mezun olduğu okul(lar) | Viyana Üniversitesi, Avusturya |
| Tanınma nedeni | Radon-Hurwitz sayısı Radon–Nikodym teoremi Radon-Riesz özelliği Radon ölçüsü Radon teoremi Radon dönüşümü |
| Evlilik | Maria Rigele (e. 1916) |
| Kariyeri | |
| Dalı | Matematik |
| Çalıştığı kurumlar | Viyana Üniversitesi Hamburg Üniversitesi Greifswald Üniversitesi Erlangen Üniversitesi Breslau (bugün Wrocław Üniversitesi, Polonya) |
| Doktora danışmanı | Gustav Ritter von Escherich |
| İmza | |
 | |
Johann Karl August Radon ([ˈʁaːdɔn] ; 16 Aralık 1887 - 25 Mayıs 1956) Avusturyalı matematikçi. 1910'da Viyana Üniversitesi'nde bitirdiği doktora tezi varyasyonlar hesabı üzerineydi.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Radon,[1] Avusturya-Macaristan'ın Bohemya eyaletinin Tetschen kentinde (şimdiki adıyla Děčín, Çekya) doğdu. Doktora derecesini 1910 yılında Viyana Üniversitesi'nden aldı. 1910/11 kış dönemini Göttingen Üniversitesi'nde geçirdi, ardından Brno'daki Alman Teknik Üniversitesi'nde ve 1912'den 1919'a kadar Viyana Teknik Üniversitesi'nde asistanlık yaptı. 1913/14'te Viyana Üniversitesi'nde habilitasyon sınavını geçti. Miyopluğu nedeniyle savaş zamanında askere alınmaktan muaf tutuldu.
1919'da yeni kurulan Hamburg Üniversitesi'nde extraordinarius (dışarıdan atanmış) profesör oldu; 1922'de Greifswald Üniversitesi'nde ve 1925'te Erlangen Üniversitesi'nde ordinaryüs profesör oldu. Daha sonra, 1928'den 1945'e kadar Breslau Üniversitesi'nde ordinarius oldu.
Innsbruck Üniversitesi'nde kısa bir süre kaldıktan sonra, 1 Ekim 1946'da Viyana Üniversitesi Matematik Enstitüsü'nde Ordinarius oldu. 1954/55'te Viyana Üniversitesi'nin rektörü oldu.
Radon, 1939'da, Avusturya Bilimler Akademisi'nin muhabir üyesi ve 1947'de üyesi oldu. 1952'den 1956'ya kadar bu akademinin Matematik ve Bilim Sınıfı Sekreteriydi. 1948'den 1950'ye kadar Avusturya Matematik Derneği'nin başkanıydı.
Johann Radon, 1916'da bir ortaokul öğretmeni olan Maria Rigele ile evlendi. Genç veya çok genç yaşta ölen üç oğulları oldu. 1924'te doğan kızları Brigitte, Innsbruck Üniversitesi'nde matematik alanında doktora yaptı ve 1950'de Avusturyalı matematikçi Erich Bukovics ile evlendi. Brigitte Radon-Bukovics halen Viyana'da yaşıyor.
Curt C. Christian'ın 1987'de Viyana Üniversitesi'nde pirinç büstünün açılışında tanımladığı gibi Radon, dost canlısı, iyi huylu, öğrenciler ve meslektaşları tarafından çok saygı duyulan, asil bir kişilikti. Sessiz bir bilgin izlenimi veriyordu ama aynı zamanda sosyaldi ve kutlama yapmaya istekliydi. Müziği severdi ve evde arkadaşlarıyla müzik çalardı, kendisi de mükemmel bir keman sanatçısı ve iyi bir şarkıcıydı. Klasik edebiyata olan sevgisi tüm hayatı boyunca sürdü.
2003 yılında Avusturya Bilimler Akademisi, Johann Radon'un adını taşıyan Hesaplamalı ve Uygulamalı Matematik Enstitüsü'nü kurdu.
Başarıları
[değiştir | kaynağı değiştir]Radon, aşağıdakiler de dahil olmak üzere bilime birçok kalıcı katkısıyla bilinmektedir:
- Radon-Nikodym teoremindeki rolü;
- Radon ölçüsü kavramı;
- Radon dönüşümünün tomografideki 3 boyutlu tarayıcalar için uygulanması
- Radon teoremi,
- Radon-Hurwitz sayıları
- Muhtemelen Radon-Riesz özelliğini kullanan ilk kişidir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Brigitte Bukovics: Biography of Johann Radon, in: 75 Years of Radon Transform, S. Gindikin and P. Michor, eds., International Press Incorporated (1994), pp. 13–18, 1-57146-008-X
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
