Kara Ali Bey
Kara Ali Bey ya da Emir Ali Bey, Türk asker ve denizci.
Osmanlı Devleti'nin kuruluş yıllarında Osman Gazi ile birlikte Bizans’a karşı mücadele etmiş; Orhan Gazi devrinin önemli devlet adamları arasında yer almıştır. Kara Mürsel Bey'den sonra devletin ikinci kaptan-ı deryasıdır. Osmanlı Devleti kuruluş döneminin ünlü devlet adamlarından Kara Timurtaş Paşa'nın babasıdır.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Osmanlı Devleti'nin kurucusu Osman Gazi'nin yakın silah arkadaşı Aykut Alp'in oğludur. Kahramanlıkları sebebiyle "Kara" ünvanını almıştır.[1] 1303 yılında kendisine verilen bir askerî birlikle Abulyont (Uluabat) Gölü üzerindeki Alyos Adas'nı zaptetti. Burada görevli bulunan papaz ailesiyle birlikte Osman Bey’e geldi. Osman Bey onu papazın kızı ile nikahladı.
Kara Ali Bey, Tekfurpınarı beldesini de Osmanlı topraklarına kattı.[2] Osmanlı Devleti ve Bizans İmparatorluğu arasındaki ilk savaş olan ve Kite (Ürünlü) Kalesi'nin fethi ile sonuçlanan Koyunhisar (Bafeus) Muharebesi'ne babası ile birlikte katıldı. Orhan Gazi döneminin önemli devlet adamları arasına katıldı.[2] Kara Mürsel'in ölümü üzerine Orhan Gazi tarafından o zamanki adı "Emîr-ül-bahr" olan kaptan-ı deryalığa getirildi. Kendisine kısaca "Emîr Ali" denilmeye başlandı ve tarihe bu isimle geçti.
Karamürsel kayığı adı verilen süratli, uzun ve hafif teknelerle 1324 yılında Kalolimnoz adasına yöneldi. Burayı küçük Bizans garnizonundan alan Ali Bey böylece Osmanlılara Bizans gemilerini gözetleyen bir üs kazandırdı. Adanın ismi de Emir Ali Bey'e atıfla Emir Ali adası olarak adlandırıldı.[3] Bu isim zamanla "İmralı" halini aldı. İmralı'nın da ele geçirilmesiyle Osmanlılar kuşatma altındaki Bursa çevresindeki ablukayı daha da sıkılaştırmış oldular ve bu önemli Doğu Roma kenti 1326'da Osmanlıların eline geçti.[4]
Marmara Bölgesinin en önemli sanayi ve ticaret merkezlerinden biri olan Gemlik'i 1333'te kimi kaynaklara göre Kara Ali Bey, gerçekleştirmiştir. Kimi kaynaklarda Gemlik'in fethinin Kara Ali Bey'in oğlu Kara Timurtaş Paşa ile Akça Koca'nın gerçekleştirdiği yazar.
Kara Ali Bey, 1356'da Gelibolu Kalesi'nin fethi için yapılan kanlı muharebede denizden yapılan harekâta katıldı ve Kale kapısında öldü. Umurbey köyündeki "Ali Baba" yatırının onun mezarı olduğu söylenir
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Kara Ali (Emir Ali)". Islamilimleri.com.
- ^ a b Apak, Adem (2002). "Osmanlı Devleti'nin Kuruluş Döneminde Bursalı Bir Vezir Ailesi: Kara Timurtaşoğulları". Marife Dini Araştırmalar Dergisi. 19 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "1299–1520 Yılları Arası Osmanlı Denizciliği", Turgut Kılıç, Marmara Üniversitesi, s.5
- ^ "The Oxford Encyclopaedia of Medieval Warfare and Military Technology", Clifford Rogers, Oxford University Press (2010), s. 261
| Askerî görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Kara Mürsel Bey |
Kaptan-ı Derya 1337 - 1356 |
Sonra gelen: Yusuf Bey |