Kast (hukuk)
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Temmuz 2024) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
| Makale serilerinden |
 |
Kast, ceza hukukunda failin gerçekleştirdiği hareketi ve bunun sonuçlarını bilmesi ve istemesidir.
Kastın öğeleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Kast, bilme ve isteme olmak üzere iki ana öğeden oluşur. Bilme ifadesinden anlaşılan, suç tipinde tanımlanan unsurların fail tarafından fiilin işlendiği sırada biliniyor olmasıdır. Mesela, hırsızlık suçunda kastın mevcut olması için failin alıp götürdüğü malın başkasına ait olduğunu bilmesi gerekir. Eğer fail kendisine ait olduğunu zannettiği bir malı alıp götürmüşse, hırsızlık kastı ile hareket etmediğinden bu suç tipiyle cezalandırılamaz.
İsteme öğesinin mevcut olması için suç tipinde yer alan unsurların istenmiş olması gerekmektedir. Bu öğe de kendi içinde, amaç, doğrudan kast ve olası kast olmak üzere üç gruba ayrılmaktadır. İsteme, cezalandırılmayan veya daha az ceza verilen taksirli hareketin kasten hareketten ayrılması için önem taşımaktadır.
Olası kast
[değiştir | kaynağı değiştir]Olası kast, failin, kanunda suç olarak tanımlanan sonucun gerçekleşmesini öngörmesi fakat bu öngördüğü sonucun gerçekleşip gerçekleşmemesini umursamaması durumunda gerçekleşmektedir. Örneğin iki gündür uyumamış bir kamyon şoförünün, bir yerleşim yerindeki caddeye 180 km hızla girmesi durumunda ilgili yerleşim yerinde bir kaza gerçekleşir ve ölenler veya yaralananlar olursa, şoförün bu ölme ve yaralanma sonucunun gerçekleşeceğini öngörmüş fakat bunu umursamamış olduğu kabul edilir. Bu durumda olası kast (ya da muhtemel kast) vardır. Olası kastta fail sonucun gerçekleşmemesi isteğini taşımamaktadır, dolayısıyla sonucun gerçekleşmesine rıza göstermektedir. Başka bir örnekte, fail Ankara'nın merkezi yerlerinden Kızılay'da bir bomba yerleştirip, bu bombayla tedirginlik yaratma kastında olması fakat "Bombadan insanların ölmesi amacını taşımıyorum ama ölürlerse ölsünler" niyetini taşıması durumunda, fail olası kast sahibidir.
Bilinçli taksir
[değiştir | kaynağı değiştir]Kişi bir neticenin meydana gelmesini öngörmüş fakat, bunun gerçekleşmesini istememişse burada bilinçli taksir söz konusudur. Olası kasttan farkı, kişide neticenin gerçekleşmemesi isteğinin olmasıdır. Olası kastta ise neticenin gerçekleşmemesi isteği yoktur.
