Kretopolis Muharebesi
| Kretopolis Muharebesi (Kretopolis) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Diadokhoi Savaşları'nın bir parçası | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
| Perdikkas Karşıtı Koalisyon | Perdikkas Koalisyonu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Antigonos |
Alketas Attalos (esir) Polemon (esir) Dokimos (esir) Philotas (esir) | ||||||
| Güçler | |||||||
|
40,000 piyade 7,000 süvari 30 fil | 20,000 | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Çok az | Az | ||||||
Kretopolis Muharebesi, Büyük İskender'in halefleri arasındaki savaşlarda (bkz. Diadohoi) general Antigonus Monopthalmus ile Perdikkas fraksiyonunun kalıntıları arasında gerçekleşen bir savaştı. MÖ 319'da Pisidya'daki (Batı Anadolu) Kretopolis (Cretopolis; Grekçe: Κρητόπολις / Κρητῶν πόλις) yakınlarında yapıldı ve o yılki ikinci Antigonos zaferi olarak sonuçlandı.
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]Büyük İskender'in MÖ 323'te ölümünden sonra, generalleri hemen devasa imparatorluğu üzerinde hak iddiasıyla kavga etmeye başladılar. Kısa süre sonra, bu kavganın tarafları, İskender'in geniş İmparatorluğu'nun bir kısmını talep etmeye çalışırken açık savaşa girerler. En yetenekli halef generallerden (Diadoklar) biri olan ve zamanında bir kuşatmada kaybettiği bir gözü nedeniyle "tek gözlü" lakabıyla anılan Antigonus Monopthalmus'tu. İmparatorluğun ikinci taksimi olan MÖ 321'deki Triparadisos Bölünmesi'nden sonra, İmparatorluğun yeni naibi olan Antipatros, Antigonos'u Asya'nın strategosu olarak atar ve onu Perdikkas fraksiyonunun kalıntılarını avlamak ve temizlemekle görevlendirir. Antigonos, Kraliyet Ordusu'nun komutasını ele alır ve Antipatros'un Avrupa ordusundan gelen daha güvenilir birliklerle takviye ettikten sonra, Küçük Asya'daki düşmanlarına karşı yürür.[1] İlk olarak, Orkynia Savaşı'nda yendiği Eumenes'e karşı Kapadokya'ya ilerler. Eumenes, direnir ancak yenilince ve Antigonos'un onu kuşattığı Nora kalesine kaçar.[2]
Başlangıç
[değiştir | kaynağı değiştir]Antigonos, Nora kuşatmasını daha alt rütbede bir komutana devrederek[3] Pisidya'da Kretopolis adlı bir kasaba yakınlarında bir araya gelerek toplanan Perdikkas taraftarlarına karşı yürür. Alketas (Perdikkas'ın kardeşi), Attalos (Perdikkas'ın kayınbiraderi), Polemon (Attalos'un kardeşi) ve Dokimos, güçlerini Cretopolis yakınlarındaki bir geçitte[4] toplamışlardı. Antigonos sürpriz unsurunu kullanmaya karar verir ve ordusunu yedi gün içinde (yaklaşık 300 mil (480 km) yol katederek) Cretopolis'e yürütür.[5] Böylece Antigonos, düşmanlarını tamamen şaşırtır: Antigonos'un yakında olduğuna dair aldıkları ilk uyarı, yaklaşan fillerinin borazan sesleri olur.[4] Antigonos, Alketas'ın pozisyonuna hakim duran birkaç tepeyi işgal eder.[5]
Mücadele
[değiştir | kaynağı değiştir]Antigonos ordusu 40.000 piyade, 7.000 süvari ve 30 filden oluşuyordu ve 20.000 kişilik Perdikkas ordusundan sayıca oldukça üstündü.[6] Perdikkas taraftarları hazırlıksız yakalanırlar, geçit boyunca ön cepheden ve geçide bakan tepelerden yan taraftan bir saldırıyla karşı karşıya kalırlar. Attalos ve Dokimos'u falanksı kurmakla görevlendiren Alketas, süvarileri ve peltastları alarak Antigonus'un tepedeki birliklerine saldırır ve onları yerinden çıkarmaya çalışır.[7] Tepedeki çatışma sırasında Antigonos, 6.000 süvariyle geçide saldırır ve Alketas'ı kanattan yakalar. Bunun üzerine Alketas tepeden geri püskürtülür ve adamlarının çoğunu kaybederek zar zor falanksa geri döner.[8] Ne yazık ki Perdikkaslılar falankslarını kurmak için yeterli zamana sahip değildiler ve Antigonos'un süvari saldırısıyla karşı karşıya kalan adamları teslim olurlar.[9]
Sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]Alketas, kendisine özellikle sadık olan Pisidyalı bir muhafız grubuyla kaçmayı başarır ve neredeyse ele geçirilemez Termessos şehrine gider. Burada, şehir halkının Antigonos'tan gelen tehditler üzerine kendisini Antigonos'a teslim etmeyi planladığını duyduğunda ise intihar eder. Arkadaşları Attalos, Polemon ve Dokimos, ordunun geri kalanıyla birlikte Antigonos tarafından ele geçirilir. Ordu yaklaşık 16.000 piyade ve 900 attan oluşuyordu.[10] Antigonos, artık Perdikkas fraksiyonunu yok ettiğini iddia edebilirdi, ancak ne yazık ki Kardiyalı Eumenes ona hala sorun çıkarmaya devam ediyordu (bkz: Diadohoilerin İkinci Savaşı).
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Richard A. Billows, Antigonos the one-eyed and the creation of the Hellenistic State, s.72.
- ^ Richard A. Billows, Antigonos the one-eyed and the creation of the Hellenistic State, s.77; Diodorus Siculus, Bibliotheca Historica XVIII 41, 1–3; Plutarch, Eumenes, 10,2–4.
- ^ Richard A. Billows, Antigonos the one-eyed and the creation of the Hellenistic State, s.77; Diodorus, Bibliotheca Historica XVIII 41, 5–7; Plutarch, Eumenes, 10,2–4.
- ^ a b Polyainos, strategemata IV 6,7.
- ^ a b Diodorus Siculus, Bibliotheca Historica XVIII 44,2.
- ^ Diodorus Siculus, Bibliotheca Historica XVIII 45,1.
- ^ Richard A. Billows, Antigonos the one-eyed and the creation of the Hellenistic State, s.79.
- ^ Diodorus Siculus, Bibliotheca Historica XVIII 44,4–5.
- ^ Diodorus Siculus, Bibliotheca Historica XVIII 45,2; Polyainos, Strategemata, IV 6.7.
- ^ Diodorus Siculus, Bibliotheca Historica XVIII 45,1–4.
Literatür
[değiştir | kaynağı değiştir]- Billows, Richard A. (1990). Antigonos the One-Eyed and the Creation of the Hellenistic State. Berkeley and Los Angeles, California: University of California Press. ISBN 0-520-20880-3.
- Diodorus Siculus (1954). The Library of History. Loeb Classical Library 390. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press. ISBN 978-0-674994294.