Kuzayca, Pazar
| Kuzayca | |
|---|---|
 | |
 Rize'nin konumu | |
  Kuzayca Kuzayca'nın Rize'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Rize |
| İlçe | Pazar |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[3] İhtiyar heyeti[3] |
| Rakım | 252 m |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 287 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0464 |
| İl plaka kodu | 53 |
| Posta kodu | 53340 |
Kuzayca, Rize ilinin Pazar ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Kuzayca köyünün eski adı Surmenati (სურმენათი) veya Surminati’dir.[4][5] 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesi ile 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Surmenat (سورمنات) olarak geçer.[6][7]
Surmenati köyünün bulunduğu Lazeti bölgesi, antik çağda Kolheti Krallığı'nın bir parçasıydı. Osmanlılar bu bölgeyi, Trabzon İmparatorluğu'nu 1461 yılında ortadan kaldırdıktan sonra, 1547 yılında tamamen ele geçirmiştir.[8]
Surmenati köyü, 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesine göre, Trabzon Vilayeti'nin Lazistan sancağının Atina kazasına bağlıydı. Köyün nüfusu, 17 hanede yaşayan 69 kişiden oluşuyordu. Köyde vergiye tabi hayvan varlığı olarak 33 koyun, 60 inek ve 10 öküz kaydedilmiştir.[9]
Nikolay Marr, 1910 yılında Lazistan’da gerçekleştirdiği araştırma gezisi notlarında köyün adını Surmenat şeklinde yazmıştır.[10] Surmenat köyü, Birinci Dünya Savaşı yıllarında Rus idaresi sınırları içinde kalmıştır. Gürcü dilbilimci İoseb Kipşidze, 1917 yılında Lazistan bölgesine yaptığı araştırma gezisinin notlarında Gürcüce Surmenati (სურმენათი) ve Rusça Surmenat (Сурменат) şeklinde not ettiği köyde 39 hanede 228 kişinin yaşadığını yazmıştır.[11]
Surmenat köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde, Rize vilayetinin Atina kazasının merkez nahiyesine bağlıydı.[7] 1935 genel nüfus sayımında “Surmanat” şeklinde yazılan köy, Artvin ve Rize vilayetlerinin birleştirilmesiyle kurulmuş olan Çoruh vilayetinin Pazar kazasının merkez nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 327 kişiden oluşuyordu.[12] Surmenati veya Surmenat Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında Kuzayca olarak değiştirilmiştir.[13] 1965 genel nüfus sayımında Kuzayca köyünün nüfusu 490 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 95 kişi okuma yazma biliyordu.[14]
1834 yılında köyün mescidi camiye dönüştürülmüştür.[15]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Köy; Rize il merkezine 25 km, Pazar ilçe merkezine 13 km uzaklıktadır.[16] Köyde Tapsihon Yol Üstü Ve Köyiçi Mevki, Omohale ve Piyastoni Mevki Mahalleleri bulunmaktadır.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2020 | 287[2] |
| 2019 | 298[2] |
| 2018 | 327[2] |
| 2017 | 267[2] |
| 2016 | 272[2] |
| 2015 | 277[2] |
| 2014 | 245[2] |
| 2013 | 293[2] |
| 2012 | 301[2] |
| 2011 | 305[2] |
| 2010 | 291[2] |
| 2009 | 282[2] |
| 2008 | 250[2] |
| 2007 | 259[2] |
| 2000 | 412[16] |
| 1990 | 547[16] |
| 1985 | 707[16] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Kuzayca, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 24 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o "Rize Pazar Kuzayca Nüfusu". Nufusune.com. 3 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ "İuri Siharulidze, Çaneti / Lazeti (ჭანეთი / ლაზეთი), II. cilt, Batum, 1979, s. 25". 16 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2025.
- ^ İrfan Aleksiva - İsmail Bucaklişi, Svacoxo - Laz Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2009, s. 117, ISBN 978-605-89094-0-3
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 370, ISBN 9789157871117.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 619.
- ^ ,,კოლხური (მეგრულ-ლაზური) ენა", (Hazırlayanlar) Rusudan Amirecibi-Mullen (editör), Nana Danelia, İnga Gundua, Tiflis, 2006, s. 22. 19 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 99940-61-43-7
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 371, ISBN 9789157871117.
- ^ Nikolay Marr, Lazistan'a Yolculuk (Çeviri: Yulva Muhurcişi), İstanbul, 2016, s. 70, ISBN 9786055753634.
- ^ "İoseb Kipşidze, "Çaneti'de Yolculuk" (ჭანეთში მოგზაურება), მოამბე / Bulletin, I. Cilt, Tiflis, 1937, s. 169". 26 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2025.
- ^ 1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 341.
- ^ Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 755.
- ^ "1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 527" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Mayıs 2025.
- ^ Hüseyin Saraç. "Atina Kazası". academia.edu. 25 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2022.
- ^ a b c d "Kuzayca Köyü". YerelNet.org.tr. 5 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020.