Tektaş, Pazar
| Tektaş | |
|---|---|
 | |
 Rize'nin konumu | |
  Tektaş Tektaş'ın Rize'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Rize |
| İlçe | Pazar |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[3] İhtiyar heyeti[3] |
| Rakım | 541 m |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 205 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0464 |
| Posta kodu | 53340 |
Tektaş, Rize ilinin Pazar ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Şendere köyünün eski adı Bogina’dır.[4] 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde ise Bogina veya Bokina (بوكنە) olarak geçer.[5]
Bogina veya Bokina köyünün bulunduğu Lazeti bölgesi, antik çağda Kolheti Krallığı'nın bir parçasıydı. Osmanlılar bu bölgeyi, Trabzon İmparatorluğu'nu 1461 yılında ortadan kaldırdıktan sonra, 1547 yılında tamamen ele geçirmiştir.[6]
Bogina veya Bokina köyü, 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde “Bakina” (باكنە) şeklinde geçer. Bu sırada köy, Trabzon Vilayeti'nin Lazistan sancağının Atina kazasına bağlıydı. Köyün nüfusu, 27 hanede yaşayan 150 kişiden oluşuyordu. Köyde vergiye tabi hayvan varlığı olarak 95 inek, 8 öküz ve 10 manda kaydedilmiştir.[7]
Nikolay Marr, 1910 yılında Lazistan'da gerçekleştirdiği araştırma gezisi notlarında Bogina şeklinde not ettiği köyde Hemşinlilerin yaşadığını belirtmiştir.[4] Haku köyü, Birinci Dünya Savaşı yıllarında Rus idaresi sınırları içinde kalmıştır. Marr'dan yedi yıl sonra, 1917 yılında Lazistan bölgesinde araştırma gezisi yapan Gürcü dilbilimci İoseb Kipşidze, köyün adını Gürcüce Bogina (ბოგინა) şeklinde not etmiş, 20 hanesi Hemşinli olmak üzere 50 hanede 357 kişinin yaşadığını yazmıştır.[8]
Bogina veya Bokina köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde, Rize vilayetinin Atina kazasının merkez nahiyesine bağlıydı.[5] 1935 genel nüfus sayımında “Hako” şeklinde yazılan köy, Artvin ve Rize vilayetlerinin birleştirilmesiyle kurulmuş olan Çoruh vilayeti içinde aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 424 kişiden oluşuyordu.[9] Bogina veya Bokina Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında Tektaş olarak değiştirilmiştir.[10] 1965 genel nüfus sayımında Tektaş köyünün nüfusu 744 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 172 kişi okuma yazma biliyordu.[11] Şendere köyü Tektaş'ın bir mahallesiyken ayrı bir köye dönüştürülmüştür. Nitekim 1970 genel nüfus sayımında Şendere ve Tektaş ayrı köyler olarak geçer.[12]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Köy; Rize il merkezine 37 km, Pazar ilçe merkezine 18 km uzaklıktadır.[13][14]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2020 | 205[2] |
| 2019 | 231[2] |
| 2018 | 300[2] |
| 2017 | 161[2] |
| 2016 | 156[2] |
| 2015 | 167[2] |
| 2014 | 186[2] |
| 2013 | 212[2] |
| 2012 | 222[2] |
| 2011 | 229[2] |
| 2010 | 229[2] |
| 2009 | 266[2] |
| 2008 | 156[2] |
| 2007 | 141[2] |
| 2000 | 302[14] |
| 1990 | 439[14] |
| 1985 | 544[14] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Tektas, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 29 Nisan 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o "Rize Pazar Tektaş Köyü Nüfusu". Nufusune.com. 3 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ a b Nikolay Marr, Lazistan'a Yolculuk (Çeviri: Yulva Muhurcişi), İstanbul, 2016, s. 70, ISBN 9786055753634.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 619.
- ^ ,,კოლხური (მეგრულ-ლაზური) ენა", (Hazırlayanlar) Rusudan Amirecibi-Mullen (editör), Nana Danelia, İnga Gundua, Tiflis, 2006, s. 22. 19 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 99940-61-43-7
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 373, , ISBN 9789157871117.
- ^ "İoseb Kipşidze, "Çaneti'de Yolculuk" (ჭანეთში მოგზაურება), მოამბე / Bulletin, I. Cilt, Tiflis, 1937, s. 157". 26 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2025.
- ^ 1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 57.
- ^ Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 614.
- ^ "1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 527" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Mayıs 2025.
- ^ "1970 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1973, s. 480" (PDF). 10 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Mayıs 2025.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2020.
- ^ a b c d "Tektaş Köyü". YerelNet.org.tr. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.