Leksiyoner

11. yüzyıldan kalma "Bamberg Kıyamet İncili" adlı İncil leksiyonerinden bir sayfa. Büyük, süslü baş harf "C". Matta 1:18–21'den metin (Bamberg Eyalet Kütüphanesi, Msc.Bibl.140).

Leksiyoner (Latince: lectionarium), belirli bir gün veya vesileyle Hristiyan veya Yahudi ibadeti için belirlenmiş kutsal metin okumalarının bir koleksiyonunu içeren bir kitap veya listedir. "Gospel leksiyoneri" veya evanjeliyer ve Yeni Ahit Mektuplarından okumalar içeren epistoliyer gibi alt türleri vardır.

Tarihçe

Ortaçağ döneminde Yahudi cemaati, sinagogda okunacak hem Tevrat'tan hem de Peygamberler kitabından kutsal yazı okumalarının standartlaştırılmış bir programına sahipti. Tevrat'tan ardışık bir seçki okunuyordu, ardından "haftarah" geliyordu - peygamberlik kitaplarından veya tarihi anlatılardan (örneğin "Hakimler", "Krallar", vb.) Tevrat'tan seçkiye yakından bağlı bir seçki. İsa, kamu hizmetini başlattığında Luka 4:16–21'de kaydedildiği gibi, Yeşaya 61:1–2'den okuduğunda, takdiri ilahi olarak "rastgele" bir okuma okumuş olabilir. İlk Hristiyanlar, Şabat günü Eski Ahit'ten bölümler okuma Yahudi geleneğini benimsediler. Kısa süre sonra Havarilerin ve İncillerin yazılarından bölümler eklediler.

Hem İbranice hem de Hristiyan leksiyonerleri yüzyıllar boyunca gelişti. Tipik olarak, bir leksiyoner kutsal yazıları mantıksal bir düzende ele alır ve ayrıca dini topluluk tarafından belirli durumlara uygunluğu nedeniyle seçimleri de içerir. Bir yıllık Yahudi leksiyoneri, Tevrat'ın tamamını bir yıl içinde okur ve Babil Yahudi topluluğunda başlamış olabilir; üç yıllık Yahudi leksiyoneri kökenini Kutsal Topraklar'daki ve çevresindeki Yahudi topluluğuna dayandırıyor gibi görünüyor.

Hristiyanlık içinde, kutsal yazılardan önceden belirlenmiş, planlanmış okumaların kullanımı erken kiliseye kadar uzanabilir ve ikinci tapınak döneminin uygulamalarından gelişmiş gibi görünmektedir. Özel bir okuma kitabının en eski belgesel kaydı, Massilyalı Gennadius'un, 452'de ölen Marsilyalı Piskopos Venerius'un isteği üzerine Marsilyalı Musaeus tarafından üretilen bir çalışmaya yaptığı atıftır, ancak 3. yüzyılda din adamlarında özel bir rol olarak ayin okuyucularına atıflar vardır.

Ayrıca bakınız

• Ayin
• Litürji
• Menzil (din)
• Kur'anın Arami-Süryani dilinde okunması
• Evangelistarium
• Haftarah

Konuyla ilgili yayınlar

• Evans, Helen C. (2004). Byzantium: faith and power (1261-1557). New York: The Metropolitan Museum of Art. ISBN 1588391132. 
• Evans, Helen C.; Wixom, William D. (1997). The glory of Byzantium: art and culture of the Middle Byzantine era, A.D. 843-1261. New York: The Metropolitan Museum of Art. ISBN 9780810965072. 

Dış bağlantılar

• Thesaurus Antiquorum Lectionariorum Ecclesiae Synagogaeque A database on ancient and medieval Jewish and Christian lectionaries allowing to automatically compare 25000 readings of ca. 35 lectionaries of many ancient denominations (Jewish Ashkenazy, Sephardic, Yemenite, Byzantine, Italian, Talmuds, Mishnah, Tosefta, Rav Saadia Gaon, some Midrashim, triannual from the Geniza, Armenian rite of Jerusalem, Gallican, Mozarabic, Roman, Byzantine, Coptic, West- and East Syriac, Maronite). Automatic synopsis and automatic calendar reconstruction tools.
• Greek Orthodox Online Chapel lectionary Lectionary of the Greek Orthodox Church according to the typicon of the Ecumenical Patriarchate
• Books and Resources Books and resources to learn more about the Eucharistic lectionary.
• The Revised Common Lectionary
• The Roman Catholic Lectionary - based on the New American Bible, as approved by the United States Conference of Catholic Bishops (also used in the Philippines)
• General Introduction to the Lectionary (Roman Catholic)
• The Joint Liturgical Group (UK) – which developed The Four Year Lectionary (One Gospel per Year)
• Narrative Lectionary with history, contexts, and links to readings
• The "Lukan Jump" Orthodox Research Institute
• Orthodox Christian Lectionary Explained (Russian Orthodox)
• Lectionary of the Syriac Orthodox Church
•  Herbermann, Charles, (Ed.) (1913). "Lectionary". Katolik Ansiklopedi (İngilizce). New York: Robert Appleton Company. 
• Roman Catholic Lectionary for Mass Resources for the study of the current Roman Catholic lectionary.
• "The Four Gospels" a lectionary in Syriac from 1687
• Church of England Common Worship Lectionary Readings and Psalms for Sundays, weekdays, and festivals